زنجیره تامین به ادغام کلیه فعالیتهای درگیر شامل فرایند مشتری یابی، تهیه کردن مواد اولیه، تبدیل و تدارکات توی تجارت اشاره میکنه. در طرف دیگه، زنجیره ارزش به مجموعهای از عملیات تجاری اشاره داره که توی اون ابزار و ویژگیهایی به کالاها و خدمات ارائه شده توسط شرکت اضافه میشه تا ارزش محصول رو افزایش بده.
زنجیره تامین به هم پیوستگی تمام عملکردهاس که از تهیه مواد اولیه تا تولید محصول نهایی ادامه پیدا میکنه و زمانی که محصول به مشتری نهایی میرسه، کارش تموم میشه. در طرف دیگه، زنجیره ارزش مجموعهای از فعالیتهاس که روی ایجاد یا افزودن ارزش به محصول نهایی تمرکز داره. این دو شبکه به ارائه محصولات با کیفیت با قیمت مناسب به مشتری کمک میکنن. بیشتر وقتها زنجیره تامین در کنار زنجیره ارزش قرار میگیره. ما توی این مقاله از وبسایت دیفرتو، تفاوت زنجیره تامین و زنجیره ارزش رو به شما میگیم.
زنجیره تامین چیه؟
زنجیره تامین اتصالی از تمام طرفها، منابع، کسب و کارها و فعالیتهای درگیر توی بازاریابی یا توزیع محصوله که از طریق اون یک محصول به دست مصرف کننده نهایی میرسه. این یک پیوند بین شرکای کانال تجاری مثل تامین کنندهها، تولید کنندهها، عمده فروشها، توزیع کنندهها، خرده فروشها و مشتری ایجاد میکنه. به زبان سادهتر، جریان تولید و ذخیره سازی مواد خام رو در بر میگیره، کالاهای نیمه تمام و کالاهای تمام شده از مبدا تا مقصد نهایی اونها.
فرایندی که عملیات زنجیره تامین رو برنامه ریزی و کنترل میکنه بهعنوان مدیریت زنجیره تامین شناخته میشه. این مدیریت یک سیستم متقابله که جابجایی مواد خام در داخل سازمان و جابجایی کالاهای نهایی به خارج از شرکت رو همراه با رضایت کامل مشتری در کنار همدیگه قرار میده و به نحوی اون رو مدیریت میکنه. فعالیتهای زنجیره تامین شامل یکپارچگی، اشتراک گذاری اطلاعات، توسعه محصول، تدارکات یا تهیه مواد اولیه، تولید، توزیع، خدمات به مشتری و تجزیه و تحلیل عملکرد شرکت میشه.
زنجیره ارزش چیه؟
زنجیره ارزش به مجموعه فعالیتهایی اطلاق میشه که توی هر مرحله از طراحی، تولید و ارائه محصول با کیفیت به مشتری، ارزش افزوده ایجاد میکنه. تحلیل زنجیره ارزش برای ارزیابی فعالیتهای درونی و بیرونی سازمان و ارتباط با توانایی اون برای ارائه ارزش پولی به کالا و خدمات استفاده میشه.
مفهوم تحلیل زنجیره ارزش برای اولین بار توسط مایکل پورتر در سال ۱۹۸۵ توی کتاب معروفش به اسم Competitive Advantage (مزیت رقابتی) تکامل پیدا کرد. به نظر مایکل، دو مرحله عمده برای تحلیل زنجیره ارزش وجود داره که شامل ۱- شناسایی فعالیتهای فردی و تجزیه و ۲- تحلیل ارزش افزوده توی هر فعالیت و ارتباط اون با قدرت رقابتی شرکت، میشه.
مایکل پورتر به منظور تجزیه و تحلیل دقیق زنجیره ارزش، فعالیتهای تجاری رو به دو دسته اصلی تقسیم کرد که توی این بخش هر دوی اونها رو به شما میگیم:
فعالیتهای اولیه
که شامل موارد زیر میشه:
- لجستیک ورودی: با دریافت، ذخیره و توزیع ورودیها به سازمان سروکار داره.
- عملیات تولیدی: با تبدیل ورودیها به محصولات نهایی سروکار داره.
- لجستیک خروجی: به جمع آوری، ذخیره سازی و توزیع محصول یا ارائه خدمات به مشتریها مربوط میشه.
- بازاریابی و فروش: شامل فعالیتهایی میشه که باعث ایجاد آگاهی در بین عموم مردم در مورد یک محصول بشه.
- خدمات: شامل کلیه فعالیتهاییه که ارزش محصول یا خدمات رو افزایش میدن.
فعالیتهای پشتیبانی
این فعالیتها به فعالیتهای اولیه کمک میکنه که شامل تدارکات، توسعه فناوری، مدیریت منابع انسانی و زیرساختها میشه.
فرق بین زنجیره تامین و زنجیره ارزش چیه؟
ادغام تمام فعالیتها یعنی یکپارچگی افراد و کسب و کار که از طریق اون یک محصول از مکانی به مکان دیگه منتقل میشه بهعنوان زنجیره تامین شناخته میشه. درحالیکه زنجیره ارزش به زنجیرهای از فعالیتها اطلاق میشه که توی هر مرحله تا رسیدن محصول به مصرفکننده نهایی انجام میشه و به ارزش مصصول اضافه میکنه.
مفهوم زنجیره تامین از مدیریت عملیات سرچشمه میگیره، درحالیکه زنجیره ارزش از مدیریت کسب و کار ناشی میشه. فعالیتهای زنجیره تامین شامل انتقال مواد از یک مکان به مکان دیگه میشه. درحالیکه زنجیره ارزش در درجه اول با ارائه ارزش به ازای قیمت محصول یا ارائه خدمات سروکار داره.
کار زنجیره تامین با درخواست یا سفارش محصول توسط مشتری شروع میشه و زمانی که به دست مشتری میرسه کارش به پایان میرسه. در حالیکه زنجیره ارزش با درخواست مشتری شروع میشه و به محصول نهایی ختم میشه. همچنین هدف اصلی زنجیره تامین، کسب رضایت کامل مشتریه که در مورد زنجیره ارزش این مورد وجود نداره.
با توجه به توضیحات بالا و موارد دیگه، برای اینکه تفاوت زنجیره تامین و زنجیره ارزش رو راحتتر بشناسین، ویژگیهای اونها رو یکجا به طور مختصر توی جدول مقایسهای زیر جمع کردیم:
مبنای مقایسه | زنجیره تامین | زنجیره ارزش |
معنی | ادغام تمام فعالیتهای مربوط به تهیه، تبدیل و تدارکات محصول بهعنوان زنجیره تامین شناخته میشه. | زنجیره ارزش بهعنوان مجموعهای از فعالیتها تعریف میشه که به ارزش محصول اضافه میکنه. |
سرچشمه گرفته شده از | مدیریت عملیات | مدیریت کسب و کار |
مفهوم | حمل و نقل | ارزش افزوده |
توالی و مراحل کاری | درخواست محصول – زنجیره تامین – مشتری | درخواست مشتری – زنجیره ارزش – محصول |
هدف | رضایت مشتری | کسب مزیت رقابتی |
جمعبندی
در کل بخوایم بگیم زنجیره تامین بهعنوان ابزار تحول کسب و کار توصیف میشه که با ارائه محصول مناسب در زمان مناسب، توی مکان مناسب و قیمت مناسب، هزینهها رو به حداقل میرسونه و رضایت مشتری رو به حداکثر میبره. برعکس، زنجیره ارزش راهی برای کسب مزیت رقابتیه که از طریق اون یک شرکت میتونه رقبای خودش رو همراه با برآورده کردن نیازهای مشتری شکست بده.
به نظر شما فرق زنجیره تامین و زنجیره ارزش که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت زنجیره تامین و زنجیره ارزش میدونید یا فکر میکنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: