تجارت الکترونیک چیزی جز خرید و فروش کالا توی فضای مجازی و وب نیست. برعکس، کسبوکار الکترونیکی کمی متفاوته، چون به معاملات تجاری محدود نمیشه، بلکه خدمات دیگه‌ای هم ارائه میده. این دو کلا حالت‌های نوظهور تجارت هستن که با گذشت زمان اهمیت بیشتری پیدا کردن.
درواقع اون روزگار گذشته که برای خرید یک کالا باید به بازار میرفتین. امروزه مردم بیشتر به صورت آنلاین سفارش میدن و اون کالا در عرض چند دقیقه به دستشون میرسه. خرید آنلاین فقط به دلیل سادگی و راحتی در حال محبوب شدنه. این تنها به دلیل دو شبکه الکترونیکی، یعنی تجارت الکترونیکی و کسبوکار الکترونیکی امکان پذیره. این مقاله از وب‌سایت دیفرتو به شما کمک میکنه تا تفاوت تجارت الکترونیک و کسبوکار الکترونیک رو بهتر درک کنین.
تجارت الکترونیک چیه؟
تجارت الکترونیک (e-commerce) مخفف electronic commerce هست. فرایندی که از طریق اون خرید، فروش، معامله، سفارش و پرداخت برای کالاها و خدمات از طریق اینترنت انجام میشه، بهعنوان تجارت الکترونیک شناخته میشه. توی این نوع معاملات تجاری آنلاین، فروشنده میتونه بدون حضور مشتری یا بدون تعامل چهره به چهره با خریدار ارتباط برقرار کنه.
بعضی از نمونه‌هایی که کاربرد دنیای واقعی تجارت الکترونیک رو نشون میدن شامل بانکداری آنلاین، خرید آنلاین، رزرو آنلاین بلیط، شبکه‌های اجتماعی و غیره هست. نیاز اساسی این تجارت یک وب سایته که توی اون بازاریابی، تبلیغات، فروش و انجام معامله با کمک اینترنت انجام میشه. هر معامله پولی که با کمک رسانه‌های الکترونیکی انجام بشه، تجارت الکترونیکی میگن. انواع تجارت الکترونیک شامل ۴ مورد میشه که اونارو در زیر اوردیم:
- تجارت الکترونیک B2B: فرایندیه که توی اون خرید و فروش کالا و خدمات بین مشاغل بهعنوان Business to Business شناخته میشه. مثالا تجارت‌های اوراکل، علی بابا، کوالکام و غیره.
- تجارت الکترونیک B2C: فرایندیه که طی اون کالاها توسط تجارت شرکت به مشتری فروخته میشه. مثال شرکت‌های اینتل، دل و غیره
- تجارت الکترونیک C2C: به معامله تجاری بین مشتری به مشتری گفته میشه. مثال سایت‌های OLX، Quickr و غیره
- تجارت الکترونیک C2B: تراکنش تجاری بین مشتری به تجارت یا کسبوکار خانگی.
کسبوکار الکترونیکی چیه؟
کسب و کار الکترونیکی (e-business) که مخففه Electronic Business هست. میشه اون رو بهعنوان تجارتی تعریف کرد که با کمک اینترنت یا تبادل الکترونیکی داده انجام میشه، یعنی بهعنوان کسب و کار الکترونیکی شناخته میشه. کسب و کار الکترونیک یکی از اجزای مهم تجارت و مبادلات الکترونیکیه، ولی جزء ضروری نیست.
کسب و کار الکترونیکی تنها به خرید و فروش کالا محدود نمیشه، بلکه شامل فعالیت‌های دیگه‌ای هم میشه که بخشی از تجارت رو هم تشکیل میدن. مثل ارائه خدمات به مشتری‌ها، برقراری ارتباط با کارمندها، مشتری یا شرکای تجاری که در صورت تمایل میتونن با شرکت تماس بگیرن. تمام این گروهایی که توی کسبوکار الکترونیکی گفتیم، میتونن با شرکت اصلی صحبتی داشته باشن و یا در مورد خدمات و غیره و حل مشکلاتشون مذاکره کنن. در کل دو نوع کسب و کار الکترونیکی وجود داره که اونارو در زیر اوردیم:
- کسبوکار الکترونیکی Pure-Play: کسب و کاری که فقط الکترونیکیه. مثال سایت Hotels.com
- کسبوکار الکترونیکی Brick and Click: مدلی از کسب و کار الکترونیکیه که توی اون کسب و کار هم به صورت آنلاین یعنی غیر حضوری و هم به صورت آفلاین یعنی حضور فیزیکی وجود داره.
فرق بین تجارت الکترونیکی و کسبوکار الکترونیکی چیه؟
تجارت الکترونیک به معاملات یک شرکت با مشتری‌ها، نماینده‌ها یا تامین کننده‌های خودش مربوط میشه. برعکس، کسب و کار الکترونیکی به اقدامات صنعتی، تجارتی و مبادله کالا با کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات اشاره میکنه. خرید و فروش کالا و خدمات از طریق اینترنت به عنوان تجارت الکترونیک شناخته میشه. درحالیکه کسب و کار الکترونیکی به وسیله حضور الکترونیکی، تمامی فعالیت‌های تجاری رو از طریق اینترنت انجام میده. تجارت الکترونیک شامل معاملاتیه که فقط به پول مربوط میشه، اما تجارت الکترونیکی شامل فعالیت‌های پولی و همچنین فعالیت‌های وابسته دیگه‌ای هم میشه.
تجارت الکترونیکی رویکردی برونگرا داره که مشتری‌ها، تامین کننده‌ها، توزیع کننده‌ها و غیره رو پوشش میده. تجارت الکترونیک نیاز به یک وب سایت یا شبکه اجتماعی داره که بتونه کسب و کار رو نمایندگی کنه. درحالیکه، کسب و کار الکترونیکی به یک وب سایت، مدیریت ارتباط با مشتری و برنامه ریزی منابع سازمانی برای اجرای تجارت از طریق اینترنت نیاز داره.
تجارت الکترونیک از اینترنت برای ارتباط با سایر نقاط جهان استفاده میکنه. درحالیکه توی کسب و کار الکترونیک از اینترنت، اینترانت و اکسترانت برای ارتباط دوطرفه با همه استفاده میشه.
توی جدول مقایسه‌ای زیر ویژگی‌های تجارت الکترونیکی و کسبوکار الکترونیکی رو یکجا جمع کردیم تا درک این تفاوت‌ها برای شما راحت‌تر بشه:
| مبنای مقایسه | تجارت الکترونیک | کسبوکار الکترونیک |
| معنی | تجارت کالا از طریق اینترنت بهعنوان تجارت الکترونیک شناخته میشه. | راه اندازی کسب و کار با استفاده از اینترنت بهعنوان کسب و کار الکترونیکی شناخته میشه. |
| چی هست؟ | زیرمجموعه | ابر مجموعه |
| به معاملات پولی محدود میشه؟ | بله | خیر |
| چه کاری انجام میدن؟ | معاملات بازرگانی یا تجاری | مذاکرات و معاملات توی کسب و کار |
| رویکرد | برون گرا | دو طرفه |
| به چه چیزی نیاز داره؟ | سایت اینترنتی | وب سایت، CRM، ERP و غیره |
| از کدوم شبکه استفاده میکنه؟ | اینترنت | اینترنت، اینترانت و اکسترانت. |
جمع‌بندی
تجارت الکترونیک بخش عمده‌ای از کسب وکار الکترونیکیه. همچنین میشه گفت که تجارت الکترونیکی در واقع وب سایت‌های کسب و کار الکترونیکی هستن، اما کسب و کار الکترونیکی لزوماً تجارت الکترونیکی نیستن. تجارت الکترونیکی فقط حضور آنلاین یک تجارت معمولیه ولی دومی علاوه بر این حضور آنلاین اهداف دیگه‌ای هم دنبال میکنه. در حال حاضر اکثر شرکت‌ها کسب و کار الکترونیکی رو فقط برای تصاحب حداکثری از بازار انجام میدن.
به نظر شما فرق تجارت الکترونیک و کسبوکار الکترونیک که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت تجارت الکترونیک و کسبوکار الکترونیک می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: