سدیم و پتاسیم عناصر شیمیایی هستن که واکنش‌پذیری زیادی دارن و توی گروه ۱ جدول تناوبی پیدا میشن. اونها عناصر بلوک S جدول تناوبی هستن چون الکترون ظرفیت خودشون رو در بیرونی‌ترین اوربیتالشون دارن. هم سدیم و هم پتاسیم عناصر شیمیایی خیلی مفیدی هستن چون طیف گسترده‌ای از ترکیبات شیمیایی رو تشکیل میدن. با این حال، بین سدیم و پتاسیم فرق‌هایی وجود داره چون اونها دو عنصر شیمیایی مجزا هستن. تفاوت اصلی سدیم و پتاسیم در اینه که اتم‌های سدیم کوچکتر از اتم‌های پتاسیم هستن. اگه می‌خواین تفاوت سدیم و پتاسیم رو کامل بدونین، این مطلب از سایت دیفرتو رو بخونین.
سدیم چیه؟
سدیم (Sodium) یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۱ و نماد شیمیایی اون “Na” هست. وزن اتمی سدیم حدود amu 22.98 هست. سدیم یک فلزه که نقطه ذوب اون ۹۷.۷۹ درجه سانتی گراد و نقطه جوشش هم ۸۸۲.۸ درجه سانتی گراد هست. سدیم توی دما و فشار اتاق، در فاز جامده. هر چند که سدیم ظاهری براق فلزی داره، اما فلزی نرمه که به راحتی با چاقو برش داده میشه. سدیم توی گروه ۱ جدول تناوبی قرار داره یعنی یک عنصر توی بلوک S جدول تناوبیه. عناصر گروه ۱ به‌عنوان فلزات قلیایی شناخته میشن چون میتونن ترکیبات مهمی (قلیایی) ایجاد کنن.
سدیم خیلی واکنش‌پذیره و به راحتی با اکسیژن و آب واکنش نشون میده. به همین خاطر شکل فلزی سدیم کاربردهای کمتری داره و نمیشه از اون به‌عنوان مصالح ساختمانی مقاوم استفاده کرد چون خیلی نرم و واکنش‌پذیره. وقتی که سدیم میسوزه، شعله زرد نارنجی ایجاد میکنه. وقتی که یک قطعه کوچک سدیم به آب اضافه میشه، واکنش خیلی انفجاری رو نشون میده.
سدیم تعدادی از ترکیبات رو تشکیل میده که توی آزمایشگاه‌ها و همچنین توی صنایع خیلی مفید هستن. نمک‌های سدیم قلیایی هستن و بعضی از نمونه‌های مهم اونها شامل نمک خوراکی (NaCl)، کربنات سدیم یا سودا (Na2CO3)، سود سوزآور (NaOH) و بوراکس (Na2B4O7·۱۰H2O) میشه.
- پیشنهاد مطالعه: تفاوت مایع، جامد و گاز
پتاسیم چیه؟
پتاسیم (Potassium) یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۹ و نماد شیمیایی “K” هست. این عنصر یک فلز قلیاییه که در بین عناصر گروه یک جدول تناوبی پیدا میشه و آرایش الکترونی پتاسیم هم {۴s۱} Ar هست. توی دمای اتاق، پتاسیم در فاز جامد قرار داره. نقطه ذوب پتاسیم ۶۳.۵ درجه سانتیگراد و نقطه جوشش هم ۷۵۹ درجه سانتیگراده.
پتاسیم عنصریه که برای گیاه‌ها و حیوان‌ها کاملاً ضروریه. شیمیدان بریتانیایی سر همفری دیوی، عنصر پتاسیم رو با روش الکترولیز هیدروکسید پتاسیم مذاب (KOH) جدا کرد. فلز پتاسیم نرم و به رنگ سفید نقره‌ایه. نقطه ذوب خیلی پایینی داره. از اونجایی که پتاسیم فلزه پس رسانای الکتریکی خوبی داره و همچنین باید بگیم پتاسیم هفتمین عنصر فراوان روی زمینه. اکثر ترکیبات تجاری پتاسیم موجود هم از الکترولیز ترکیبات خاصی مثل کارنالیت به دست میان چون پتاسیم عنصری توی رسوبات و سنگ‌های نامحلوله که توی آب وجود داره و استخراج اون رو دشوار میکنه.
پتاسیم با حذف الکترون توی بیرونی‌ترین لایه خودش، یون تک ظرفیتی K+۱ میسازه. به همین خاطر به احتمال زیاد از طریق جاذبه الکترواستاتیکی پیوندهای یونی رو با غیر فلزات یا ترکیبات آنیونی ایجاد میکنه. پتاسیم رو میشه توی آب دریا یا سایر منابع آب شور به‌عنوان یون K+۱ محلول پیدا کرد.
تمام گیاه‌ها و جانورها به کاتیون پتاسیم K+۱ نیاز دارن و گیاه‌ها بیشتر برای فتوسنتز به اون نیاز دارن. همچنین کاتیون پتاسیم یکی از مواد معدنی ضروری توی سلول زنده هست. اما مقادیر بیش از حد پتاسیم توی زنده میتونه سمی باشه. پتاسیم به طور طبیعی به صورت سه ایزوتوپ وجود داره، فراوان‌ترین ایزوتوپ پتاسیم ۳۹ هست که مقادیر مساوی پروتون و نوترون رو توی اتم خودش داره و دو ایزوتوپ دیگه اون هم پتاسیم ۴۱ و پتاسیم ۴۰ هست که رادیواکتیو هستن.
- مقاله مرتبط: تفاوت اتم و مولکول
شباهت بین سدیم و پتاسیم چیه؟
توی این بخش قبل از اینکه به تفاوت سدیم و پتاسیم بپردازیم بهتره شباهت‌های اونها رو بررسی کنیم که شامل ۶ مورد زیر میشه:
- سدیم و پتاسیم هر دو از عناصر گروه ۱ هستن.
- هر دو فلز قلیایی هستن.
- هر دو عنصر بلوک S جدول تناوبی هستن.
- هر دو میتونن یک کاتیون تک ظرفیتی تشکیل بدن.
- هر دو خیلی واکنش‌پذیر هستن.
- هر دو موقع واکنش با آب میتونن هیدروکسید تشکیل بدن.
فرق بین سدیم و پتاسیم چیه؟
برای بهتر درک کردن تفاوت بین سدیم و پتاسیم باید اونها رو بر اساس پارامترهای زیر بررسی کنیم:
تفاوت بین سدیم و پتاسیم از نظر تعریف
- سدیم: سدیم یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۱ و نماد شیمیایی «Na» هست.
- پتاسیم: پتاسیم یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۹ و نماد شیمیایی “K” هست.
تفاوت سدیم با پتاسیم از نظر حضور توی دوره جدول تناوبی
- سدیم: سدیم توی دوره ۳ جدول تناوبی قرار داره.
- پتاسیم: پتاسیم توی دوره ۴ جدول تناوبی قرار داره.
تفاوت بین سدیم و پتاسیم از نظر نقطه ذوب و نقطه جوش
- سدیم: نقطه ذوب ۹۷.۷۹ درجه سانتی گراد و نقطه جوشش برابر با ۸۸۲.۸ درجه سانتی گراده.
- پتاسیم: نقطه ذوب پتاسیم ۶۳.۵ درجه سانتی گراد و نقطه جوشش برابر با ۷۵۹ درجه سانتی گراده.
تفاوت بین سدیم و پتاسیم از نظر آرایش الکترونی
- سدیم: پیکربندی الکترونی سدیم {۱۳s} Ne هست.
- پتاسیم: آرایش الکترونی پتاسیم {۴s۱} Ar هست.
تفاوت بین سدیم و پتاسیم از نظر الکترون ظرفیت
- سدیم: الکترون ظرفیت سدیم توی مدار s3 قرار داره.
- پتاسیم: الکترون ظرفیت پتاسیم توی مدار s4 قرار داره.
تفاوت بین سدیم و پتاسیم از نظر اندازه اتمی
- سدیم: اتم سدیم کوچکتر از اتم پتاسیمه.
- پتاسیم: اتم پتاسیم بزرگتر از اتم سدیمه.
توی جدول مقایسه‌ای زیر ویژگی‌های سدیم و پتاسیم رو یکجا جمع کردیم تا راحت‌تر این تفاوت‌ها رو یاد بگیرین:
| سدیم | پتاسیم |
| سدیم یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۱ و نماد شیمیایی “Na” هست. | پتاسیم یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۱۹ و نماد شیمیایی “K” هست. |
| توی دوره ۳ جدول تناوبی قرار داره | توی دوره ۴ جدول تناوبی قرار داره |
| نقطه ذوب سدیم ۹۷.۷۹ درجه سانتیگراده و نقطه جوش اون ۸۸۲.۸ درجه سانتیگراد هست | نقطه ذوب پتاسیم ۶۳.۵ درجه سانتیگراده و نقطه جوش اون ۷۵۹ درجه سانتیگراد هست |
| آرایش الکترونی سدیم {۳s} Ne هست | آرایش الکترونی پتاسیم {۴s} Ar هست |
| الکترون ظرفیت سدیم توی اوربیتال s3 قرار داره | الکترون ظرفیت پتاسیم توی اوربیتال s4 قرار داره |
| کوچکتر از اتم پتاسیمه | بزرگتر از اتم سدیمه |
جمع‌بندی
سدیم و پتاسیم عناصر بلوک s جدول تناوبی مندلیوف هستن و توی گروه فلزات قلیایی قرار دارن. اونها شباهت‌های زیادی دارن چون توی یک گروه از جدول تناوبی قرار دارن و در آخر یکباره دیگه باید بگیم که تفاوت اصلی سدیم و پتاسیم در اینه که اتم‌های سدیم کوچکتر از اتم های پتاسیم هستن.
به نظر شما فرق سدیم با پتاسیم که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت سدیم و پتاسیم می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منبع: pediaa.com