از صفت برای مشخص کردن اسمهایی که توی جمله وجود داره استفاده میشه. این نشون میده که یک صفت رو نمیشه بدون اسم استفاده کرد، درحالیکه یک اسم رو میشه به صورت مفرد و بدون صفت توضیحدهنده توی جمله به کار برد. این اختلاف عملکردی هر کدوم مرز تفاوت بین اونها رو مشخص میکنه. برای درک بهتر تفاوت اسم و صفت پیشنهاد میکنیم به خوندن این مقاله از وبسایت دیفرتو ادامه بدین.
اسم چیه؟
اسم (Noun) بهعنوان یک کلمه برای نامگذاری کردن تعریف میشه. کلمهایه که برای اشاره به افراد، مکانها، ایدهها و اشیاء استفاده میشه.
اسمها بخشهای اصلی گفتار مرکب هستن. مقوله اسم نسبتاً وسیعه و تقسیمات فرعی متعددی از جمله اسم عام، اسم خاص، اسم جمع، اسم عینی، اسم انتزاعی و غیره داره. کارکرد و کاربرد اسمها فقط به نامگذاری چیزهای موجود محدود نمیشه، بلکه میتونن بهعنوان مفعول و فاعل توی یک جمله هم استفاده بشن. وقتی که بهعنوان اسم شرط استفاده میشن، کاربرد اونها هم بیشتر میشه.
توی جمله، وقتی که اسمها دستهای از یک شخص، چیز یا شیء رو نشون میدن، بهعنوان اسمهای مشترک شناخته میشن. درخت، میز، درب نمونههایی از اسمهای رایج هستن. وقتی که اسمها مکان یا اسم یا شیء دقیقی رو نشون میدن، بهعنوان اسمهای خاص طبقهبندی میشن. اسم افراد (مثل احمد، شهرام)، مکانهای سراسر جهان (مثل دهلی، لندن) و اشیاء خاص میتونن توی این دسته قرار بگیرن.
وقتی اسمها مجموعه بزرگی از نامگذاری اشیاء رو نشون میدن، به اونها اسم جمعی میگن مثل جنگل. از اسمهای انتزاعی برای نامگذاری ایدههای ناملموس استفاده میشه. اینها شامل اسامی مختلفی مثل آزادی، دانش، زیبایی و غیره میشه. برعکس، از اسمهای عینی برای شناسایی اشیاء عینی و معین مثل صندلی، جعبه و غیره استفاده میشه.
صفت چیه؟
صفت (Adjective) کلمهای توصیفیه که همیشه همراه با یک اسم توی هر جملهای استفاده میشه. صفتها به اسم مورد استفاده معنی اضافهای میدن. اونها اطلاعات تکمیلی رو در مورد نهادی که اسم به اون ارجاع داده میشه در اختیار خواننده قرار میده. صفتها بهعنوان تعدیلکننده اسم عمل میکنن.
صفتها کلمات وابستهای هستن، اونها نمیتونن بدون وجود اسمی وجود داشته باشن. کاربرد و قرارگیری اونها توی جملات تعریف شده و نسبتاً متفاوت هستن. صفتها همیشه توی دستور زبان فارسی باید بعد از اسم قرار بگیرن. فقط توی موارد خیلی نادر، اونها قبل از اسم نوشته میشن. مثل اسمها، صفتها هم میتونن توی یک سری زیر شاخهها طبقه بندی بشن. صفتهای توصیفی کیفیت خاصی از موجودیت (نام، مکان، شی یا ایده) رو که اسم دلالت میکنه، نشون میده.
صفتها کلماتی مثل لاغر، قد بلند، کوتاه، شادی آور، مالیخولیایی و غیره رو شامل میشه که همه این کلمات اسمهای متصل به اونها رو توصیف میکنن. صفتهای کمی مثل برخی، بسیاری، اندک و غیره هم زیرمجموعه جداگانهای از صفتها رو تشکیل میدن. یک نکته مهمه و اون اینه که صفتها هم میتونن ملکی باشن.
بعضی صفتها نشون میدن که مالکیت و تسلطشون روی اسم بعد از اونهاس. کتابه خوبه من، دفتره زیبای رضا و غیره رو میشه توی این دسته طبقهبندی کرد که البته به اونها مضاف و مضافالیه هم میگن.
فرق بین اسم و صفت چیه؟
تفاوت اصلی بین اسم و صفت اینه که اسم برای شناسایی یک شخص، مکان، ایده یا شیء استفاده میشه، درحالیکه صفت بهعنوان اصلاحکننده اسم به کار میره. صفتها اصطلاحات توصیفی هستن که همراه با اسمها برای تعریف اسم استفاده میشن. وظیفه یک صفت ارائه اطلاعات بیشتر در مورد اسمه و اسم هم به طور کلی بهعنوان یک کلمه برای نامگذاری موجودیتهای مختلف استفاده میشه.
نمونههای صفت و اسم مورد استفاده توی جمله رو توی موارد زیر نشون دادیم:
- او یک دختر قد بلند است.
توی این جمله «قد بلند» صفت توصیفی و «دختر» اسم عامه.
- رضا قصاب هفته آینده به پاریس سفر خواهد کرد.
توی این جمله، «قصاب» صفتیه که بهعنوان یا جایگاه شغلی شخص اشاره میکنه، درحالیکه «رضا» و «پاریس» اسمهای خاص هستن.
تفاوتهای اصلی بین اسم و صفت
بین اسم و صفت چندتا تفاوت وجود داره که اونا رو توی ۵ مورد زیر توضیح دادیم:
- تفاوت اصلی بین اسم و صفت اینه که یک اسم رو میشه برای دلالت بر اسم، مکان یا شیء استفاده کرد، درحالیکه استفاده از صفت فقط بهعنوان توضیح دهنده اسم محدود میشه. نمیشه از اون برای اشاره مستقیم به یک نام، مکان یا یک شی بی جان استفاده کرد. صفتها به سادگی اطلاعات بیشتری رو در مورد اسم به فرد میدن.
- دومین تفاوت اساسی بین این دو مفهوم اینه که یک اسم رو میشه بدون صفت استفاده کرد، درحالیکه یک صفت رو نمیشه بدون اسم توی جمله به کار برد. همیشه به وجود یک اسم وابسته هست.
- نقش هر کدوم هم توی یک جمله معین تقریباً متفاوته. اسمها بهعنوان مفعول یا فاعل توی جملات و عبارات عمل میکنن، درحالیکه صفتها صرفاً بهعنوان تعدیلکننده یا تعریفکننده اسم عمل میکنن و بعضی اوقات هم همراه اسم به صورت مضاف و مضافالیه استفاده میشن. اونها رو نمیشه بهعنوان مفعول یا موضوع یک جمله بدون اسم همراه استفاده کرد.
- محل قرارگیری هر کدوم متفاوته. اسم ها به دلیل اینکه نشون دهنده اسم افراد، مکانها یا اشیاء و … هستن، میتونن توی هر جایی از جمله استفاده بشن. درحالیکه در مورد صفتها اینطور نیست، یک صفت بیشتر مواقع بعد از اسم قابل استفاده هست. محل قرارگیری اون کاملاً مشخصه و نمیشه اون رو تغییر داد.
- تقسیمبندی گونه شناسی هر دسته متفاوته. اسمها رو میشه بهعنوان اسم عام، خاص، جمعی، انتزاعی، عینی و غیره طبقهبندی کرد.
جدول تفاوت اسم با صفت
توی جدول مقایسهای زیر ویژگیهای اسم و صفت رو یکجا جمع کردیم تا درک این تفاوتها برای شما راحتتر بشه:
| مبنای مقایسه | اسم | صفت |
| تعریف | اسم کلمهایه که روی اسم، مکان، ایده یا شیئی خاص دلالت میکنه. | صفت بیانگر کلمهای توصیفیه و اسمی رو که توی یک جمله استفاده میشه، نشون میده. |
| عملکرد | اسم بهعنوان فاعل یا مفعول جمله عمل میکنه. | یک صفت صرفاً بهعنوان تعدیلکننده اسم عمل میکنه، نمیشه از اون بهعنوان فاعل یا مفعول جمله استفاده کرد. |
| وابستگی | اسمها رو میشه به طور مستقل توی جملهها استفاده کرد. | صفتها بدون اسم قابل استفاده نیستن. |
| قرار گرفتن توی یک جمله | اسامی رو میشه توی هر جایی از جمله استفاده کرد. | صفتها فقط بعد از اسمها استفاده میشن. جای اونها رو نمیشه تغییر داد. |
| طبقه بندیهای فرعی | زیرمجموعههای اسمها شامل اسم عام، منفرد، ملموس، خاص و غیره میشه. | زیرمجموعههای صفت شامل صفت عالی، تفضیلی و ساده میشه. |
جمعبندی
در انتها باید بگیم که اسمها و صفتها بخشهای مهمی از گفتار هستن. هر کدومشون عملکرد متفاوتی دارن و طبق استفاده از دستور زبان توی زبان فارسی استفاده میشن. برای استفاده از اونها مطابق با قوانین دستوری دستور زبان، باید بتونین تفاوت بین این دو رو درک کنین. اسمها به سادگی کلمات رو نامگذاری میکنن.
اشکال مختلف یک اسم برای مناسبتهای مختلف استفاده میشه ولی صفتها اصلاحکننده یا توضیحدهنده اسم هستن. اونها رو فقط میشه توی جملات با اسم مناسب استفاده کرد. اونها به اسمهای استفاده شده معنی میدن.
در حالی که برخی از اسمها را می توان به صفت تبدیل کرد و برخی از صفتها را می توان به عنوان اسم استفاده کرد، چنین تبدیلی ممکن است از نظر دستوری در همه شرایط قابل قبول نباشه. این نیاز به درک تفاوت بین این دو اصطلاح را بسیار قوی میکنه.
به نظر شما فرق اسم و صفت که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت اسم و صفت میدونید یا فکر میکنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: askanydifference.com