شما وقتی نگاهی به حیات وحش میندازین متوجه میشین گونه‌های جانوری خیلی زیادی توی طبیعت زندکی میکنن که تقسیم بندی‌های خاص خودشون رو داران. در این بین هم شاید حیواناتی رو ببینین که به خاطر شباهت‌های ظاهریشون شما رو به اشتباه بندازن و نتونین اونها رو از هم تشخیص بدین. یکی از این نمونه‌ها ببر و پلنگ هستن که هر دوی اونها توی خانواده گربه سانان دسته بندی میشن و شباهت‌های ظاهریشون هم خیلی زیاده پس لازمه ویژگی‌ها و فرق بین اونها رو بدونین تا بتونین اونها رو درست تشخیص بدین. به همین خاطر ما توی این مقاله از وب‌سایت دیفرتو میخوایم با توضیح ویژگی‌های اونها کمک کنیم تا تشخیص تفاوت ببر و پلنگ برای شما راحت‌تر بشه.
ببر چیه؟
ببرها از خانواده گربهسانان بزرگ هستن، یعنی از خانواده گربهها میان و اسم علمیشون هم Panthera Tigris هست. ببر یکی از چهار گربه سان بزرگ از جنس پانترا هست. قدیمی‌ترین فسیل از ببرها توی کشور چین پیدا شد که مربوط به حدود ۲ میلیون سال پیش میشه بر همین اساس گفته میشه ببرهای امروزی از نواده‌های ببرهای دندان شمشیری هستن. گونه‌های مختلفی از ببرها توی جنگل وجود داره که با اسم‌های مختلفی مثل ببر سیبری، ببر بنگال، ببر هندوچینی، ببر مالایی، ببر چین جنوبی و ببر سوماترایی شناخته میشن. خیلی از این گونه‌ها در معرض انقراضن و تعدادی دیگه از این گونه‌ها هم احتمالاً در آینده در معرض انقراض قرار میگیرن.
پلنگ چیه؟
شاید شما وقتی اسم پلنگ رو میشنوین بیشتر اسم Pink Panthers (پلنگ صورتی) به ذهنتون بیاد ولی اونها گونه‌های متفاوتی دارن. پلنگها هم مثل ببرها از خانواده گربهسانان هستن و اسم علمیشون هم Felis Concolor یا شیر کوهی هست. چندین گونه متفاوت از پلنگها توی طبیعت وجود داره که شامل پلنگ آفریقایی، پلنگ آسیایی، یوز پلنگ ایرانی، پلنگ سیاه وحشی (یک نوع پلنگ سیاه توی آمریکای لاتین و شمالی)، جگوار سیاه (یک نوع پلنگ سیاه توی آسیا و آفریقا) و … میشه
فرق بین ببر و پلنگ چیه؟
برای اینکه تفاوت‌های بین ببر و پلنگ رو بشناسیم باید اونها رو بر اساس چندتا پارامتر مهم از قبیل رفتار، خصوصیات ظاهری، رژیم غذایی و تولید مثل بررسی کنیم که در ادامه هر کدوم از این پارامترها رو کاملا توضیح میدیم:
تفاوت ببر و پلنگ از نظر خصوصیات رفتاری و ظاهری
ببرها خزی به رنگ نارنجی مایل به قهوهای با نوارهای مشکی مشخصی دارن و روی قسمت شکم اونها خز سفید رنگی کشیده شده. این رنگها به اونها کمک میکنه تا به راحتی با محیط ترکیب بشن و طعمه خودشون رو شکار کنن. اونها سریع ولی سنگین هستن، چون بعضی اوقات وزن اونها در حدود ۱۱۰ تا۳۰۰ کیلوگرم و قدشون میتونه تا۱۰ فوت برسه. بزرگترین گونه ببر توی حیاط وحش، ببر سیبری هست. ببرها هم مثل خیلی از حیوانات درنده دیگه روی قلمرو خودشون حساسن، اونها قلمرو خودشون رو با پاشیدن ادرار روی نقاطی از زمین و گیاه‌ها یا ایجاد آثار خراش روی درخت‌ها مشخص میکنن. اونها هر حیوانی، حتی انسان رو که به قلمروشون تجاوز کنه، میکشن.
یکی دیگه از ویژگی‌های ببرها اینه که پنجه‌های خیلی تیزی دارن و همچنین میتونن تا ارتفاع ۳۰ فوتی از سطح زمین بپرن. این حیوانات شناگرهای خیلی خوبی هم هستن، اونها میتونن توی رودخانه‌ها و نهرها به‌راحتی شنا کنن. ببرها توانایی شنا کردنشون رو از اونجا که عاشق خنک شدن توی آبهای منطقه هستن به دست آوردن، به همین دلیل هم هست که بیشتر اوقات اونها رو در حال استراحت کردن توی مناطقی که رودخانه یا نحری هست میببینیم. میانگین طول عمر ببرها هم ۲۲ سال هست.
در طرف مقابل پلنگها هم از دسته گربه سانان بزرگ هستن ولی جسه و جمجمه کوچکتری از ببرها دارن. وزن اونها چیزی بین ۲۹ تا ۹۰ کیلوگرمه و قدشون تا ۹ فوت هم میرسه. خز اونها خیلی ملانینی (رنگ دانه سیاه یا لکههای سیاه روی پوست) هست و یا رنگ خز فوق العاده سیاه یا قهوهای دارن. پلنگها پاهای بلند و قدرتمندی دارن که از اون برای بالا رفتن از درخت‌ها استفاده میکنن، همچنین پنجه‌های بزرگی دارن. ساختار بدنی پلنگها خیلی نرم و انعطاف پذیره، این ویژگی اونها رو به یک شکارچی خاموش و قافل گیر کننده، تبدیل کرده. طبق بررسی‌های انجام شده میانگین سرعت پلنگها تا ۴۵ کیلومتر بر ساعت هم میرسه.
پلنگها و به طور ویژه پلنگ‌های سیاه از طریق علامت‌ها و صداهای مخصوص به خودشون با همدیگه ارتباط برقرار میکنن، این ویژگی اونها بیشتر برای حفظ قلمرو و علامت دادن به جفت برای تولید مثل استفاده میشه. پلنگها بر اساس نژادی که دارن میتونن توی مناطق گرمسیر، سردسیر، معتدل و کوهستانی زندگی کنن، مثلا پلنگ سیاه بیشتر توی جنگل‌های بارانی گرمسیری و زمین‌های باتلاقی زندگی میکنه. پلنگ سیاه میتونه تا ۲۰ سال عمر کنه.
تفاوت ببر و پلنگ از نظر رژیم غذایی
ببرها شکارچی‌های خیلی خوبی هستن، اونها برخلاف حیوانات دیگه که به صورت گروهی به شکار میرن، به تنهایی شکار میکنن. وقتی یک ببری برای شکار کردن نزدیک طعمه میشه، فقط چند ثانیه طول میکشه تا طعمه رو بگیره. اونها گردن طعمه رو گاز میگیرن تا راه تنفسی طعمه رو ببندن و زود طعمه رو تسلیم کنن. ببرها معمولاً بعد از شکار طعمه، لاشه رو به منطقه‌ای که پوشش گیاهی زیادی داره میبرن تا در آرامش از اون تغذیه کنن، لازمه بدونین طعمه‌های مورد علاقه این درنده گوشتخوار آهو و گراز وحشیه. ببرها بعد از یک وعده غذایی سیر کننده میتونن تا چندین روز بدون غذا سر کنن.
در طرف دیگه پلنگها هستن که اونها هم گوشتخوارن و غذاهای مورد علاقشون گوزن، راکون و آرمادیلو هست. پلنگها به ویژه پلنگ سیاه موجودات شب زنده داری هستن که شب‌ها به دنبال غذا میگردن و به جای اون معمولا در طول روز استراحت میکنن. شب زنده داری برای پلنگها به ویژه پلنگ‌های سیاه یک مزیته، چون رنگ اونها باعث میشه بهتر استتار کنن. روش شکار پلنگها به این شکله که به اندازه کافی به طعمه نزدیک میشن و بعد از قافل گیری، یا گلوی طعمه رو میگیرن یا فقط محکم به سر اونها ضربه میزنن و جمجمه رو میشکنن. در بین گونه‌های مختلف پلنگ، پلنگ‌های سیاه میتونن با پنجه‌های قدرتمند خودشون توی رودخانه‌ها هم ماهی بگیرن.
فرق ببر و پلنگ از نظر روش زیست و تولید مثل
ببرها موجوداتی هستن که تنها زندگی میکنن، تنها وقتی که قصد جفت گیری دارن یا میخوان به توله‌هاشون غذا بدن از تنهایی در میان. به معنای واقعی ببرها فصل تولید مثل ندارن، معمولاً ببرهای نر توی سن ۵ سالگی به بعد و ببرهای ماده توی سن ۳ و نیم سالگی به بعد آماده جفت گیری میشن. ببرها معمولاً در طول فرآیند جذب جفت، انواع زوزه و ناله‌ها رو سر میدن. وقتی که اونها تصمیم به جفت گیری میگیرن، معمولاً چندین بار و برای چند روز درگیر این قضیه میشن.
به طور معمول، تولد توله ببرها ۱۶ هفته طول میکشه و ببرهای ماده در هر مرحله زایمان میتونن تا ۴ توله ببر رو به دنیا بیارن. توله‌های ببرها وقتی که به دنیا میان در ابتدا نابینا هستن، اونها از مادر تغذیه میکنن و وقتی یکم بزرگ‌تر شدن با مادرشون شکار میکنن. این شرایط تا وقتی که به سن ۱ تا ۲ سالگی میرسن ادامه داره و بعد از اون مادرشون اونها رو ترک میکنه تا به صورت مستقل به شکار برن و از مادرشون جدا بشن.
در طرف دیگه پلنگها هستن که زودتر از ببرها به بلوغ جنسی میرسن، اونها توی سن ۲ سالگی آماده جفت گیری میشن و باید بدونین که پلنگها هم مثل ببرها به تنهایی زندگی میکنن. پلنگ‌های ماده و نر فقط زمان جفت گیری با هم ملاقات میکنن و تولید مثل توی پلنگها به این شکله که وقتی یک پلنگ ماده برای جفت گیری آماده میشه برای جذب نرها، صداهای خاصی رو ایجاد میکنه یا با ترشحاتش علامت‌های بو داری رو برای جذب نرها به جا میذاره. توله پلنگ معمولا بعد از ۹۰ تا ۱۰۵ روز به دنیا میاد. پلنگها معمولاً میتونن توی هر زایمانی ۲ تا ۳ توله رو به دنیا بیارن، البته بعضی اوقات این تعداد بیشتر هم میشه.
پلنگ مادر بعد از به دنیا آوردن توله‌هاش با اونها میمانه ولی پلنگ‌های نر میرن و به زندگی تنهای خودشون بر میگردن. توله‌ها بعد از ۱۰ روز، میتونن چشمشون رو باز کنن و محیط اطراف رو ببینن. بعد از این ده روزه که پلنگ مادر میتونه برای پیدا کردن غذا به شکار بره. البته این حالت باعث میشه که توله‌های پلنگ در مقابل حمله شکارچی‌ها آسیب‌پذیر باشن.
جمع‌بندی
در آخر توجه دوباره به این نکته مهمه که ببرها و پلنگها هر دو از دسته گربه سانان هستن ولی بعضی ویژگی‌های اونها با هم مشترکه و بعضی دیگه متفاوت. مثلا ببرها خزی به رنگ نارنجی مایل به قهوهای با راه راه‌های سیاه رنگ دارن، درحالیکه تنوع رنگ پلنگ بیشتره، مثلا بعضی‌ها خز سیاه رنگ با طرح‌های دایره‌ای زرد رنگ وبعضی دیگه خز زرد با دایره‌های سیاه رنگ دارن. از طرفی هم ببرها جسه و جمجمه بزرگتری نسبت به پلنگها دارن. البته ببر و پلنگ اشتراکاتی هم دارن مثلا هر دوی اونها شکارچی‌های ماهری هستن، به خوبی استتار میکنن و به تنهایی زندگی میکنن.
به نظر شما فرق ببر و پلنگ که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت ببر و پلنگ می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: