امروزه ما در شرایط زیادی باید ریسک کنیم و با ریسک کردن در معرض خطر یا ضرر قرار می‌گیریم. ریسک رو میشه “پتانسیل از دست دادن” معنی کرد که با عدم قطعیت فرق داره. عدم قطعیت یعنی “مطمئن نبودن از نتیجهی یک موقعیت خاص”. در بعضی از موارد، عدم قطعیت به طور ذاتی وجود داره، یعنی هیچ ایده‌ای از چیزهایی که ممکنه اتفاق بیفته نداریم. پس به طور خلاصه، ریسک کردن یعنی قرار گرفتن در شرایطی که می‌تونه باعث ضرر یا خطر بشه. عدم قطعیت به معنای وضعیتیه که در اون از نتایج آینده مطمئن نیستید.ما خیلی راحت از اصطلاحات ریسک و عدم قطعیت استفاده می‌کنیم، اما تا حالا راجع به تفاوت این دو کلمه فکر کردید؟ این مقاله از سایت دیفرتو به شما کمک می‌کنه تا تفاوت بین ریسک و عدم قطعیت رو بهتر درک کنید.
ریسک (Risk) چیه؟
در مفهوم عادی، ریسک نتیجهی انجام دادن یا ندادن کاری در شرایط خاصه که ممکنه باعث ضرر یا سود بشه و به عنوان یک شانس یا ضرر شناخته میشه که ناشی از عوامل خارجی و داخلیه. ما می‌تونیم با انجام دادن بعضی از کارها احتمال ضرر رو کاهش بدیم.
در لغتنامه‌ی مالی، معنی ریسک تفاوت چندانی با چیزی که بالا گفته شد نداره. در اونجا ریسک به معنای عدم اطمینان در مورد نتیجهی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده‌ست. یعنی ممکنه به نتیجه‌ای که انتظارش رو داریم، نرسیم. در این جور ریسک‌ها احتمال از دست دادن بخشی از سرمایه‌گذاری و یا تمام اون وجود داره. البته هر چقدر که ریسک بالاتر باشه، انتظار بازدهی بیشتره. عناصر اصلی ریسک به شکل زیر تعریف میشن:
- ریسک سیستماتیک: ریسک بهره، ریسک تورم، ریسک بازار و غیره.
- ریسک غیر سیستماتیک: ریسک تجاری و ریسک مالی.
برای یادگیری بیشتر، مقاله تفاوت ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک رو بخونید.
عدم قطعیت (Uncertainty) چیه؟
منظور ما از اصطلاح عدم قطعیت، نداشتن اطمینانه. این کلمه به شرایطی اشاره داره که در اون نتیجه نامشخصه و احتمالات مختلفی وجود داره و این، به خاطر نداشتن اطلاعات کافی در مورد وضعیت فعلیه، به خاطر همین، پیش بینی نتیجه و اتفاق‌هایی که در آینده میفته، سخته. عدم قطعیت رو نمیشه اندازه‌گیری کرد. به خاطر همین، نمی‌تونیم احتمال نتایج رو بررسی کنیم.
در شرایط عدم قطعیت، مقصد مشخص نیست.
تفاوت ریسک و عدم قطعیت چیه؟
تفاوت بین ریسک و عدم قطعیت به شکل زیر خلاصه میشه:
- ریسک به عنوان موقعیت برنده شدن یا از دست دادن یک چیز ارزشمند تعریف میشه. عدم قطعیت به معنی شرایطیه که در اون هیچ اطلاعی در مورد اتفاقات آینده نداریم.
- ریسک رو می‌تونیم اندازه‌گیری کنیم ولی اندازه‌گیری عدم قطعیت امکانپذیر نیست، چون از رویدادهای آینده هیچ اطلاعی نداریم.
- در ریسک نتایج قابل پیش بینی هستن ولی در عدم قطعیت نتایج به طور کلی ناشناخته هستن.
- ما می‌تونیم با انجام دادن یک سری کارها ریسک رو کنترل کنیم ولی عدم اطمینان رو نمیشه کنترل کرد.
- با یک سری اقدامات پیشگیرانه میشه احتمال خطر یا ضرر رو در ریسک به حداقل رسوند اما در عدم قطعیت نمی‌تونیم این کار رو انجام بدیم.
- در ریسک احتمال نتیجه‌های مختلف مشخصه اما در عدم قطعیت نتیجه به طور کلی نامشخصه.
جدول مقایسه بین ریسک و عدم قطعیت
| مبنای مقایسه | ریسک | عدم قطعیت |
| معنا | احتمال برنده شدن یا از دست دادن یک چیز ارزشمند | وضعیتی که در اون اتفاقات آینده مشخص نیست |
| اندازه گیری | قابل اندازه‌گیری | غیر قابل اندازه‌گیری |
| نتیجه | احتمال هر کدوم از نتیجه‌هایی که ممکنه اتفاق بیفته مشخصه | نتیجه مشخص نیست |
| کنترل | قابل کنترل | غیر قابل کنترل |
| امکان کم کردن (به حداقل رسوندن) | بله | خیر |
| احتمالات | مشخص | مشخص نیست |
نتیجه‌گیری از فرق عدم قطعیت و ریسک
یک ضرب المثل قدیمی هست که میگه «بدون ریسک، سود نمی‌کنی.» پس هر شرکتی که بخواد مدت زیادی پابرجا بمونه یا اصلاً هر کدوم از ما در زندگی بخوایم پیشرفت کنیم، باید بتونیم ریسک‌های حساب شده که احتمال ضرر نسبتاً کمی داشته باشن رو بپذیریم. عدم قطعیت در هر کسب و کاری وجود داره و نمیشه از اون دوری کرد و افراد شاغل در این شرایط، هیچ ایده‌ای در مورد اتفاقی که در آینده میفته ندارن. در دنیای کسب و کار، یه مدیر و رهبر باید بتونه در شرایط ریسک و عدم قطعیت، به خوبی سازمانش رو مدیریت و هدایت کنه.
به نظر شما فرق بین ریسک و عدم قطعیت که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت ریسک و عدم قطعیت می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع:
سلام
بسیاری از افراد ریسک انجام دادن کار ها رو می پذیرن و در بعضی افراد نمی توان ریسک بپذیرن که در هر دو امکان شکست یا پیروزی است.
سلام
عدم تطبیق به شکلهای مختلفی تو زندگی است به طور مثال من برای خرید محصول یا جنسی نمیدونم چیه و ۵۰ درصد میگن بخرم ۵۰ درصد نخرم .
سلام
اگه پدر من به شخصه ریسک‌پذیر بود الان این وضعیت من نبود تو ایران نمی بودم.
کلی گویی بود بدون مثالی واضح.
هدف اصلی ما اینه که بین مسائل مشابه، ابهام زدایی کنیم تا تفاوتشون به راحتی قابل تشخیص و درک باشه. اما قطعا میشه در مورد هر کدوم از این مباحثی که در سایت بررسی می کنیم ده ها مقاله با توضیحات کامل نوشت.
شما با ریسک میتوانی محاسباتت را انجام بدهی، ولی با عدم قطعیت نمی‌توانید.
ریسک یعنی این که احتمالات معلوم هستند و عدم قطعیت یعنی احتمالات نامعلوم هستند.
بر اساس ریسک، شما می‌توانید تصمیم بگیرید خطر بکنید یا نه، اما در قلمرو عدم قطعیت اتخاذ تصمیم بسیار دشوارتر است