کیست و تومور دو چیز متفاوت اما با بعضی ویژگی‌های مشابه هستن. هم کیست و هم تومور، مدل خوب و بد داره و می‌تونه خطرناک باشن یا نباشن. در این مقاله از سایت دیفرتو، شما رو با تفاوت کیست و تومور آشنا می‌کنیم.
مقدمه فرق کیست با تومور
به برآمدگی کوچک یا غده‌ی کیسه مانندی که زیر پوست پیدا میشه، کیست (Cyst) گفته میشه اما تومور (Tumor) رشد غیر طبیعی یا تورم شدید بافت‌هاست. حس کردن یک غده یا برآمدگی زیر پوست می‌تونه خیلی ناراحت‌کننده و ترسناک باشه اما اون‌ها همیشه خطرناک نیستن. رایج‌ترین نوع غده‌ها کیست و تومور هستن.
تشخیص این دو تا از هم دیگه کار سختیه چون در نقاط مشابهی از بدن پیدا میشن، مثل کیست و تومور تخمدان. با پیشرفت عمل پزشکی و تحقیقات در زمینه‌ی کیست و تومور، مشخص شده که این دو تا با هم یک سری تفاوت دارن. بعضی وقت‌ها حتی برای دکترهای متخصص هم تشخیص نوع غده سخته؛ اما یک سری آزمایش زیر نظر متخصص روی غده‌ها انجام میشه که به سرعت مشخص میکنه که غده، توموره یا کیسته و متخصص به کمک نتایج آزمایش، بهترین درمان رو برای بیمار تعیین میکنه.
هر وقت در بدنتون متوجه یک غده‌ی متورم یا قرمز شدید و یا دچار خارش بدون وقفه و خونریزی از غده شدید حتماً به دکتر مراجعه کنید. علاوه بر تفاوت‌های اصلی کیست و تومور که به تشخیص اون‌ها کمک میکنه، در این مقاله مفصل راجع به این غده‌ها صحبت می‌کنیم.
کیست چیه؟
کیست یک غده پر از هوا، مایع یا ماده‌ی نیمه جامده. کیست می‌تونه در هر قسمتی از بدن به وجود بیاد. عموماً کیست‌ها غیر سرطانی هستن و درمان اون‌ها به عواملی مثل نوع کیست، محل کیست و عفونی بودن یا نبودن اون بستگی داره. کیست ممکنه بزرگ یا کوچک باشه. انواع کیست‌ها از روی ناحیه یا اندامی که در اون به وجود میان نامگذاری میشن، مثل کیست کلیه، کیست واژن، کیست تخمدان، کیست پانکراس، کیست سینه، کیست پوستی و کیست تیروئید.
کیست در تمام افراد با هر گروه سنی رایجه. حدود صد نوع مختلف کیست وجود داره و این کیست‌ها ممکنه به دلایل مختلفی به وجود بیان. کیست سباسه (Cebaceus)، کیست سینه، گانگلیون، کیست اپیدرموئید، شالازیا، کیست تخمدان، جوش کیستی و کیست درموئید چند نوع مختلف از کیست‌ها هستن.
انسدادهای جزئی در جریان مایعات بدن یا نقص‌های کوچک در هنگام رشد جنین می‌تونن باعث ایجاد کیست بشن. عفونت‌ها، بیماری‌های ارثی و التهاب‌های مزمن هم عوامل خطر به ابتلا به کیست هستن. دکترها به راحتی می‌تونن کیست‌ها رو درمان و جراحی کنن اما نوع درمان بستگی به اندازه‌ی کیست هم داره.
نمونه کیست تخمدان
تومور چیه؟
تومور همون سرطان نیست، خیلی وقت‌ها این دو کلمه به اشتباه به جای هم دیگه استفاده میشن. تومورها به خاطر رشد غیر طبیعی بافت‌ها و تقسیم مداوم سلول‌ها به وجود میان. در چنین شرایطی رشد و تقسیم سلول سریع و کنترل نشده‌ست و باعث تجمع سلول‌ها در یک ناحیه میشه و غدهای متورم به وجود میاد.
مترادف تومور، نئوپلاسمه اما سرطان نیست. البته بعضی از تومورها به خاطر پتانسیل سلول‌های موجود در اون‌ها می‌تونن سرطانی باشن و از مکانی به مکان دیگه گسترش پیدا کنن (متاستاز). تومورها ممکنه خوش‌خیم (غیر سرطانی) و بدخیم (سرطانی) باشن.
تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی)
سلول‌های تومورهای خوش‌خیم گسترش پیدا نمی‌کنن و به بافت مجاور حمله نمی‌کنن. البته اون‌ها هم اگه روی اعصاب و عروق خونی تأثیر بذارن خطرناک حساب میشن. دلیل ایجاد تومور خوش‌خیم ممکنه عفونت طولانی مدت، قرار گرفتن در معرض اشعه‌های مضر، استرس، رژیم غذایی و غیره باشه.
کیست‌ها هم مثل تومورهای خوش‌خیم تا وقتی که برای بافت‌های مجاور مشکلی ایجاد نکنن نیازی به درمان ندارن. درمان استاندارد برای این تومورها جراحی و برداشتن تومور بدون آسیب زدن به اندام‌ها و بافت‌های مجاوره. فیبروم‌ها، آدنوم‌ها، لیپوم‌ها، همانژیوم‌ها، مننژیوم‌ها، میوم‌ها، خال‌ها، نوروماها و پاپیلوم‌ها چند نوع از تومورهای خوش‌خیم هستن.
تومورهای بدخیم (سرطانی)
تومورهای بدخیم، سرطانی هستن و ممکنه زندگی افراد رو به خطر بندازن. این تومورها نسبت به هر درمانی مقاومت زیادی نشون میدن و پتانسیل گسترش به هر قسمت از بدن (متاستاز) رو دارن. سلول‌های این نوع تومور به صورت کنترل‌نشده و غیر طبیعی تقسیم میشن.
یک سیستم وجود داره که تومورها رو رده بندی میکنه و شامل GX, G1, G2, G3 و G4 میشه. در درجه‌ی GX تمایز سلولی مشخص نیست:
- در درجه‌ی G1 تقسیم سلولی قابل مشاهده‌ست.
- در G2 سلول‌ها تمایز پیدا می‌کنن و این مرحله، درجه‌ی متوسط حساب میشه.
- G3 درجه‌ی بالاییه و در این مرحله تقسیم سلولی سرعت خیلی زیادی داره.
- G4 هم بالاترین درجه‌ست.
تشخیص و درمان بر اساس محل تومور در بدن انتخاب میشه. تشخیص تومور با تکنیک‌های مختلفی مثل تصویربرداری انجام میشه. شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و یا جراحی درمان‌هایی هستن که برای تومورهای سرطانی استفاده میشن. سارکوم، کارسینوما و بلاستوما چندتا از تومورهای بدخیم هستن.
جدول مقایسه تومور و کیست
| مبنای مقایسه | کیست | تومور |
| معنا | کیست یک غده‌ی کیسه ماننده که در هر قسمتی از بدن می‌تونه به وجود بیاد و پر از مایع، هوا یا مواد دیگه‌ست. | تومور حاصل تقسیم سلولی مداوم حتی در مواقعیه که بدن به اون نیاز نداره. این غده‌ها مجموعه‌ای از بافت‌ها هستن و می‌تونن خوش‌خیم یا بدخیم باشن. |
| علت | ۱. مشکلات پزشکی و یا ژنتیکی
۲. وقتی سلول‌های مرده به جای از بین رفتن تقسیم میشن ۳. آسیب یا تحریک فولیکول مو ۴. تخمک‌گذاری، عفونت، التهاب مزمن ۵. دژنراسیون یا تحلیل بافت‌های مفاصل همبند ۶. نقص در حین رشد جنین |
۱. رشد غیر عادی سلول
۲. باقی ماندن سلول‌های قدیمی و آسیب‌دیده ۳. تقسیم سلولی بدون وقفه حتی در زمانی که بدن به اون‌ها نیاز نداره. |
| سرطانی/غیر سرطانی | معمولاً کیست‌ها غیر سرطانی هستن. | تومورها ممکنه خوش‌خیم یا بدخیم باشن، یعنی می‌تونن غیر سرطانی یا سرطانی باشن. |
| محل شکل‌گیری | کیست می‌تونه در هر قسمتی از بدن شکل بگیره، حتی در بافت‌های نرم، پوست و استخوان‌ها. | تومورها هم می‌تونن در جاهایی مثل بافت‌ها، پوست، استخوان‌ها و اندام‌ها به وجود بیان. |
| تشخیص | ۱. با معاینه‌ی فیزیکی (کیست به نظر نرم و صاف میرسه)
۲. بیوپسی (Biopsy) ۳. تصویرهای تشخیصی مثل ام آر آی، سی تی اسکن، سونوگرافی و ماموگرافی ۴. آسپیراسیون با سوزن ظریف (برای بررسی مایع درون غده) |
۱. با معاینه‌ی فیزیکی (تومور سفت‌تر از کیسته و به جای مایع و هوا از مواد جامد تشکیل میشه)
۲. بیوپسی بهترین روش تشخیص تومور و کیسته ۳. تصویرهای تشخیصی مثل ام آر آی و سی تی اسکن، سونوگرافی و ماموگرافی |
| درمان | معمولاً برای کیست به درمان نیاز نیست، مگه اینکه کیست دردناک باشه. در چنین شرایطی دکتر مایع داخل کیست رو تخلیه میکنه اما ریسک بازگشت کیست وجود داره. | تومورهای بدخیم یا سرطانی احتیاج به درمان‌های مختلفی مثل پرتو درمانی یا شیمی درمانی و یا ترکیبی از این دو تا دارن و اگه امکان برداشتن اندام وجود داشته باشه، این کار رو با جراحی انجام میدن. تومورهای خوش‌خیم نیازی به درمان ندارن مگه اینکه در نواحی کنارشون مشکل ایجاد کنن. |
تفاوت بین تومور و کیست
نکات زیر مهم‌ترین نکات برای تشخیص کیست و تومور هستن:
- هر وقت کسی یک غدهای در هر ناحیه‌ای از بدنش حس کنه، اون غده می‌تونه کیست یا تومور باشه. کیست یک غده‌ی کیسه ماننده که می‌تونه پر از مایع، هوا یا مواد دیگه باشه و با لمس کردن نرم به نظر میرسه. تومور نتیجه‌ی تقسیم سلولی مداوم حتی در زمانیه که بدن به اون نیاز نداره و باعث تشکیل غده میشه. این غده‌ها مجموعه‌ای از بافت‌ها هستن. تومورها ممکنه خوش خیم یا بدخیم باشن.
- کیست می‌تونه به دلایل مختلفی به وجود بیاد مثل مشکلات پزشکی، تکثیر سلول‌های مرده، آسیب یا تحریک فولیکول مو، تخمک‌گذاری و تخریب بافت‌های مفاصل همبند. علت اصلی به وجود اومدن تومور رشد غیر طبیعی سلول، بقای سلول‌های قدیمی و آسیب دیده و تکثیر مداوم سلول‌های جدیده.
- کیست‌ها معمولاً غیر سرطانی هستن ولی تومورها ممکنه خوش‌خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشن.
- کیست‌ها و تومورها ممکنه در هر قسمتی از بدن مثل بافت‌های نرم، پوست، استخوان‌ها و یا اندام‌ها به وجود بیان.
- کیست‌ها و تومورها رو میشه با بیوپسی بررسی کرد. بیوپسی بهترین روش تشخیصه. برای تشخیص از تصاویر تشخیصی مثل سی تی اسکن، سونوگرافی و ماموگرافی هم استفاده میشه. گاهی معاینه‌ی فیزیکی هم انجام میشه چون کیست‌ها نرم و صاف هستن و تومورها سفت هستن و به جای مایع یا هوا از مواد جامد تشکیل میشن.
- معمولاً کیست‌ها نیازی به درمان ندارن مگه اینکه دردناک باشن. در صورت دردناک بودن غده، دکترها مایع داخل کیست رو خالی می‌کنن اما امکان عود دوباره‌ی کیست وجود داره. تومورهای بدخیم یا سرطانی نیاز به درمان‌هایی مثل شیمی درمانی یا پرتو درمانی و یا هر دوی اون‌ها نیاز دارن و در صورت امکان برداشتن اندام، جراحی هم انجام میشه. تومورهای خوش‌خیم نیازی به درمان ندارن مگه اینکه برای نواحی مجاور خودشون مشکل ایجاد کنن.
نتیجه‌گیری فرق تومور و کیست
از این مقاله به این نتیجه می‌رسیم که تومورها و کیست‌ها با هم تفاوت دارن و نباید با هم اشتباه گرفته بشن. این روزها اگه ما در قسمتی از بدنمون یک غده حس کنیم می‌تونه برامون خیلی ترسناک باشه. حتماً برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم مقاله تفاوت بیماری حاد و مزمن رو هم بخونید.
به نظر شما فرق بین کیست و تومور که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت کیست با تومور می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع:
باسلام خسته نباشید
استفاده از نمک برای ازبین بردت کیست دهان مناسب احتمال بازگشت کیست دوباره هست؟
سلام وقت بخیر
چه غذاهایی باعث ایجاد کیست در دهان می شود و باعث عفونت می شوند و معمولاً وقتی که کنسرو ماهی مصرف میکنم دهن من کیست میکنه.
با سلام
مصرف چای زنجبیل برای ازبین بردن کیست موثره واز تومور های سرطانی جلو گیری می کنه
سلام عرض خسته نباشید
افرادی که یهودی هستند دین مسیحیت را قبول دارند و با این دین از طرف خدا میدونند یا میگن دروغی بیش نیست؟