خیلی از مردم فکر میکنن یوگا و مدیتیشن یکی هستن. وقتی با هم مقایسهشون میکنیم، شباهتهایی بین اونا وجود داره، اما یکی نیستن. مدیتیشن رو میشه بخشی از لایف استایل یوگا دونست. مدیتیشن شامل جستجوی ثبات ذهنیه، در حالی که یوگا شامل تمرینات بدنی و ذهنیه (این یعنی تفاوت یوگا و مدیتیشن از چیزی که فکر میکنیم، بیشتره). تمرینی که به عنوان یوگا شناخته میشه، عمدتاً شامل حالات و تمرینات تنفسیه، در حالی که مدیتیشن مربوط به تمرکز ذهنی و روحیه. اگر علاقهمند به انجام مدیتیشن یا یوگا (یا هر دو) هستید، به احتمال زیاد پیشرفتهای مختلفی رو در زندگیتون مشاهده خواهید کرد. ادامه این مقاله از دیفرتو رو بخونید تا بفهمید یوگا و مدیتیشن چی هستن و فرق بین یوگا و مدیتیشن چیه.
یوگا چیه؟
کلمه یوگا (yoga) در سانسکریت باستان به معنی “اتحاد” هست. به طور خاص، این اتحاد شخص انجام دهنده تمرین با قدرتهای والاتر جهانه. وقتی کسی در مورد انجام یوگا صحبت میکنه، نه تنها به اتحاد این نهادها اشاره میکنه، بلکه به فرایند دستیابی به این اتحاد معنوی هم اشاره میکنه. تمرین یوگا مجموعهای از تمرینات جسمی، روحی و معنویه که از هند سرچشمه میگیره. یوگا شامل حالتهای مختلف و تمرینات تنفسیه. وقتی کسی به شما میگه که “یوگا انجام میده”، منظورش همین تمریناته. انواع مختلفی از یوگا وجود داره که میشه از اونا رو استفاده کرد. بعضی از اونا دشوارتر از بقیه هستن.
انواع مختلفی از حرکات یوگا هم وجود داره. حالتهای آرامش بخش (مثل خم شدن به جلو و پشت به پشت) و حالتهای فعالکننده (مانند تعادل بازو و سلام خورشید) وجود داره. در یوگا، حالتهای فعالکننده اغلب در شروع یوگا تمرین میشن تا سیستم عصبی سمپاتیک (واکنش ستیز و گریز) تحریک بشه. سپس با حالتهای آرامشبخش جایگزین میشن، که سیستم عصبی پاروسمپاتیک رو فعال میکنه. این اتفاق به فرد اجازه میده به حالت آرومتری برگرده.
با این حال، یوگا چیزهای بسیار بیشتری از این داره. یوگا در واقع یک شیوه زندگیه و یک رویکرد جامع هست که بر سلامت ذهن، بدن و روح تمرکز داره. یوگا دارای هشت جزء هست:
- یاما (Yama)
- نیاما (Niyama)
- آسانا (Asana)
- پرانایاما (Pranayama)
- پروتیاهارا (Pratyahara)
- دارانا (Dharana)
- دیانا (Dhyana)
- سامادی – جذب معنوی (Samadhi – spiritual absorption)
تمرین فیزیکی یوگا به این معنیه که به افراد کمک میکنه تا از تنشهای جسمی و روحی خودشون برای پیشرفت استفاده کنن. در برخی موارد، یوگا رو میشه آمادهسازی خوبی برای مدیتیشن دونست.

یوگا مجموعهای حالتهای خاص بدن همراه با روش تنفس و فکری مشخص
مدیتیشن چیه؟
مدیتیشن (Meditation) در واقع بخشی از یک شیوه زندگیه که به اون یوگا گفته میشه. در واقع مدیتیشن هفتمین عضو یوگا (Dhyana) است. تمرین مدیتیشن شامل آرامش بخشیدن به ذهن و آگاهی کامل بر خود بدون تمرکز بر افکار خاص هست. هدف، رسیدن به سطح بالاتری از آگاهی و افزایش ثبات ذهنه. هدف از مدیتیشن، ذهنآگاهی و ارتباط کامل با لحظه حال است، نه اینکه اجازه بدید افکار مزاحم بر وضعیت روانی شما در زمان حال تأثیر بذارن. مدیتیشن اغلب شامل تمرکز کامل بر روی یک شی یا نماده. مدیتیشن میتونه بسیار چالش برانگیزتر از چیزی باشه که ممکنه قبل از انجامش تصور بشه.
اگرچه بین مدیتیشن و یوگا تفاوت وجود داره، اما هدف نهایی هر دو ایجاد آرامش روحی و احساس یگانگی با سایر موجودات زنده و آفرینش هست.
فواید یوگا و مدیتیشن چیه؟
در اصل، اگر رژیم و سبک زندگیای رو شروع کنید که شامل مدیتیشن و یوگا باشه، میتونید از جهات مختلف انتظار سلامتی بیشتری داشته باشید. مزایای زیادی وجود داره که با هر دو روش به دست میاد. این مزایا به شرح زیر هستن:
- انعطافپذیری بهتر ستون فقرات
- سلامت بهتر استخوانها، مفاصل و ماهیچهها
- بهبود آرتریت روماتوئید
- بهبود سردرد، میگرن و خماری
- سلامت قلب و عروق
- کاهش شدت یا بهبودی از آسم
- هضم و متابولیسم بهتر
- خواب بهتر و آرامبخشتر
- سلامت احساسی بهتر (احساسات پایدارتر، مدیریت بهتر استرس)
- بهبود عملکرد مغز (شامل حافظه، تمرکز و وضوح ذهنی)
- افزایش انعطافپذیری در ماهیچهها و مفاصل
- عزت نفس بالاتر که منجر به مراقبت بهتر از خود میشه
- بهبود سلامت کلی از دیدگاه جامع
- آرامش روانی و فکری بیشتر
تفاوت یوگا و مدیتیشن چیه؟
شکی نیست که یوگا و مدیتیشن عناصر مشترکی دارن. هر دو به منظور بهبود سلامت روحی و روانی و معنوی فردی هستن که مشغول این فعالیتهاست. با این حال، از اونجاکه مدیتیشن تنها بخشی از یوگاست، تفاوتهایی بین اونا وجود داره. اگرچه مدیتیشن یکی از اعضای اصلی یوگا به شمار میره اما چیزهای بیشتری در یوگا وجود داره که بر روی تمرین هم مهمه.
تفاوت یوگا با مدیتیشن در هدف غایی
نباید تعجب کرد که یوگا جامعتر از مدیتیشنه. هدف نهایی نه تنها ثبات ذهنی بلکه ثبات جسمی و روحی هم ست. یوگا بر ثبات داخلی و خارجی تمرکز داره، در حالی که مدیتیشن عمدتاً بر وضعیت روحی فرد تمرکز میکنه.
فرق سطح فعالیت یوگا و مدیتیشن
مدیتیشن تقریباً کاملاً ذهنیه. در بیشتر موارد، حرکات کمی در مدیتیشن وجود داره (یا عمدتاً هیچ حرکت فیزیکی وجود نداره). مدیتیشن بیشتر به منظور تمرین ذهن هست تا بدن. وقتی مدیتیشن میکنید، آرامش رو یاد میگیرید، افکارتون رو جمع میکنید، یاد میگیرید با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کنید. از نظر فیزیکی، شما مجبور نیستید به خودتان فشار بیارید و میتونید در حین مدیتیشن به بدن خودتون استراحت بدید. در مقابل، یوگا شامل تمرکز زیادی روی حرکت بدنه. یوگا نوعی ورزش در نظر گرفته میشه. تمرکز زیادی روی الگوهای تنفس و موقعیتهای مختلف بدن وجود داره. مانند مدیتیشن، یوگا نیز بروی سودمندی ذهن طراحی شده اما تأثیرات ذهنی یوگا به اندازه مدیتیشن قوی نیست (بد نیست در این باره مقاله تفاوت ذهن و مغز رو هم بخونید).
در واقع، بسیاری از مردم، یوگا رو از نظر فیزیکی چالش برانگیز میدونن. شما باید الگوهای تنفسی خودتون رو حفظ کنید و بتونید بدنتون رو در برخی موقعیتهای دشوار قرار بدید، اما همچنین باید تعادل و آرامش درونی و تمرکز رو حفظ کنید. بسیاری از مردم ممکنه فکر کنن که این کار آسونیه، اما تغییر حالتهای یوگا میتونه کار سختی باشه، تا جایی که باعث عرق کردن شما بشه. جنبه فیزیکی یوگا به خودی خود نوعی ذهنآگاهیه. هدف مهم یوگا اینه که با لحظه حال ارتباط برقرار کنید (همانطور که در هنگام مدیتیشن انجام میدین) درحالی که بین حالتها حرکت میکنید و حالتها رو حفظ میکنید. این میتونه چالش برانگیزتر از مدیتیشنی باشه که نیازی به حرکت نداره. یوگا علاوه بر تاثیرات مثبت بر وضعیت روانی، اثرات مثبت زیادی بر سلامت جسمانی هم داره، مثل سلامت قلب و عروق، قدرت عضلانی، انعطافپذیری و کاهش وزن. این میتونه به افرادی که با انواع مختلف درد و سفتی بدن سر و کار دارن کمک کنه.
محدودیتهای مدیتیشن و یوگا چیه؟
به دلیل ماهیت مربوط به این دو تمرین، محدودیتهای کمتری در مورد اینکه چه کسی میتونه مدیتیشن کنه یا چه کسی میتونه یوگا انجام بده وجود داره. به عنوان مثال، برخی از آساناها (حالتهای بدن در یوگا) رو نمیشه با معده خالی انجام داد. همچنین موقعیتهایی وجود داره که ممکنه برخی افراد در صورت داشتن مشکلات خاص سلامتی یا برخی بیماریهای حاد و مزمن، نتونن انجام بدن.
با این حال، این بدان معنا نیست که مدیتیشن از هر نظر آسونتر از یوگاست. برخی از افراد ممکنه به دلیل برخی مسائل جسمی یا روانی قادر به مدیتیشن نباشن. اونا ممکنه شرکت در تمرین آسانای فیزیکی رو آسونتر بدونن. برای اونا این ممکنه سادهترین راه برای رسیدن به ذهنآگاهی باشه.
جدول مقایسه یوگا و مدیتیشن
یوگا | مدیتیشن | |
شرح مختصر | یوگا یک شکل زندگی و تمرین سنتی هست که باید به طور منظم انجام بشه. | مدیتیشن دستیابی معنوی بروی تثبیت وضعیت ذهنه |
چه چیزی رو شامل میشه؟ | یوگا یک مطالعه گسترده هست که شامل تمرینات مختلفه | مدیتیشن فقط از ثبات درونی ذهن تشکیل شده |
چگونه تمرین میشه؟ | در یوگا باید با حرکات فیزیکی بدن تمرین کرد | در مدیتیشن باید در یک مکان، نشسته تمرین کرد. |
حرکات | یوگا داروی ثبات درونیه | مدیتیشن بخشی از یوگاست |
حرکت بدن | در یوگا بدن مطابق تمرینات حرکت میکنه | در مدیتیشن بدن در یک حالت قرار داره که در اون هیچ حرکتی وجود نداره |
مزیتها | در یوگا به طور کلی بدن احساس تازگی میکنه | در مدیتیشن ذهن متمرکز میشه. |
دستآورد | در یوگا تعادل بدن به وجود میاد | در مدیتیشن ثبات ذهنی وجود داره |
وجه مشترک مدیتیشن و یوگا
اگر نمیتونید حدس بزنید اشتراک یوگا و مدیتیشن چیه، باید گفت که مدیتیشن و یوگا شما رو تشویق میکنن که متمرکز باشید. بیشتر زندگیهای پرمشغله و مدرن ما پر از حواسپرتیه. این دو تمرین دعوت به کاهش سرعت و حضور در زمان حال هستن. به لطف تأکید هر دو بر حضور در زمان حال، هم یوگا و هم مدیتیشن میتونن از سلامتی ما حمایت کنن. اکثر مردم گزارش میدن که بعد از تمرین هر دو فعالیت، احساس تعادل و سرحالی بیشتری دارن.
اما باز هم، همه ما کمبود زمان داریم، بنابراین، اگر فقط ۱۵ دقیقه تا یک ساعت فرصت دارید تا به یکی از این موارد اختصاص بدید، کدام یک رو باید انتخاب کنید؟

در مدیتیشن، تسلط بر ذهن و دستیابی به آرامش ذهنی مهم هست.
کدام یک برای من بهتره؟
میشه گفت خودمراقبتی اخیراً به یک موضوع پرطرفدار در جهان تبدیل شده. با مشغلههای زندگی روزمره، اختصاص دادن زمان برای مراقبت از خود میتونه بازی رو تغییر بده. اما فراتر از حمام حبابی یا خیمه زدن روی کتاب، چگونه مراقبت از خود رو تمرین میکنید؟ باید مزیتهای بیشتری از صرفاً انجام دادن کارهایی که دوست دارید در خود مراقبتی وجود داشته باشه. دو مورد از روشهای علمی که برای ورود به حیطه خود مراقبتی وجود داره بسیار قدیمی هستن. مدیتیشن و یوگا – که قدمت هر دو به ۵۰۰۰ سال قبل بر میگرده- باعث تقویت ذهنآگاهی میشه، یک عنصر کلیدی برای بررسی خودتون و کمک به احساس خوب هستن اما ساعات زیادی در روز وجود داره که باید به فکرشون بشیم، بنابراین اگر میخواین فردی شادتر و از نظر روانی سالمتر باشید، کدوم یکی رو انتخاب میکنید؟
مدیتیشن در مقابل یوگا: کدوم یکی برنده میشه؟
مدیتیشن یا یوگا، کدوم یکی پیروز خواهد شد؟ این واقعاً به پارامترهای رقابت بستگی داره. اگر با اضطراب و استرس کاری یا فضار ذهنی مبارزه میکنید، تمرین بسیار ذهنی مدیتیشن ممکنه نتایج بهتری رو سریعتر به شما بده. اما اگر به طور طبیعی ذهنی پرهیجان و مشغول دارید که سرعت خودتون رو بروی مدیتیشن کند میکنه، حرکت در جریان یوگا و تمرکز بر نفس خود ممکنه اولین گام عالی بروی یادگیری حضور در زمان حال باشه. از سوی دیگر، اگر به دنبال رویکرد جامعتری بر روی سلامتی کل بدن هستید، ترکیب مشارکت جسمی و روحی میتونه یوگا رو ایدهآل کنه. آیا مدام متوجه میشید که در طول کلاس یوگا دائماً حواستون پرت میشه؟ مدیتیشن ممکنه ارزش امتحان کردن رو داشته باشه تا بتونید انرژیتون رو بر حفظ افکار خود متمرکز کنید.
چند وقت یکبار باید مدیتیشن یا یوگا کنم؟
حالا بیایید درباره آمار و نمودارها صحبت کنیم. چند وقت یکبار باید مدیتیشن کرد؟ هر چند وقت یک بار باید یوگا تمرین کنید؟ مدیتیشن سخته، به ویژه در ابتدا. بنابراین اکثر متخصصان توصیه میکنن که جلسات کوتاهتری رو به طور منظم (مانند ده دقیقه در صبح) شروع کنید تا راه بیوفتید.
زمانی که تازهکار هستید یوگا میتونه چالش برانگیز باشه. بدن شما احتمالاً کارهای متفاوتی نسبت به گذشته انجام خواهد داد، پس حواستان باشه. اگر چیزی به شما صدمه میزنه، از یک مربی یوگا بپرسید که چگونه یک ژست یا حالت یوگا رو تغییر بدید تا در بدن شما تاثیر خوب باشه. تا زمانی که با دقت و متمرکز تمرین میکنید میتونید تقریباً هر روز با خیال راحت یوگا انجام بدید (البته اگر بخواین). اما حتی چند بار روی تشک یوگا در طول ماه میتونه تفاوت زیادی در احساس بدن شما ایجاد کنه. یوگا و مدیتیشن هر دو عالی هستن. میتونید اونا رو با هم یا جداگانه انجام بدید، تقریباً هر چند وقت یکبار که بخواین و وقتی این کار رو انجام دادید، به خودتون کمک میکنید ذهنآگاهی رو یاد بگیرید و احساس تعادل بیشتری کنید.
جمعبندی از فرق یوگا و مدیتیشن
یوگا و مدیتیشن هر دو برای جسم و روح بسیار مفیدن. در حالی که مدیتیشن به عنوان جزئی از یوگا در نظر گرفته میشه، زمانی که مردم در مورد مدیتیشن و یوگا صحبت میکنن، در مورد دو تمرین متفاوت صحبت میکنن. مدیتیشن یک تمرین ذهنیه که در اون، ذهن خودتون رو آموزش میدید تا تمرکز کنه و به سمت افکار ناخواسته منحرف نشه، در حالی که یوگا مجموعهای از ژستهای بدن و تمرینات تنفسی هست. خیلی از مردم بهتره یکی یا هر دوی اینها رو به طور منظم در زندگی خودشون انجام بدن. یک سبک زندگی که شامل یوگا (از جمله مدیتیشن) باشه، میتونه بسیار شاد و متعادل باشه.
مبحث مکمل یوگا و مدیتیشن، چاکراهای بدن هستند که در سایت حیات صلح، مقالات کاملی درباره آن منتشر شده است. اطلاعات بیشتر در مقاله هفت چاکرای اصلی بدن.
به نظر شما فرق بین یوگا و مدیتیشن که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت مدیتیشن با یوگا میدونید یا فکر میکنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع:
مادر من بیماری آتروز داره ممکنه بگید چه ورزشی براشون مفیده؟
باید برید پیش فیزیوتراپ اما اینکه کدوم قسمت بدن آرتروز داره، نوع ورزش رو مشخص میکنه
کسایی که مشکل پوکی استخوان داره ورزش یوگا براشون مفیده؟
آیا یوگا روی استخوان ستوان فقرات تاثیری می گذاره؟
اینو باید از متخصص بپرسی اما بعضی از حرکات یوگا میتونه باعث شکستگی استخون بشه چون به بدن فشار میاره. برای مشکل پوکی استخون باید از حرکات خیلی نرم و عادی استفادهکرد
یوگا نسبت به ورزش مدیتیشن آسیب چندانی نداره برای روح و روان افرادی که اسیب جسمی یا روحی دی دنیا کسی از اطرافیان ایشان فوت کرده مفید می باشد.