تفاوت شاهین و عقاب چیه؟

خیلی از مردم هستن که برای تشخیص شاهین و عقاب از هم مشکل دارن و نمیتونن به راحتی اونها رو از هم تشخیص بدن. شاهین‌ها و عقاب‌ها هر دو از خانواده Accipitridae (عقابیان) هستن، اونها در طول روز شکار میکنن و شب‌ها میخوابن. همچنین تفاوت خاصی بین پرها، رنگ و زیستگاه اونها وجود نداره. پس با این اوصاف و با توجه به اینکه بیش از ۲۰۰ گونه شاهین و ۶۰ گونه عقاب در دنیا وجود داره، تشخیص این دو از هم خیلی سخت میشه. به همین خاطر ما توی این مقاله از سایت دیفرتو میخوایم تفاوت شاهین و عقاب رو به شما توضیح بدیم.

شاهین چیه؟

خانواده Accipitridae (عقابیان) دارای حداقل ۱۲ زیر گونه مختلفه که اکثر اونها شامل بعضی از گونه‌های شاهین میشن. مثلا بازها و قرقی‌ها (پرنده‌ای کوچک‌تر از باز) نمونه‌هایی از این گونه‌های متعدد هستن. البته بعضی از گونه‌های منفرد دیگه شاهین مثل شاهین دم قرمز، به طور گسترده در جهان پراکنده هستن. 

بسته به هر منطقه جغرافیایی، بعضی از پرنده‌ها با نام‌های متفاوتی شناخته میشن که این موضوع خودش میتونه سردرگمی بیشتری رو برای ما ایجاد کنه. مثلا بعضی افراد عقاب دریایی یا ماهیگیر رو «دال دریای یا همای» میگن، درحالیکه بعضی دیگه شاهین‌های بحری رو «قوش تیز پر» میگن. هرچند ممکنه این اسم‌ها هنوز هم توی بعضی از مناطق کاربرد گسترده‌ای داشته باشن، ولی نه عقاب ماهی‌ها (Pandionidae) و نه شاهینیان (Falconidae) به خانواده شاهین یا عقاب تعلق ندارن. 

در واقع شاهین‌ها متعلق به جنس Buteo هستن که بیشتر توی بعضی مناطق مثل اروپا و آسیا، با اسم buzzard (پرنده‌هایی شبیه به باز) شناخته میشن. 

عقاب چیه؟

دانشمندها معمولا گونه‌های عقاب رو توی یکی از چهار دسته موجود دسته بندی میکنن. این دسته‌ها شامل عقاب دریایی آفریقایی، عقاب پرپا booted یا «عقاب طلایی»، عقاب مار خور و عقاب جنگلی هارپی یا غول پیکر میشه. گروه‌های مختلف از محقق‌ها همیشه پرنده‌ها رو به صورت جداگانه بر اساس صفات خاصی که دارن، گروه‌بندی کردن. 

مثلا در مورد عقاب‌ها اونها دسته عقاب‌های دریایی رو معمولاً به خاطر رژیم غذایی سنگینشون که از غذاهای دریاییه تعیین کردن، درحالیکه عقاب‌های مار خور رو به خاطر خوردن خزندگان و سازگاریشون با این تنوع غذایی اینطوری نامگذاری کردن. در طرف دیگه، عقاب های پرپا یا booted  چون روی پاهای خودشون پر دارن و همچنین عقاب‌های هارپی چون عمدتاً توی جنگل‌های استوایی زندگی میکنن به این شکل نامگذاری شدن. 

هرچند ممکنه تفاوت‌های بین این چهار گونه جزئی به نظر برسه، ولی این طبقه بندی‌ها به دانشمندها برای مقایسه و طبقه بندی عقاب‌ها کمک میکنه. 

فرق بین شاهین و عقاب چیه؟

در حقیقت بیشتر دانشمندها تفاوت بین شاهین و عقاب رو بر اساس اندازه اونها مشخص میکنن، چون به طور کلی عقاب‌ها بزرگتر از شاهین‌ها هستن. عقاب‌ها به خاطر اندازه بزرگتر، معمولاً قدرت بیشتری هم دارن. این قدرت بیشتر به اونها امکان میده طعمه‌های متنوع‌تر و بزرگتری رو شکار کنن. در ادامه این بخش چند تفاوت دیگه از این دو رو بر اساس چند پارامتر مشخص توضیح میدیم تا این دو پرنده شکاری بزرگ رو بهتر بشناسیم.

تفاوت شاهین عقاب از نظر اندازه

تفاوت اصلی بین شاهین و عقاب به اندازه اونها مربوط میشه. درحالیکه بعضی از همپوشانی‌ها بین اونها وجود داره ولی معمولاً عقاب‌ها گونه‌های بزرگتری رو نشان میدن. مثلا، شاهین‌های کوچک آمریکای مرکزی و جنوبی تنها حدود ۲.۵ تا ۴.۴ اونس وزن دارن، این در حالیه که در کوچکترین حالتشون هم اونها فقط ۱۵ اینچ طول دارن. اگه بخوایم این گونه رو با بزرگترین گونه شاهین، یعنی شاهین آهنی رنگ (رگال) مقایسه کنیم میبینیم که طول ماده‌ها این نوع شاهین میتونه تا ۲۷ اینچ و وزن اون نزدیک به ۴ پوند برسه.

طبق نظر دانشمندها اندازه عقاب متوسط از بزرگترین شاهین بزرگتره. برای مثال، عقاب مارخور نیکوبار جنوبی یکی از کوچکترین گونه‌های عقابه که وزنش کمی بیش‌تر از یک پونده و طول قدش بین ۱۵ تا ۱۷ اینچ هست. یعنی اندازه یک عقاب کوچک برابر با اندازه یک شاهین متوسطه و با این اوصاف شاهین‌ها در مقایسه با بعضی از بزرگترین عقاب‌ها خیلی کوچک به نظر میرسن. 

تفاوت شاهین با عقاب از نظر طول بال‌ها

یکی دیگه از تفاوت‌های شاهین با عقاب طول بال‌های اونهاس. این مورد هم مثل اندازه میگه که عقاب‌ها معمولاً طول بال‌های بلندتری از شاهین‌ها دارن. مثلا طول بال شاهین کوچک (قرقی) که به‌عنوان یکی از کوچک‌ترین گونه‌های شاهین شناخته میشه به طور متوسط بین ۱۵ تا ۲۰ اینچ طول داره درحالیکه طول بال‌های یک شاهین آهنی (رگال) میتونه تا ۶۰ اینچ برسه. 

در طرف مقابل طول بال عقاب‌های بزرگ تقریبا دو یا سه برابر گونه‌های شاهینه. طول بال‌های عقاب مارخور نیکوبار جنوبی حداقل ۳۳ اینچه، البته چندین گونه از این نژاد طول هر دو بالشون به ۶.۵ تا ۷.۵ فوت هم میرسه. 

فرق شاهین و عقاب از نظر قدرت

هم شاهین‌ها و هم عقاب‌ها هر دو به‌عنوان دو پرنده شکاری گوشتخوار، پاهای قدرتمند و چنگال‌های تیزی رو برای گرفتن، نگه داشتن و تکه تکه کردن طعمه دارن. ولی در کل به خاطر اندازه بزرگتر عقاب‌ها معمولا اونها قوی‌تر از شاهین هستن. یکی از راه‌های مهم تشخیص قدرت این دو از طریق دقت در قدرت اوج گرفتنشون موقع پروازه. 

توی تحقیقات انجام شده قدرت چنگال‌های شاهین دم قرمز برابر با ۲۰۰ psi هست، این قدرت در مقایسه با چنگال‌های عقاب سر سفید و طلایی که تا ۴۰۰ psi هم میرسه خیلی ناچیزه. راه دیگه برای اندازه گیری قدرت اونها اینه که ببینیم شاهین و عقاب تا چه وزنیو میتونن حمل کنن. میشه گفت به طور متوسط، اکثر پرنده‌ها میتونن چیزهایی رو نزدیک به وزن بدن خودشون حمل کنند، ولی در مورد عقاب‌ها و شاهین‌ها این موضوع متفاوته بعضی از اونها میتونن شکارهایی رو تا سه برابر وزن بدن خودشون حمل کنن. با توجه به این قانون، بیشتر شاهین‌ها فقط میتونن طعمه‌هایی با وزن حدود ۴ پوند رو بلند کنن، درحالیکه خیلی از عقاب‌ها میتونن وزنی تا ۲۰ پوند رو هم بلند کنن.

تفاوت شاهین و عقاب از نظر رژیم غذایی

هرچند که تفاوت‌هایی بین رژیم غذایی شاهین و عقاب وجود داره، ولی شباهت‌های زیادی هم دارن. مثالا هم عقاب و هم شاهین تمایل دارن پستاندارهای کوچکی مثل موش، خرگوش و سنجاب و همچنین پرنده‌های کوچکتری مثل مرغ نغمه سرا یا دارکوب رو شکار کنن. به‌علاوه بعضی از گونه‌های شاهین و عقاب برای شکار خزنده‌هایی مثل مار و مارمولک سازگار شدن و بعضی دیگه برای شکار ماهی‌ها تکامل پیدا کردن. 

تفاوت اصلی بین رژیم غذایی عقاب و شاهین اینه که عقاب‌ها میتونن پستاندارها و پرنده‌های بزرگ رو هم شکار کنن درحالیکه شاهین‌ها قادر به انجام این کار نیستن. جالبه بدونین بعضی از گونه‌های عقاب پرنده‌های آبزی بزرگ مثل غازها و اردک‌ها رو هدف قرار میدن، درحالیکه عقاب‌های دیگه گوزن‌ها یا بزهای کوچک، مخصوصا بچه‌های اونها رو شکار میکنن.

فرق شاهین و عقاب از نظر صدا

یک باور عمومی وجود داره که عقاب و شاهین هر دو صداهای جیغی بچه مانندی تولید میکنن. این باور معمولا از فیلم‌ها و تلویزیون سرچشمه گرفته. ولی در واقعیت، صدای یک شاهین در مقابل صدای یک عقاب کاملاً متفاوت به نظر میرسه و هر کدوم ویژگی‌های متمایزی دارن که شما رو شگفت زده میکنه. بیشتر شاهین‌های بالغ صداهای خشن و جیغی تولید میکنن به همین خاطر ما معمولا این صدا رو به همه پرنده‌های شکاری بزرگ مرتبط میدونیم. در طرف دیگه، خیلی از عقاب‌ها تمایل دارن صدای جیر جیر جیغ مانند کوتاه و بلند یا صدای piping sound تولید میکنن.

تفاوت شاهین و عقاب از نظر نوع لانه و تعداد تخم

یکی دیگه از تفاوت‌های شاهین و عقاب به لانه و تخم اونها مربوط میشه. بیشتر گونه‌های شاهین لانه‌های خودشون رو فقط روی درخت‌های مرتفع میسازن، درحالیکه عقاب‌ها ممکنه لانه‌های خودشون رو روی درخت‌ها یا کنار صخره‌ها بسازن. مثلا عقاب‌های سرسفید ترجیح میدن لانه‌های خودشون رو روی درخت‌ها بسازن، ولی عقاب‌های طلایی معمولاً ترجیح میدن لانه شون روی صخره‌ها باشه.  

موقع تخم گذاری هم تعداد کمی از گونه‌های شاهین توی هر مرتبه فقط ۱ تا ۲ تخم میذارن، ولی اکثرشون هر بار تخم گذاری بین ۳ تا ۵ تخم میذارن. در طرف مقابل عقاب‌ها بر خلاف جسه بزرگترشون در هر بار تخم گذاری فقط ۱ تا ۲ تخم میذارن.

جدول تفاوت شاهین و عقاب

در اینجا تفاوت‌های بین عقاب و شاهین رو که در بالا گفتیم به صورت یکجا و خلاصه شده توی جدول زیر آوردیم تا بتونیم درک بهتری از تفاوت اونها به شما انتقال بدیم:

جمع‌بندی

به طور کلی هم شاهین‌ها و هم عقاب‌ها بینایی خیلی قوی دارن، اونها بعضی از گونه‌های پستاندار کوچکی که تا ۲ مایل دورتر از خودشون قرار دارن و توی پوشش سبز منطقه پنهان شدن رو میتونن ببینن و تشخیص بدن. دانشمندها تخمین میزنن که چشم‌های اونها ۵ تا ۸ برابر قوی‌تر از چشم انسانه.

همچنین شاهین‌ها و عقاب‌ها هر دو میتونن موقع پرواز به خصوص در هنگام شیرجه زدن، به سرعت‌های باورنکردنی برسن. به‌عنوان مثال سرعت پرواز شاهین‌های دم قرمز میتونه به سرعت ۱۲۰ مایل در ساعت برسه و عقاب‌های طلایی هم میتونن به سرعت ۱۵۰ تا ۲۰۰ مایل در ساعت برسن.

منابع:

a-z-animals.com