تفاوت ستاره و سیاره چیه؟

شب‌ها، وقتی که به آسمون بالای سرتون نگاه می‌کنید میلیاردها نقطه درخشان می‌بینید که بعضی‌هاشون نورانی‌ترن، بعضی‌ها بزرگ‌تر از بقیه دیده میشن و بعضی‌هاشون چشمک می‌زنن. این نقطه‌های درخشان چین؟ این اجرام آسمانی شاید شبیه به هم به نظر برسن، اما علم میگه که تفاوت‌های خیلی بزرگی بین ستاره‌ها و سیارات وجود داره که به طور خلاصه اما کامل در این مقاله از دیفرتو، تفاوت ستاره و سیاره رو توضیح دادیم.

فرق بین ستاره و سیاره چیه؟

اون اجرامی که در آسمون می‌بینیم، چیزی جز ستاره‌ها و سیاره‌ها نیستن. ستاره‌ها اجرام آسمانی‌ان که نور و درخشش خودشون رو دارن (خودشون منبع نور هستن). اون‌ها درست مثل خورشید، اجرامی نورانی‌ان که جاشون ثابته.

اما سیاره‌ها اجرامی هستن که نور ندارن اما به خودی خود حرکت می‌کنن و علاوه بر این، توی یک مدار بیضی‌شکل به دور ستاره‌ها می‌چرخن.

جدول زیر، مقایسه کاملی برای بررسی فرق بین ستاره و سیاره انجام داده:

ستاره چیه؟

ستاره‌ها رو میشه به عنوان توپ‌های درخشانی تصور کرد که از پلاسما تشکیل شده‌ان و جاذبه‌ی اون‌ها، این پلاسما رو کنار هم نگه می‌داره. پلاسما نوعی حالت ماده‌ست که فوق‌العاده دمای بالایی داره. ستاره‌ها از گازهایی مثل هیدروژن، هلیوم و سایر عناصر سبک تشکیل شده‌ان.

درخشش ستاره‌ها به خاطر واکنش هسته‌ایه که در اثر هم‌جوشی هیدروژن و هلیوم، داخل مرکز اون‌ها اتفاق میوفته. این واکنش هسته‌ای به طور مداوم انرژی رو به شکل نور آزاد می‌کنه؛ چیزی که باعث میشه ما چه با چشم غیر مسلح و چه با تلسکوپ رادیویی بتونیم اون‌ها ببینیم.

یک ویژگی مهم ستاره‌ها اینه که اون‌ها چشمک می‌زنن. این چشمک زدن به این خاطره که نور ستاره‌ها از جو زمین می‌گذره و شکسته میشه و اینطور به نظر می‌رسه که دارن چشمک می‌زنن.

خورشید با فاصله ۱۵۰ میلیون کیلومتر نزدیک‌ترین ستاره به سیاره زمینه. فاصله ستاره‌ها از ما به شکل سال نوری محاسبه میشه؛ یعنی فاصله‌ای که نور توی مدت یک سال طی می‌کنه. به نظر می‌رسه که خورشید همیشه از شرق به غرب ما حرکت می‌کنه.

سیاره چیه؟

عبارت «سیاره» به معنی اجرام آسمانیه که توی یک مسیر و مدار مشخص به دور یک ستاره می‌چرخن. سیاره‌ها اونقدر بزرگ‎ان که جاذبه‌شون یک شکل کره‌ای از اون‌ها ساخته اما اونقدر بزرگ نیستن که موجب واکنش هسته‌ای بشن. به علاوه، سیاره‌ها از بقیه اجرام اطراف خودشون کاملاً قابل تشخیص‌ان. سیارات منظومه شمسی به دو دسته تقسیم میشن:

• سیارات درونی: سیاره‌هایی که مدار اون‌ها درون کمربند سیارک‌ها قرار می‌گیره، سیارات درونی‌ان. اندازه اون‌ها کوچیکه و از مواد جامد مثل سنگ و آهن ساخته شدن. سیاره‌هایی مثل عطارد، زهره، زمین و مریخ.
• سیارات بیرونی: مدار این سیارات در خارج از کمربند سیارک‌ها قرار گرفته. اندازه اون‌ها نسبتاً از سیارات درونی بزرگ‌تره و به دور خودشون یک حلقه دارن. اون‌ها از گازهایی مثل هیدروژن، هلیوم و غیره ساخته شدن. سیاراتی مثل مشتری، زحل، اورانوس و نپتون.

تفاوت‌های کلیدی بین ستاره و سیاره

• اجرام نجومی که از خودشون نوری رو ساطع می‌کنن که توسط هم‌جوشی هسته‌ای توی هسته خودشون تولید شده ستاره‌اند. اجرام آسمانی که یک مسیر (مدار) مشخص به دور یک ستاره دارن، سیاره‌اند.
• ستاره‌ها نور خاص خودشون رو دارن؛ در صورتی که سیاره‌ها نور خودشون رو ندارن و نور ستاره‌ای که بهشون می‌تابه رو بازتاب می‌کنن.
• ستاره‌ها با سرعت زیاد توی مدارهای جداگانه خودشون حرکت می‌کنن اما به خاطر فاصله زیادشون، این حرکت رو بعد از مدت بسیار زیادی میشه تشخیص داد. اما موقعیت سیارات با گردششون به دور خورشید همواره تغییر می‌کنه.
• اندازه یک ستاره بزرگ‌تر از یک سیاره است.
• شکل یک ستاره شبیه به یک نقطه است اما سیارات شکل کروی دارن.
• دمای یک ستاره بر خلاف دمای یک سیاره بسیار بالا است.
• فقط یک ستاره توی منظومه شمسی وجود داره در حالی که توی کهکشان راه شیری میلیون‌ها ستاره وجود داره. بنابراین تعداد ستاره‌ها بی‌شماره. از طرف دیگه در مجموع ۸ سیاره توی منظومه شمسی وجود داره.
• به دلیل شکست نوری توی جو زمین اینطور به نظر می‌رسه که ستاره‌ها چشمک می‌زنن. اما سیاره‌ها کمی به زمین نزدیک‌ترن و نور بازتاب‌شده از اون‌ها به طور مستقیم و بدون خم‌شدن از جو زمین عبور می‌کنه؛ به همین خاطر اون‌ها چشمک نمی‌زنن.
• ستاره‌ها از هیدروژن، هلیوم و بقیه مواد سبک تشکیل شدن اما سیارات از حالت‌های ماده مثل جامد، مایع، گاز یا ترکیبی از اون‌ها ساخته شدن.

نتیجه‌گیری

با توجه به مباحث بالا احتمالاً تونستید درکی روشن از تفاوت‌های بین ستاره‌ها و سیاره‌ها و دلیل این تفاوت‌ها پیدا کنید. وقتی یک منظومه شمسی جدید تشکیل بشه، اول از همه ستاره‌ها ایجاد میشن و سپس سیاره‌ها با مداری به دور اون ستاره‌ها به وجود میان.

منابع:

• keydifferences.com