تفاوت پیش پرداخت و علی الحساب چیه؟

تا به امروز حتماً بارها این دو کلمه را شنیدید که می‌گن به عنوان پیش پرداخت فلان مبلغ رو پرداخت کنین و در برخی شرایط دیگه بهتون می‌گن لطفاً برای بقیه کار، علی الحساب فلان قدر پول پرداخت کنین. اما واقعاً فرق پیش پرداخت و علی الحساب چیه؟ چه زمانی باید از کلمه پیش پرداخت استفاده کرد و چه زمانی باید از واژه علی الحساب استفاده کنیم؟ حسابداران هم برای ثبت درست داده‌های مالی نیاز دارن تا تفاوت این دو رو به خوبی درک کنن. چرا که در برخی شرایط، حسابدار برای ثبت برخی هزینه‌ها باید هزینه (یا درآمد) رو در طبقه هزینه‌های پیش پرداخت قرار بده و همچنین براساس برخی قوانین دیگه گاهاً نیاز می‌شه هزینه رو در طبقه علی الحساب به ثبت برسونه. ما در این مقاله از دیفرتو سعی کردیم شما رو با تفاوت پیش پرداخت و علی الحساب آشنا کنیم.

پیش پرداخت چیه؟

پیش پرداخت همون مبلغیه که توسط شما برای کالا یا خدماتی که قراره در آینده بگیرین پرداخت می‌شه. این مبلغ رو به عنوان پیش پرداخت می‌شناسن. در پیش پرداخت کل هزینه رو پرداخت می‌کنین اما خدمات یا کالای خودتون رو بعداً یا در طی زمان دریافت می‌کنین.

پیش پرداخت کمی شبیه به سپرده هم هست. اما عموماً برای انجام کالاها یا تجارت خریداری شده، تحت بازه زمانی مشخص‌تری قرار می‌گیره. سپرده به طور کلی بخشی از مبلغ کله، این در حالیه که پیش پرداخت معمولاً تمام هزینه رو پوشش می‌ده.

در فرآیند سنتی، هنگامی که شما خدمات و یا کالایی رو سفارش می‌دین، پس از سفارش یه فاکتور پرداخت براتون ارسال می‌شه. این فاکتور به معنیه اینه که پس از اتمام سفارش باید مبلغ واریزی رو پرداخت کنین. پرداخت در صورتی انجام می‌شه که شما از ارسال یا مطابق بودن اون کالا اطمینان حاصل کنین.

با این وجود، برخی از شرکت‌ها و فروشندگان قبل از ارائه خدمات یا کالا از شما پیش پرداخت کامل دریافت می‌کنن. ممکنه این پیش پرداخت، بخشی از مبلغ کل یا حتی کل مبلغ قرارداد باشه. برای مثال بیمه جز اون دسته از خدماتیه که شما قبل از گرفتن هر نوع خدمتی، حق بیمه‌‌تون را تمام و کمال به شرکت بیمه پرداخت می‌کنین بدون اینکه سرویسی ازشون دریافت کنید.

پیش پرداخت‌ها همون مبالغی هستن که یک شرکت تجاری قبل از دریافت کالا یا خدمات از شما می‌گیره، در هر کسب و کاری فرد می‌تونه از شما درخواست پیش پرداخت کنه.

پیش پرداخت در حسابداری

شما در هر شرایطی می‌تونین کالا و یا خدماتی رو خریداری کنین و به صورت پیش پرداخت، هزینه آن را نیز پرداخت کرده باشین. تمامی کالاها و خدمات قابلیت پیش پرداخت دارن. گاهی بنا به برخی شرایط پیش آمده، شرکت و یا کسب و کارها مجبور می‌شن وجه کل هزینه کالا یا خدماتی رو که قراره در آینده دریافت کنن بپردازن. خوب این موضوع در پایان سال جاری توسط یه حسابدار باید چگونه حساب بشه و چطور باید اونو در ترازنامه مالی خود به ثبت برسونه؟ آیا در پایان در هزینه‌های سود و زیان اورده می‌شه؟ در پاسخ باید بگیم خیر. در این صورت، حسابدار باید وجهی رو که شرکت به شرکت دیگه پرداخت کرده، به عنوان پیش پرداخت در دفاتر اسناد ثبت کنه. پس از مدتی که خدمات و یا کالا توسط شرکت دریافت شد باید این هزینه از قسمت پیش پرداخت توسط حسابدار خارج بشه و در حساب هزینه‌های سال قرار بگیره.

مثلاً شرکتی قصد داره اجاره دفتر خودش رو که آبان ماهه، زودتر تمدید کنه. پس هزینه اجاره بها رو به صورت دو تا چک شش ماه به صاحب دفتر پرداخت می‌کنه. حسابدار باید این هزینه رو در دفتر روزنامه یا نرم‌افزار حسابداری خود به عنوان پیش پرداخت ثبت کنه. وقتی که قصد داره در پایان سال حساب‌های سالیانه خودش رو ببنده، باید قبل از بستن حساب‌ها مبلغی رو که از آبان تا آخر سال پرداخت شده از حساب پیش پرداخت کم کنه و به هزینه‌های سال اضافه کنه.

پیش پرداخت در حسابداری دولتی یه نوع دارایی دائمی به حساب میاد. همچنین مانده حساب پیش پرداخت جزء دارایی‌های جاری برای یه شرکت محسوب می‌شه و یه حساب دائمی برای سازمان به شماره می‌ره.

پرداخت علی الحساب چیه؟

علی الحساب در حقیقت پولیه که شما برای خدمات تمام نشده پرداخته می‌کنین. تصور کنین پایان‌‌نامه‌تون رو به فردی سپردین تا کارهاشو انجام بده، فرد انجام‌دهنده پس از اینکه بخشی از اون رو انجام میده و سپس از شما درخواست هزینه می‌کنه. این هزینه می‌تونه ۵۰ درصد از مبلغ توافقی باشه. پس علی الحساب بابت کاریه که بخشی از اون انجام شده.

علی الحساب در حسابداری

علاوه بر بحث پیش پرداخت در حسابداری، موضوع دیگه‌ای به نام علی الحساب مطرحه. این هزینه هم مانند پیش پرداخت باید در سیستم‌های حسابداری یک شرکت به درستی ثبت بشه. این هزینه هم باید در جریان‌های مالی شرکت در نظر گرفته بشه.

علی الحساب زمانی استفاده ‌می‌شه که بخشی از کارها انجام شده و کسی که اون رو انجام داده به هر دلیلی برای انجام بقیه مراحل کار به بخشی از مبلغ توافق شده در قرارداد به نیاز پیدا می‌کنه. در این شرایط، مبلغی رو که شرکت به فرد انجام‌دهنده پرداخت می‌کنه باید در هزینه‌های علی الحساب ثبت بشه.

برای مثال تصور کنید با یه پیمانکار به منظور اجرای یه پروژه قرارداد می‌بندین. پیمانکار پس از این که ۳۰ درصد از کار شما رو انجام داد از شما مبلغی از قرارداد رو درخواست می‌کنه. در صورتی که به پیمانکار ۳۰ درصد مبلغ رو پرداخت کنین این مبلغ رو به عنوان علی الحساب باید در دفتر روزانه ثبت کنین.

تفاوت پیش پرداخت و علی الحساب چیه؟

خوب تا به اینجا به مفهوم پیش پرداخت و علی الحساب به خوبی آشنا شدین. اما تفاوت‌های این دو نوع پرداخت پول چیست؟ در این قسمت تفاوت بین پیش پرداخت و علی الحساب رو بیان خواهیم کرد.

• اولین تفاوت و واضح‌ترین تفاوت بین علی الحساب و پیش پرداخت اینه که در پیش پرداخت، قبل از اینکه کالا یا خدماتی دریافت کنین، ابتدا شما کل هزینه رو پرداخت می‌کنین. اما در علی الحساب اینطور نیست و بابت انجام بخشی از کار و جهت ادامه کار پولی رو پرداخت می‌کنین.
• براساس ماده ۲۹ و ۲۸ قانون محاسبات عمومی کشور تعریف پیش پرداخت و علی الحساب کاملا متفاوت است:
  • ماده ۲۸: پیش پرداخت: پرداختی که از محل اعتبارات مربوط براساس حکم و قراردادها طبق مقررات پیش از انجام تعهد صورت می‌گیره.
  • ماده ۲۹: علی الحساب: پرداخته که به منظور ادای قسمتی از تعهد با رعایت مقررات صورت می‌گیره.

این دو تفاوتی بود که پیش پرداخت با علی الحساب داره. این دو مفهوم و تفاوت این دو در مبحث حسابداری بسیار مهم و حائز اهمیته.

جمع‌بندی فرق پیش پرداخت و علی الحساب

در این مقاله شما با مفهوم علی الحساب و پیش پرداخت به طور کلی و در حوزه حسابداری آشنا شدید. همچنین تفاوت این دو را برای شما بیان کردیم. به طور خلاصه پیش پرداخت پولی که قبل از گرفتن خدمات و کالا پرداخت می‌کنین و علی الحساب پولی است که بابت ادامه انجام کار و بابت بخشی از کار پرداخت می‌کنین.

منابع:

• sumup.co.uk
• parmisit.com
• hesabdarshid.com