رباط و تاندون هر دو از بافت‌های همبند فیبری تشکیل شدن، ولی این تنها شباهت اونهاس. رباط‌ها استخوان رو در کنار استخوان به هم میچسبونن یا کناره هم قرار میدن. به‌عنوان مثال، رباط صلیبی قدامی (ACL) استخوان ران رو به استخوان ساق پا متصل میکنه و مفصل زانو رو تثبیت میکنه.
تاندون‌ها که توی هر انتهای عضله قرار دارن، عضله رو به استخوان متصل میکنن. تاندون‌ها تو سرتاسر بدن، از سر و گردن تا پاها وجود دارن. تاندون آشیل بزرگترین تاندون توی بدنه که ماهیچه ساق پا رو به استخوان پاشنه میچسبونه. تاندون‌های روتاتور کاف به چرخش و حرکت به جلو و عقب شانه کمک میکنن. ما رو با این مطلب از سایت دیفرتو همراهی کنین تا تفاوت رباط و تاندون بدن رو بررسی کنیم.
رباط چیه؟
شما میتونین رباط‌ها رو به‌عنوان طناب با یک سری طناب‌ها سخت و در هم تنیده در نظر بگیرین که استخوان‌ها رو به هم متصل میکنن. رباط‌ها الیاف الاستیکی دارن که به مفصل اجازه حرکت میده، ولی بیش از ظرفیت خودش حرکت نمیکنه. به‌عنوان مثال، مفصل زانو چهار رباط اصلی داره، یکی توی هر طرف زانو و دو رباط که به صورت مورب در جلو و پشت کاسه زانو قرار دارن. این رباط ها به تثبیت زانو کمک میکنن و از حرکت بیش از حد به سمت چپ یا راست، جلو یا عقب جلوگیری میکنن.
تاندون چیه؟
تاندون‌ها هم طناب‌های سختی هستن ولی قدرت اونها کمی بیشتر از رباطه. با انقباض عضله، تاندون متصل به ماهیچه استخوان رو همزمان با انقباض ماهیچه به حرکت در میاره. تاندون هم به جذب بعضی از ضربه‌هایی که عضلات موقع شروع فعالیت ایجاد میکنن، کمک میکنه. یکی از مشکلات مربوط به تاندون تاندونیته.
تاندونیت، یکی دیگه از آسیب‌های تاندونه که یک نوع التهاب تاندونه. این میتونه در نتیجه روند طبیعی پیری رخ بده. مثل سایر قسمت‌های بدن، تاندون‌ها با افزایش سن ضعیف میشن و بیشتر مستعد استرس و آسیب میشن. تاندونیت میتونه در اثر کار یا فشار بیش از حد از تاندون ایجاد بشه. به‌عنوان مثال، گلف بازها و بازیکن‌ها بیسبال بیشتر تاندونیت رو توی شانه‌های خودشون تجربه میکنن.
علائم تاندونیت شامل تورم و درد در هنگام حرکت دادن عضلس، عضله آسیب دیده ممکنه حس گرم شدگی ایجاد کنه.
فرق بین رباط و تاندون چیه؟
وقتی که یک رباط بیش از حد کشیده یا پاره بشه، منجر به چیزی میشه که اصطلاحا به اون رگ به رگ شدن میگن. خیلی از رگ به رگ شدن‌ها به طور ناگهانی یا در اثر زمین خوردن، حرکت نامناسب یا ضربه اتفاق میوفته. پیچ خوردگی معمولا توی مچ پا، زانو یا مچ دست اتفاق میوفته. به‌عنوان مثال، یک گام اشتباه میتونه باعث بشه که مچ پاتون پیچ بخوره و ممکنه موقع آسیب دیدگی صدای پارگی بشنوین یا احساس پارگی توی گوشت پاتون داشته باشین.
علائم رگ به رگ شدن رباط عموماً شامل درد، تورم و کبودی تو ناحیه آسیب دیده میشه و ممکنه مفصل شل یا ضعیف بشه و نتونه وزن رو تحمل کنه. شدت علائم بسته به اینکه رباط بیش از حد کشیده شده باشه یا واقعاً پاره شده باشه، متفاوته. پزشک‌ها رگ به رگ شدن رو بر اساس درجات مختلف یعنی از درجه ۱ (پیچ خوردگی خفیف با کشیدگی جزئی رباط) تا درجه ۳ (پارگی کامل رباط که باعث ناپایداری مفصل میشه) طبقه بندی میکنن.
وقتی که تاندون بیش از حد کشیده یا پاره میشه، به اون کشیدگی عضله میگن. ناحیه‌های متداول تحت تاثیر کشیدگی عضله ساق پا، پا و پشت هستن. کشیدگی‌ها بیشتر نتیجه حرکات بدنی غیر اصولی و دو و میدانی هستن. ورزشکارهایی که زمان کافی برای گرم کردن یا استراحت برای ترمیم عضلات خودشون نمیزارن و سریع جلسات تمرینی سختی رو انجام میدن، بیشتر در معرض خطر هستن.
پارگی یا کشیدگی تاندون خیلی شبیه به رگ به رگ شدنه و علائم اون شامل درد و تورمه و همچنین ممکنه گرفتگی و ضعف عضلانی رو تجربه کنین.
نحوه درمان آسیب‌های تاندون و رباط چطوریه؟
تشخیص تفاوت بین آسیب رباط یا تاندون ممکنه سخت باشه ولی هر زمان که درد و تورم داشتین، برای تشخیص درست به پزشک مراجعه کنین. به طور کلی چه کشیدگی عضله داشته باشین یا چه رگ به رگ شده باشین، درمان فوری اونها یکسانه و معمولا پزشک‌ها روش‌های زیر رو معرفی میکنن:
ثابت نگه داشتن: سعی کنین قسمت آسیب دیده بدن خودتون رو بی حرکت نگه دارین تا زمانی که بهبودی به خوبی انجام بشه. این ممکنه با استفاده از آتل و عصا انجام بشه.
یخ گذاشتن: یخ رو توی حوله‌ای بپیچین تا از پوست محافظت کنین و سپس ناحیه آسیب دیده رو به مدت ۲۰ دقیقه هر دفعه، چند بار در روز انجام دهید.
محل رو ببندیدن: با استفاده از بانداژ فشاری ورم رو کاهش بدین. باند رو طوری بپیچین که محکم باشه ولی به حالت ناراحت کننده‌ای سفت نباشه.
بالا نگه داشتن: بالا نگه داشتن قسمت آسیب دیده بدن نسبت به قلب میتونه به کاهش تورم و بهبودی کمک کنه.
مصرف دارو: داروهای ضد التهاب و مسکن‌ها ممکنه به کاهش درد و تورم شما کمک کنن.
روش‌های پیشگیری از آسیب‌های تاندون و رباط چطوریه؟
بعضی از آسیب‌ها، مثل زمین خوردن ناگهانی یا ضربه خوردن به زانو توسط داشبورد در حین تصادف، همیشه قابل پیشگیری نیستن ولی خیلی دیگه مثل غلط ورزش کردن و …. قابل پیشگیریه. اقدامات احتیاطی زیر رو برای محافظت از تاندون‌ها و رباط‌های خودتون انجام بدین:
قبل از ورزش بدن خودتون رو خوب گرم کنین: قبل از شروع به ورزش کردن حدود ۱۰ دقیقه فعالیت‌های هوازی سبک انجام بدین تا بدن خودتون رو گرم کنین. مثالا قبل از دویدن در یک مسیر، یک یا دو دور اول رو راه برین.
به آرامی شروع کنین و به تدریج فشار بیارین: این کار هم به گرم شدن عضلات شما کمک میکنه.
کفش‌های مناسب بپوشین: کفش‌هایی بپوشین که برای شما مناسب باشن و برای ورزش کردن ساخته شده باشن.
وزن سالم: وزن خودتون رو مناسب نگهدارین، چون اضافه وزن خطر آسیب رو بیشتر میکنه.
روال روزمره خودتون رو تغییر بدین: تعادل خوبی از تمرینات قلبی و تمرینات قدرتی داشته باشین.
استراحت مناسب: یک روز بعد از یک جلسه تمرینی شدید رو خوب استراحت کنین یا حداقل یک فعالیت دیگه‌ای انجام بدین. این خطر فشار بیش از حد به رباط‌ها و تاندون‌ها رو کاهش میده. خیلی از آسیب‌ها زمانی اتفاق میوفتن که بدن شما بیش از حد خسته بشه.
حرکات کششی اصولی: اکثر متخصص‌ها انجام حرکات کششی رو بعد از ورزش، زمانی که بدن شما گرم و انعطاف پذیرتره، توصیه میکنن. کشش رو بیش از ۱۰ تا ۲۰ ثانیه نگه دارین و هر کشش رو فقط یک بار انجام بدین. هیچوقت تا حد درد جهش یا کشش نداشته باشین.
جمع‌بندی
هزاران رباط و تاندون توی سراسر بدن وجود داره. هر دوی رباط‌ها و تاندون‌ها از بافت همبند ساخته شدن و هر دو ممکنه پاره بشن یا بیش از حد کشیده بشن، ولی عملکرد اونها متفاوته. رباط‌ها یک استخوان رو به استخوان دیگه متصل میکنن، درحالیکه تاندون‌ها یک عضله رو به استخوان متصل میکنن. ولی باید بدونین که هر دو برای مکانیک و ساختار مناسب بدن ضروری هستن و همچنین بدونین که مشکلات مربوط به رباط‌ها و تاندون‌ها رو قبل از تبدیل شدن به آسیب‌های بزرگ‌تر درمان کنین.
به نظر شما فرق رباط و تاندون که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت رباط و تاندون می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: