تفاوت گیاهخواری و خام گیاهخواری چیه؟

گیاهخواری (Veganism) و خام گیاهخواری (Raw veganism) کلماتی هستن که این روزها زیاد به گوش ما می‌خورن. هر کدوم از اونها سبک‌های غذا خوردن متفاوتی هستن که به اشتباه، برخی از مردم اونها را مشابه هم می‌دونن. در واقع خام گیاه خواری زیرمجموعه گیاه خواریه و این دوتا تفاوت کمی با هم دارن. در ادامه این مقاله  از سایت دیفرتو، تفاوت گیاهخواری و خام گیاهخواری رو بررسی می‌کنیم.

خام گیاهخوارا مثل گیاهخوارا اغلب غذاهای با منشأ حیوانی را از برنامه غذایی خودشون حذف می‌کنن. خام گیاه خوارا تمام مواد غذایی خودشون رو به صورت خام مصرف می‌کنن و اونها را نمی‌پزن. در این رژیم غذایی، غذا فقط تا ۴۵ درجه سانتی‌گراد میتونه گرم بشه. رژیم خام گیاه خواری از تنوع غذایی پایینی برخورداره و غذاهای این سبک چندان اشتها برانگیز نیستن. جالبه بدونین ایده خوردن غذاها به صورت خام از زمان‌های خیلی قدیم وجود داشته و افراد مشهور، این سبک غذا خوردن رو برای جلوگیری از بیماری تبلیغ می‌کردن.

گیاهخواری و خام گیاهخواری چی هستن؟

رژیم گیاهخواری یا وگان (Vegan) از اصطلاحاتیه که این روزها زیاد شنیده میشه. جالبه که بدونید وگان‌ها فقط یه دسته از گیاه خوارا هستند و اونها با توجه به نوع رژیمی که دارن به چند دسته تقسیم می‌شن. معمولاً گیاه خوارا سبزی و میوه زیادی مصرف می‌کنن.

رژیم گیاهخواری به چند دسته تقسیم میشه که هر کدوم سبک غذایی خاص خودشون رو دارن. یکی از معروف‌ترین دسته‌های گیاهخواری، وگان‌ها هستن که رژیم غذایی سختی دارن. وگانها هر نوع ماده غذایی که به‌طور مستقیم و غیر مستقیم به حیوانات مرتبط بشه رو مصرف نمیکنن، از گوشت و فرآورده‌های گوشتی گرفته تا عسل، ژلاتین، تخم مرغ و یا هر محصولات چرمی.

رژیم خام‌ گیاهخواری هم زیرمجموعه گیاه خواریه و همانطور که گفتیم، همه مواد غذایی گیاهی به صورت خام مصرف میشه. خیلی از افرادی که به دنبال این رژیم‌های تغذیه هستن، حفظ محیط‌ زیست و حمایت از حقوق حیوانات رو هم هدف خودشون میدونن (دلایل اصلی، اخلاقی هست تا سلامتی). جلوگیری از کشتار زیاد حیوانات برای تأمین مواد غذایی و کم کردن گازهای گلخانه‌ای تولید شده توسط دام‌ها دو علت مهم و اصلی اونهاست (گازهای گلخانه‌ای، عامل اصلی گرم شدن زمین هستن، در این باره، مقاله تفاوت گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی رو بخونید).

رژیم غذایی گیاهی

همون‌طور که گفتیم، گیاه خوارا دسته‌های متفاوتی دارن که هر کدوم بخش یا دسته‌ای از مواد لبنی و حیوانی رو مصرف نمی‌کنن. یه دسته سبزی و میوه میخورن و تخم‌مرغ؛ یه دسته دیگه گوشت قرمز و غذای دریایی نمی‌خورن اما گوشت مرغ و بوقلمون مصرف میکنن! یه دسته دیگه از گیاه خوارا منع مصرف گوشت دارن اما تخم‌مرغ و لبنیات میخورن؛ دسته دیگه گیاه خوارا در کنار مصرف مواد گیاهی، شیر و لبنیات هم استفاده میکنن.

رژیم خام گیاه خواری به‌وفور میوه، سبزی، آجیل، دانه‌ها، غلات جوانه زده و حبوبات داره و معمولاً غذاهای فرآوری شده در این رژیم جایی نداره. افرادی که به دنبال خام گیاه خواری میرن اغلب انگیزه حفظ سلامتی دارن و معتقدن غذاها به صورت خام، مواد مغذی خودشون را بهتر حفظ میکنن. در این سبک غذایی، افراد مدام در حال خرد کردن میوه‌ها و سبزی‌های خام، آب‌گیری اونها، خیس دادن حبوبات و جوانه زدن آنها هستن. در واقع هر کاری که به‌جای پختن بتونه جایگزین بشه، مورد استفاده خام گیاه خوارا قرار میگیره. اونها معتقدن خام‌ گیاهخواری تمامی ویتامین‌ها و مواد مغذی رو به بدن میرسونه و نیازی به استفاده از مکمل‌ها ندارن!

در رژیم خام‌ گیاهخواری، گوشت، لبنیات و غذاهای دریایی منع مصرف دارن و فقط تخم‌مرغ و لبنیات خام در رژیم خودشون دارن. خیلی از خام گیاه خوارا حتی مصرف شکر، قهوه و چای رو هم ندارن چون میگن هر ماده غذایی رو باید در شکل طبیعی مصرف کرد. گوشت قرمز خشک‌ شده، شیر سویا، شیر بادام، کره فندق، کره پسته و کره بادام زمینی در این سبک مصرف میشه. روغن‌های زیتون و نارگیل و هر نوع روغنی که منشأ گیاهی داره و سالمه در خام گیاه خواری مصرف میشه.

مزایای گیاه خواری و خام گیاه خواری برای سلامتی

رژیم گیاهخواری و خام‌ گیاهخواری هر کدوم برای سلامتی ما مزایایی دارن. در هر دوی این رژیم‌ها چون سبزی و میوه به مقدار زیادی مصرف میشه برای سلامتی خیلی مفیدن. مصرف نکردن روغن‌های اشباع و هیدروژنه باعث کم شدن سطح کلسترول و چربی مضر خون میشه و بسیاری از بیماری‌ها مثل فشار خون، کلسترول، دیابت و سطح اوره خون کنترل میشه. کنترل چاقی و اضافه‌ وزن هم یکی دیگه از مزایای گیاهخواری و خام گیاه خواریه. در واقع بسیاری از افراد با کمک این سبک غذایی، تونستن وزن خودشون رو کم کنن.

مصرف زیاد سبزی و میوه، مقدار زیادی پتاسیم، منیزیم، فیبر و آنتی‌ اکسیدان رو به بدن وارد میکنه و باعث شادابی پوست و کاهش ریسک ابتلا به سرطان میشه. خام خوردن سبزی‌ها ویتامین C رو حفظ میکنه و در کل، خام‌ گیاهخواری مانع از پرخوری میشه که در برخی از افراد باعث لاغری و تثبیت وزن میشه!

کدوم یکی برای سلامتی بهتره؟

رژیم گیاهخواری و خام‌ گیاهخواری به علت تمرکز زیاد روی مصرف میوه و سبزی‌ها سلامتی قلب ما رو ارتقا میدن. ضمن اینکه هر دو اونها فشارخون رو پایین آورده و ریسک بیماری‌های قلبی و عروقی رو کاهش میدن. همچنین مصرف زیاد و خام غلات و جوانه‌ها، دانه‌ها و آجیل‌، کلسترول خون رو پایین مییاره و خطر بیماری‌های قلبی رو کم می‌کنه. کاهش سطح کلسترول بد خون و کاهش ریسک ابتلا به دیابت هم میتونه از مزایای خام‌ گیاهخواری باشه.

تحقیقات نشون داده این دو گروه رژیم غذایی، تا ۱۲ درصد ریسک ابتلا به دیابت نوع دو رو کمتر میکنن که این یکی از مهم‌ترین مزایای اونها برای سلامتیه.

کدوم یکی برای کاهش وزن بهتره؟

تحقیقان نشون میده رژیم گیاهخواری و خام‌ گیاهخواری برای کاهش وزن هم موثرن. رژیم خام‌ گیاهخواری باعث میشه سطح چربی بدن به مقدار زیادی کم بشه. کسایی که این سبک غذایی رو برای لاغری و کاهش وزن انتخاب کردن در مدت زمان طولانی تونستن وزن خودشون رو کم کنن و ثابت نگه دارن؛ اما در پاسخ این سؤال که کدوم یکی برای کاهش وزن بهتره می شه گفت هر دو اونها می تونن باعث کاهش وزن و ثابت موندن وزن بشن.

تأثیرات روانی و کاربرد رژیم غذایی گیاهیی در مدیتیشن

بحثی که این روزها داغه رابطه بین مدیتیشن و گیاه خواری و خام گیاه خواریه. خیلی از افرادی که یوگا و کارهای مدیتیشن انجام میدن معتقدن برای داشتن سلامت روانی و مدیتیشن موثرتر، بهتره یه مدتی گیاه خوار بشن تا به نتیجه بهتری برسن. این سبک غذایی باعث سم زدایی بدن میشه. برای همین این افراد در یک مدت کوتاه مثلاً یک تا چند هفته گیاه خواری یا خام گیاه خواری رو دنبال می کنن تا بدن رو سم زدایی کرده و در مراقبه و مدیتیشن به نتیجه بهتری برسن. در این زمینه، مقاله جذاب تفاوت مدیتیشن و یوگا چیه؟ رو بخونید.

البته در کنار این‌ها تحقیقات نشون داده افرادی که مدت زیادی گیاهخوار باقی موندن با مشکلاتی روحی مثل افسردگی روبه‌رو شدن. گیاهخواری برای مدت طولانی باعث کمبود شدید ویتامین B12 میشه؛ این ویتامین برای جلوگیری از افسردگی و بهتر شدن خلق‌وخو خیلی مهم و تأثیر گذاره.

خطرات و چالش‌های گیاه خواری و خام گیاه خواری

رژیم غذایی خام‌ گیاهخواری همون‌طور که برای سلامتی مفید هستن، خطرات و چالش‌هایی رو هم به دنبال دارن. این رژیم نباید به صورت خودسرانه گرفته بشه و مشورت با یک متخصص تغذیه خیلی مهمه.

متخصصان تغذیه معتقدن هر کدوم از سبک‌های خام‌ گیاهخواری و گیاهخواری معایبی دارن و ممکنه سلامتی ما رو به خطر بندازن. هر کدوم از این سبکای غذایی برای مدت طولانی قابل‌ اجرا نیست و فقط برای مدت‌ زمان کوتاه توصیه میشه. در رژیم گیاهخواری و خام‌ گیاهخواری، بدن بعد از مدتی دچار کمبود مواد مغذی و ویتامین‌ها میشه و این مسئله در بلندمدت برای بدن خطر داره. پروتئین این دسته از افراد فقط از طریق پروتئین گیاهی تأمین میشه و عدم مصرف لبنیات، گوشت، تخم‌ مرغ و غذاهای دریایی میتونه به سلامت جسمی و روحی آسیب زیادی بزنه. بعضی از ویتامین‌ها مثل B12، D، کلسیم و پروتئین‌ها در این رژیم‌ها کم هستن و بدن رو با مشکل مواجه میکنن (بعضی از گیاهخوارها، از تزریق آمپولهای ویتامین استفاده می‌کنن).

غذاهای گیاهی خوشمزه و خوشگل، کم نداریم!

بنابراین هر کدوم از این‌ها فقط در مدت‌زمان کوتاه‌مدت توصیه میشه که بهتره زیر نظر متخصص تغذیه اجرا بشن. رژیم غذایی گیاهخواری و خام‌ گیاهخواری به هیچ عنوان برای زنان باردار و شیرده و کودکان و نوجوانان توصیه نمیشه چون اونها رو با کمبود شدید روی، آهن و کلسیم مواجه میکنه و باعث کم‌ خونی مخصوصاً در بچه‌ها میشه. کاهش تراکم استخوان، یکی دیگه از خطرات گیاهخواری و خام‌ گیاهخواری برای بچه‌هاست.

به نظر میرسه رژیم غذایی گیاه خواری و خام گیاه خواری تفاوت چندانی با هم ندارن و هر دو برای مدت زمان کوتاهی توصیه میشن. یک رژیم غذایی متعادل و سالم که همه گروه‌های غذایی رو داشته باشه میتونه برای مدت زیادی سلامتی ما رو تضمین کنه. البته اگر به دلایل اخلاقی قضیه اهمیت میدید، رژیم گیاهخواری میتونه گزینه آرامبخشی برای شما باشه.

• پیشنهاد مطالعه: تفاوت کشاورزی ارگانیک و کشاورزی شیمیایی

منابع:

• ghafaridiet.com
• healthline.com
• kermany.com