سبک کوبیسم و سوررئالیسم ویژگیهای مشترک زیادی دارن، هر چند بهعنوان جنبشهای هنر مدرن، تفاوت زیادی دارن. در این مقاله از دیفرتو به بررسی شباهت و تفاوت کوبیسم و سورئالیسم میپردازه.
کوبیسم (Cubism) چیه؟
کوبیسم در حدود سال ۱۹۰۷ ظهور کرد و تا سال ۱۹۱۴ ادامه داشت. این اثر با ظاهر منحصر به فرد خودش به دلیل رد سنتهای هنری چشمانداز، مدلسازی و کوتاهسازی تصویر توسط هنرمندها تعریف میشه.
آثار هنری کوبیسم معمولاً یک ترکیب تکه تکه شده داره که سوژه رو از همه زوایا یا با صفحات هندسی همپوشانی شده نشون میده. هنرمندها پابلو پیکاسو و ژرژ براک کوبیسم رو توی تمام مراحلش یعنی کوبیسم اولیه، کوبیسم تحلیلی و کوبیسم مصنوعی هدایت کردن.
سوررئالیسم (Surrealism) چیه؟
سوررئالیسم یا فراواقعگرایی در دهه ۱۹۱۰ ظهور کرد، توی سال ۱۹۲۴ رسمی شد و تا جنگ جهانی دوم ادامه پیدا کرد. این هنر تاریخ پایان دقیقی نداره. با این حال بعضی از مورخهای هنر، مرگ بنیانگذارهای این سبکها مثل آندره برتون (۱۹۶۶) یا مرگ هنرمند سالوادور دالی (۱۹۸۹) رو بهعنوان نقطه پایانی ممکن برای سوررئالیسم مثل یک جنبش متحد میدونن.
آثار هنری سوررئالیستی از نظریههای روانکاوانه زیگموند فروید استفاده میکنن و ضمیر ناخودآگاه انسان رو بررسی میکنن. نقاشی سوررئالیستی از رویاها، کابوسها و فرآیندهای خودکار الهام گرفته شده که منجر به ترکیبی عجیب از اشیا، افراد و مناظر میشه. این ترکیبهای عجیب دلیلیه که خیلی از هنرهای سوررئالیستی بیمعنا به نظر میرسن.
کوبیسم و سوررئالیسم شباهتهای زیادی با هم دارن، هرچند ممکنه در نگاه اول شبیه به هم نباشن. سه شباهت بین کوبیسم و سوررئالیسم دو جنبش داره که دو مرحله اصلی یعنی سبکی، تجسم واقعیتهای جدید یا متناوب و گرایش به انتزاع هست. سه تفاوت بین کوبیسم و سوررئالیسم شامل تأثیرات، توهمگرایی و این واقعیت که سوررئالیسم یک جنبش فرهنگی بود.
- پیشنهاد مطالعه: تفاوت هنر مدرن و پست مدرن
شباهت کوبیسم و سوررئالیسم چیه؟
کوبیسم و سوررئالیسم پر از اشیاء آشنا هستن که عجیب یا اسرارآمیز به نظر میرسن چون درک ما از دنیای اطراف رو به چالش میکشن. هر دو سبک دو مرحله مهم رو پشت سر گذاشتن که نشانگر تحول در سبک و تکنیک بوده، واقعیت رو به روشی جدید یا متناوب تصور میکردن و عناصر انتزاعی خواسته یا غیر ارادی داشتن. توی این بخش شباهتهای کوبیسم و سورئالیسم رو بر اساس پارامترهای زیر بررسی میکنیم.
شباهت کوبیسم و سوررئالیسم از نظر دو مرحله اصلی سبک
کوبیسم به دو مرحله اصلی سبکشناسی تقسیم میشه: کوبیسم تحلیلی و کوبیسم مصنوعی. تحلیلی روی تجزیه و تحلیل موضوعات قطعه قطعه و جمع آوری مجدد اون بهعنوان یک تصویر چند وجهی تمرکز داره. مصنوعی بیشتر روی ساختن واقعیت فضا بر روی یک سطح صاف، معمولاً یک بوم تمرکز داره.
سوررئالیسم هم از دو سبک اصلی تشکیل شده که شامل سوررئالیسم خودکار و سوررئالیسم ورسیتی میشه. سوررئالیسم خودکار فرآیندهای خودکاری مثل ترسیم خودکار، فروتاژ و دکالکومانیا رو ترجیح میداد. این سبک از سوررئالیسم آثار هنری تولید کرد که معمولاً خیلی انتزاعی بودن.
برعکس، سوررئالیسم ورسیتی از تصویرسازی رویاهای توهمگرایانه برای ساختن صحنههای عجیب و غریب با استفاده از موضوعات واهی استفاده میکنه، مثل مناظر رویایی که ترسیم خودکار آندره ماسون رو میبینین. این یک طراحی خودکار تمام شده رو نشون میده:
شباهت کوبیسم و سوررئالیسم از نظر تجسم واقعیتهای جدید یا جایگزین
هم کوبیسم و هم سوررئالیسم به تصویر کشیدن واقعیت اونطوری که طبیعیه رو رد کردن. در عوض هر دو جنبش هنری با استفاده از روشهای آوانگارد، جنبههایی از واقعیت رو دوباره تصور کردن. سوررئالیسم عمیق ترین لایههای ذهن انسان رو بررسی کرد و اونها رو به عنوان واقعیت، روی بوم نقاشی ارائه کرد. کوبیسم موضوعات خودش رو از همه زاویهها بررسی میکنه و اشیاء و افراد رو به طور کامل توی یک صفحه تصویر قابل مشاهده میکنه.
تداوم حافظه اثر سالوادور دالی (۱۹۳۱) اشتغال سوررئالیسم به مناظر رویایی و ناخودآگاه رو نشون میده، جایی که دالی منظره رویایی رو توی این تصویر نشون میده انگار یک منظره واقعیه.
شباهت کوبیسم و سوررئالیسم از نظر گرایش به انتزاع
درحالیکه کارهای اولیه کوبیسم به شدت محتوا محور بودن، ولی آثار بعدی این سبک گرایش به انتزاع رو شروع کردن. سبک کوبیسم عامل مهمی برای توسعه هنر انتزاعی بود، هرچند که هنرمندهای مهم این سبک مثل پیکاسو یا براک به صراحت به دنبال انتزاع نبودن. بعضی از هنرمندهای سبک کوبیسم مثل رابرت دلونای، عمداً از کوبیسم حرکت کردن و هنر انتزاعی رو خلق کردن.
فرق بین کوبیسم و سوررئالیسم چیه؟
درحالیکه کوبیسم و سورئالیسم ممکنه شباهتهای زیادی داشته باشن، ولی تأثیرات اونها خیلی متفاوته. سوررئالیسم توهمگرایی رو قبول میکنه، جایی که کوبیسم اون رو رد میکنه. کوبیسم همچنین یک جنبش برجسته هنرهای تجسمی بود، درحالیکه سوررئالیسم که بیشتر بهعنوان یک جنبش هنری شناخته میشه، بخشی از یک جنبش فرهنگی گستردهتر در پاسخ به جنگ جهانی دوم بود. توی این بخش تفاوت کوبیسم و سوررئالیسم رو بر اساس پارامترهای زیر بررسی میکنیم.
تفاوت کوبیسم و سوررئالیسم از نظر تأثیرپذیری
کوبیسم تحت تأثیر هنر آفریقایی و سیکلادیک بود، درحالیکه سوررئالیسم تحت تأثیر اتوماتیسم، رویاها، کابوسها و افکار ناخودآگاه بود. نظریات روانکاو زیگموند فروید در مورد ضمیر ناخودآگاه و اتوماسیون روانی به ویژه روی سوررئالیستهایی مثل سالوادور دالی و ماکس ارنست تأثیرگذار بود.
فرق کوبیسم و سوررئالیسم از نظر توهمگرایی
هنرمندهای سبک کوبیست توهمگرایی رو رد کردن، درحالیکه هنرمندهای سبک سوررئالیست اغلب به دلیل توانایی اون در ایجاد توهم یک شی یا صحنه واقعی پذیرفتن. سوررئالیستهایی مثل سالوادور دالی، رنه ماگریت و ایو تانگوی معمولا صحنههای توهم آمیز خودشون رو با چنان جزئیات دقیقی میکشیدن که واقعی به نظر میرسید.
در طرف دیگه، کوبیستها تقلید از واقعیت رو قربانی تلاش برای کشف شکلی ناب توی یک واقعیت جدید میکنن و نیمه دیگه که توی اون تمام جنبههای یک موضوع به یکباره دیده میشه رو انتزاعی کردن.
نقاشی زیر به اسم دختری با ماندولین (فانی تلیر) اثر پابلو پیکاسو در سال ۱۹۱۰ هست که با رنگ روغن کشیده شده.
تفاوت کوبیسم و سوررئالیسم بهعنوان یک جنبش فرهنگی
سوررئالیسم علاوه بر اینکه یک جنبش هنری بود، یک جنبش ادبی هم شناخته میشد. مثل نقاشیهای سوررئالیستی، ادبیات سوررئالیستی در زمان جنگ جهانی دوم و حتی بعد از اون، که به دنبال این بود تا واقعیتی نگرانکننده رو به چالش بکشه. فیلم، تئاتر و موسیقی سوررئالیستی هم توی این دوران رواج داشت.
کوبیسم صرفاً با نقاشی، مجسمهسازی و طراحی روی بوم کاغذی (papier collé) مرتبط بود. دغدغه اصلی هنرمندهای سبک کوبیسم نشان دادن اشیاء، مردم و مناظر در نابترین شکل بصری اونها بود. به تصویر کشیدن سوژهها از دیدگاههای متعدد به هنرمندها این امکان رو میده که موضوع رو توی زمینههای گستردهتری نشون بدن.
- پیشنهاد مطالعه: تفاوت نقاشی و طراحی
جمعبندی
هرچند که کوبیسم و سوررئالیسم تأثیر آشکار یا مستقیمی روی همدیگه نداشتن، ولی این جنبشهای هنری آوانگارد ارتباط نزدیکی با جنبشهای همزیستی مثل دادائیسم و پست امپرسیونیسم داشتن. خیلی از هنرمندهای سبکهای دادا، کوبیسم و پست امپرسیونیسم قبل از پیدا کردن ریشه توی سوررئالیسم، مثل فریدا کالو و سالوادور دالی، به کوبیسم پرداخته بودن. خیلی از کارهای پابلو پیکاسو توی دهه ۱۹۲۰ حتی بهعنوان یک کوبیسم مشهور، ویژگیهای سوررئالیسم رو توی خودش جای داده بوده.
به طور کلی گفته میشه که سوررئالیسم از سبک دادا سرچشمه گرفته، اما نقاشیهای آندره ماسون نشون دهنده جدایی از سبک دادا هست. سبک دادا در واکنش به جنگ جهانی اول ظهور کرد و به دنبال رد منطق، عقل و جامعه مدرن سرمایهداری بود. آثار هنری سبک دادا برای اعتراض به فرهنگ بورژوایی بیهوده و غیر منطقی به وجود اومد. سوررئالیسم هم نارضایتی مشابهی نسبت به جنگ، سیاستهای رادیکال و آشفتگیهای اون زمان رو نشون میداد.
هر دو سبک کوبیسم و سوررئالیسم روی هنر پست مدرن اواخر قرن بیستم تأثیر گذاشتن. سبک طراحی پابلو پیکاسو روی جنبههای هنر پاپ تأثیر گذاشت و خوده سبک سوررئالیسم هم به طور کلی روی جنبشهای هنری پست مدرن مثل هنر مفهومی و هنر اینستالیشن تأثیر گذاشت.
به نظر شما فرق کوبیسم و سورئالیسم که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت کوبیسم و سورئالیسم میدونید یا فکر میکنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: www.artlex.com