فایروال، VPN (وی پی ان) و آنتی ویروس ابزارهای عالی برای محافظت از اطلاعات و سیستم‌های شما در برابر مشکلات امنیتی تو یک شبکه هستن. ولی اینها هیچ چیز یکسانی ندارن. به‌عنوان یک قاعده کلی، فایروال از یک نقطه ورودی به شبکه محافظت میکنه. در حالی که وی پی ان جریان شبکه بین دو نقطه (مسیر بین دو شبکه) رو ایمن میکنه. فایروال به وسیله مجموعه‌ای از قوانین برای فیلتر کردن ترافیک تنظیم شده ولی VPN (وی پی ان) یک تونل رمزگذاری شده بین دو تا شبکه اینترنتی ایجاد میکنه. این چیزهایی که گفتیم توضیح مختصری از ویژگی‌ها و فرق بین فایروال و VPN هست. ولی حالا در ادامه این مقاله از سایت دیفرتو، این دو مقوله رو با جزئیات بیشتری توضیح میدیم و با هم مقایسه میکنیم تا بتونید تفاوت فایروال و VPN رو بهتر درک کنین.
فایروال (Firewall) چیه؟
فایروال یک سیستم امنیتی شبکه محسوب میشه که ترافیک ورودی و خروجی شبکه رو براساس قوانین امنیتی از پیش تعیین شده نظارت و کنترل میکنه. همونطور که تو مقدمه توضیح دادیم، میتونین فایروال رو به‌عنوان یک نرم‌افزار در نظر بگیرین که پیکربندی شده تا فقط اون چیزی که برای استفاده عادی از شبکه شما لازمه عبور بده. هرگونه ترافیک ممنوعه تو این شبکه مسدود میشه.
مثال برای فایروال
تو محل کار یا شرکت شما احتمالاً فایروال رو به روش خاصی پیکربندی کردن تا بتونین یک سری چیزا رو کنترل کنین. به‌عنوان مثال این نوع پیکربندی‌ها ممکنه شامل موارد زیر باشه:
- دادن حداقل دسترسی به کارمندها: دسترسی به وب، ایمیل و شاید بعضی از دسترسی‌های FTP یا برنامه‌های خاص در فضای ابری؛
- مسدود کردن هرگونه دسترسی از خارج به داخل: در صورت نیاز به جز چند مورد (مثلاً ممکنه دسترسی از راه دور رو برای برخی از کارمندها ایجاد کنین)؛
- مسدود کردن بعضی از فعالیت‌های روی سیستم: اگه سعی کنین کار دیگه‌ای به غیر اون چیزی که روی سیستم تعریف شده رو انجام بدین، اون سیستم کار نمیکنه. مثلا فرض کنین میخواین ایمیل‌های شخصی خودتون رو دانلود کنین، یک بازی انجام بدین یا یک تماس کنفرانسی شروع کنین که مجاز نیستین و سریعا مسدود میشین.
در کل، عملیات فایروال یک اقدام امنیتیه که توسط مسئولان شبکه یک شرکت برای محافظت از شبکه اون شرکت در برابر موارد ناخواسته خارجی یا داخلی اعمال میشه.
فایروال چطور کار میکنه؟
فایروال هر بسته عبوری از شبکه رو تجزیه و تحلیل میکنه و محتوا و مقصد اون رو بر اساس قوانین امنیتی از پیش تعریف شده بررسی میکنه. اگه مجاز نباشه، بسته مستقیماً متوقف میشه و در نتیجه یک خطای شبکه برای کاربر ارسال میشه. انواع مختلفی از شبکه وجود داره که با فایروال پوشش داده میشه. ولی همه اونا با مجموعه‌ای از قوانین از پیش تعریف شده کار میکنن.
به طور کلی توی فایروال همه چی به طور پیش فرض مسدود شده و مسئول شبکه اون رو پیکربندی میکنه که کدوم برنامه، آدرس IP و یا پورت مجاز باشن. البته این پیکربندی به روش برعکس هم امکان‌پذیره یعنی تو این روش به همه چیز به جز چند برنامه، IP یا پورت خاص، اجازه فعالیت میده.
- پیشنهاد مطالعه: تفاوت LAN و WAN
نمونه‌هایی از فایروال
فایروال رو میشه تو مکان‌های مختلفی، با سطوح مختلف پیچیدگی استفاده کرد. مثلا اون رو میتونین تو هر رایانه‌ای توی هر خونه‌ای پیدا کنین. ولی مهمترین اونا تو روتر اینترنت شما وجود داره، چون نقطه ورود به شبکه خانگی شما رو کنترل میکنه.
شرکت‌ها معمولاً یک Firewall بزرگ رو بین اینترنت و شبکه محلی (شبکه داخل شرکت) خودشون دارن. همچنین اونها میتونن فایروال‌هایی رو بین شبکه‌های محلی مختلف داشته باشن (برای مثال حتی یک شبکه Wi-Fi توی این شرکت‌ها ممکنه برای دسترسی به منابع سرور مجبور باشه از فایروال عبور کنه).
به طور کلی، هر کامپیوتری شامل یک فایروال اصلی تو سیستم عاملشه. توی یک ویندوز، Windows Defender به طور پیش فرض از قبل نصب شده و فعاله که اصول اولیه رو انجام میده. شما میتونین اون رو تو کنترل پنل کامپیوترتون پیکربندی کنین. همچنین امکان جایگزینی اون با یک برنامه قدرتمندتر وجود داره.
شما میتونین بعضی از اونها رو با قیمت کمی تو سایت AmazonOpens پیدا کنین که برای محافظت از داده‌های شما موثر هستن. این مجموعه‌ها اغلب شامل ابزارهای امنیتی دیگه‌ای مثل آنتی ویروس‌ها و ضد بدافزارها میشن.
بد نیست برای اطلاعات بیشتر، مقاله تفاوت فایروال و آنتی ویروس رو هم بخونید.
VPN چیه؟
وی پی ان به معنی یک شبکه خصوصی مجازی (Virtual private network) هست. VPN یک راه خصوصی رو در سراسر یک شبکه عمومی گسترش میده و به کاربرها این امکان رو میده تا داده‌ها رو از طریق شبکه‌های مشترک یا عمومی بدون دسترسی دیگران به اون، ارسال و دریافت کنن. برای واضح‌تر کردن این موضوع، بهتره بگیم VPN یک کانال یا پلی بین دوتا شبکه هست.
وقتی داده‌ها را با شخص دیگه‌ای از طریق اینترنت مبادله میکنین، داده‌های ارسالیتون خارج از شبکه شما پخش میشه. پس این خطر وجود داره که شخصی بتونه اطلاعات شما رو در وسط راه رهگیری کنه. با استفاده از VPN، داده‌های ارسالی از کامپیوتر یا شبکه شما برای گیرنده رمزگذاری میشه و از اون در برابر هرگونه حمله محافظت میکنه.
سه نوع استفاده از VPN
سه مورد وجود داره که به طور کلی توی اونها از وی پی ان استفاده میشه. اولین مورد استفاده از اون مربوط به اتصال شبکه شما به اینترنته تا از داده‌های مروری شما محافظت کنه. مورد دوم برعکسه اولیه، یعنی دسترسی از بیرون به یک شبکه خانگی یا تجاری رو میده. آخرین مورد استفاده هم برای اتصال دو سایت به همدیگس (آخرین مورد عمدتاً توسط شرکت‌ها استفاده میشه).
اولین مورد بیشترین استفاده رو توسط کاربران شخصی تو خونه‌ها داره. از نمونه‌های معروف میتونیم به فیلتر شکنهای موجود اشاره کنیم که با پرداخت فقط چند دلار در هر ماه، یک راه حل عالی برای محافظت از تمام فعالیت‌های آنلاین شما ارائه میده. تو این حالت استفاده از اینترنت از طریق یک تونل رمزگذاری شده بین کامپیوتر شما و سرورهای اونها انجام میشه. به طوری که هیچ کس نمیتونه داده‌هاتون رو در وسط راه بخونه یا ردیابی کنه.
اگه میخواین از داده‌های شخصی خودتون محافظت کنین این راه‌حل عالیه. اما دور زدن برخی محدودیت‌های کشوری که توش قرار دارین هم مفیده چون میتونین مکان سروری رو که بهش متصل میشین انتخاب کنین. اگه تو اروپا هستین و سرور ایالات متحده رو انتخاب میکنین، میتونین به وب سایت‌های آمریکا مثل اینکه تو ایالات متحده هستین (مثل سایت‌های Netflix و Amazon Prime Video) دسترسی داشته باشین.
دو مورد دیگه VPN، بیشتر تو محل کار استفاده میشه. مثلا دسترسی از راه دور به فروشنده‌ها اجازه میده تا به فایل‌های موجود تو یک سرور محلی یک شرکت دسترسی داشته باشن. اتصال سایت به سایت زمانی مفیده که یک شرکت دارای چندین ساختمان یا شرکت‌های تابعه باشه تا به طور ایمن اونها رو به همدیگه متصل کنه.
VPN چطور کار میکنه؟
به طور کلی VPN با دو نقطه اتصالی در شبکه ساخته میشه که از طریق یک تونل رمزگذاری شده با هم ارتباط برقرار میکنن. هر نقطه به طور مشابه پیکربندی میشه و اجازه دسترسی به دیگری رو با قوانین امنیتی یکسانی (IP، روش رمزگذاری و کلیدهای امنیتی یکسان) میدن.
این فناوری آدرس IP شما رو که تو اینترنت بدون VPN از طریق سرور راه دور قابل مشاهدس، پنهان میکنه و همچنین مطمئن میشه شما تنها کسی هستین که میتونین به داده‌ها دسترسی داشته باشین. حتی اگه یک مهاجم اطلاعاتی از شما رو رهگیری کنه، برای خوندن اون به فناوری رمزگذاری و کلید امنیتی نیاز داره.
تفاوت فایروال و VPN چیه؟
فرق بین فایروال و VPN رو میشه تو سه زمینه زیر بررسی کنیم:
تفاوت هدف و نحوه کار فایروال و VPN
در حالی که فایروال و VPN دو اقدام امنیتی مهم هستن ولی هدف یکسانی ندارن. یک فایروال برای جلوگیری از دسترسی ممنوع به محتوای شبکه تنظیم شده. این میتونه یک شبکه محلی رو از حملات خارجی محافظت کنه و همچنین دسترسی به داخل شبکه یا اینترنت رو فیلتر کنه.
در طرف مقابل VPN هیچ چیزی رو فیلتر یا مسدود نمیکنه. این برای برقراری ارتباط بین دو شبکه مثل رایانه خانگی و اینترنت یا از خارج به یک شبکه محلی یا حتی بین دو سایت، یک راه امن‌تر هست. هدف VPN جلوگیری از حملات هکرها در وسط راه به اطلاعات شما هست.
فرق نحوه نصب فایروال و VPN
تفاوت فایروال و VPN در نحوه نصب آنها نیز هست. یک فایروال بین دوتا شبکه نصب میشه، که یک نقطه اتصال حساب میشه. اما یک نرم افزار VPN بر روی دو نقطه‌ای که باید متصل بشن تنظیم میشه، این یک راه پیوندیه یعنی یک تونله نه یک نقطه خاص تو شبکه اینترنت.
تفاوت تنظیمات و پیکربندی VPN و فایروال
فایروال دارای مجموعه‌ای از قوانین خاصه که برای هر رابط اتصال‌دهنده اون به یک شبکه، به صورت جداگانه پیکربندی میشه. توی هر خونه‌ای، معمولاً فقط دو شبکه (LAN و اینترنت) وجود داره. در حالی که شرکت‌ها میتونن ده‌ها شبکه فرعی داشته باشن که همگی توسط یک فایروال منحصر به فرد فیلتر شده و به هم مرتبط هستن.
VPNها با کلیدهای امنیتی یکسان و روش‌های رمزگذاری مختلف، پیکربندی شدن که هر یک از اونها آدرس IP شبکه دیگه‌ای یا شبکه مقصد رو میدونن.
سخن پایانی
استفاده از فایروال و VPN برای مدیریت و امنیت شبکه مهم هستن. بدون فایروال شبکه‌ها نمیتونن داده‌ها و اطلاعات حساس خودشون رو با امنیت انتقال بدن. بدون VPN هم احتمال دسترسی به اطلاعات شما وجود داره و همچنین امکان دسترسی به سرورهای شبکه‌های کشورهای دیگه وجود نداره. فایروال و VPN از کامپیوتر، شبکه‌ها و اطلاعات شما در برابر هکرها حمایت میکنن.
البته این دو ویژگی‌ها، کاربردها و نحوه کارشون با هم تفاوت داره و ما توی این مقاله تفاوت فایروال با VPN رو برای شما توضیح دادیم.
به نظر شما فرق VPN و فایروال که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت فایروال و VPN می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: