تفاوت کاتولیک و پروتستان چیه؟

اصول کاتولیکی و مذهب پروتستان دو شاخه ی مختلف از مسیحیت هستن؛ درست مثل مذاهب شیعه و سنی در اسلام. با اینکه پاپ رهبر کلیسای کاتولیکه̜  مذهب پروتستان کلمه‌ای کلی هست که به نوعی از مسیحیت اشاره داره که تحت رهبری پاپ نیست. در این مقاله از سایت دیفرتو شما رو با تفاوت کاتولیک و پروتستان به طور کامل آشنا می‌کنیم.

فرق مسیحیت کاتولیک و پروتستان

در همین ابتدا میریم به بحث بررسی تفاوت کاتولیک و پروتستان

فقط مسیحیان کاتولیک به رهبری پاپ اعتقاد دارن.

جدول مقایسه در پایین ادامه داره:

معنی کاتولیک و پروتستان چیه؟

کاتولیک یه صفت از ریشه کلمه یونانی کاتولیکوس به معنی «کلی، جهان شمول» هست. در محتوای کلیساشناسی، کاربردهای مختلفی داره:

• این لغت معمولاً اشاره داره به اعضا، اعتقادات و پیروی از کلیسای کاتولیک رومی و کلیساهایی که در ارتباط و اتحاد مستقیم با پاپ هستن (اسقف رم). این مذهب شامل مراسم مذهبی لاتین و بیست و دو کلیسای شرقی کاتولیک میشه. کلیساهای کاتولیک شرقی شمال مذاهب اوکراینی، یونانی، مارونیت، روتنین بیزانتین، کوپتیک کاتولیک، سیرو مالابار، سیرومالانکارا، کالدین و اتیوپیک.
• کلیسای ارتودکس شرقی همچنین خودش رو به عنوان کاتولیک معرفی می‌کنه و به دسته های ارتودکس، کاتولیک و کلیساهای شرقی تقسیم میشن.
• بیشتر کلیساهای اصلاح شده از واژه کاتولیک برای اشاره به این باور که همه مسیحی‌ها بخشی از یک کلیسا هستن، اشاره می‌کنن. فارغ از چندشاخه شدن هستن. این باور به تعبیری اشاره داره که واژه ” کلی، جهان شمول” محدود به یه شاخه مذهب نمیشه و اینکه عبارت «یک کاتولیک مقدس و وابسته به پاپ» در اعتقادنامه نیسا، عبارت «ایمان کاتولیک» در مکتب آتانازیان و عبارت «کلیسای کاتولیک مقدس» در مکتب آپوستلس همه به یه اعتقاد اشاره دارن.
• این واژه اشاره داره به اینکه کلیساهای مسیحیت که در قلمروی اسقف باقی می‌مونن و میتونن به ریشه‌های آپوستلس برگردن و بخشی از جامعه بزرگ و جهانی کاتولیک هستن. در میان کسایی که خودشون رو «کاتولیک» میدونن ولی نه «رومان کاتولیک»، آنجلیک‌ها هستن و گروه‌های کوچیک دیگه‌ای مثل کلیسای قدیمی کاتولیک، کلیسای ملی لهستانی، کلیسای مستقل، کلیسای عهد قدیم و کلیسای لیبرال، مثل لوتران‌ها (با این تفاوت که گروه اولی ترجیح میدن کاتولیک با حرف c کوچیک نوشته بشه و مثل آنجلیک‌ها، تاکید دارن که هم کاتولیک هستن و هم پروتستان).
• واژه کاتولیک میتونه اشاره داشته باشه به تنها کلیسایی که توسط عیسی مسیح در دوره اسقف پیتر بنا شد، بنا به آیه ۱۶:۱۸-۱۹  انجیل متیو : «و من به تو میگویم، تو کفا (لغت آرامیک به معنای صخره) هستی و من روی این صخره کلیسایی بنا خواهم کرد، و قدرت مرگ بر آن چیره نخواهد شد. من به تو کلیدهای قلمروی بهشت را خواهم داد، هر آنچه تو در زمین پیوند میدهی با تو در بهشت خواهد بود و از هر چه روی زمین جدا شوی در بهشت نیز از تو جدا خواهد شد».  در دین‌شناسی کاتولیک رومی، این آیات در مورد کلیسای کاتولیک رومی تفسیر شده.
• بعضی از افراد از واژه کاتولیک برای جدا کردن موقعیت خودشون از نسخه‌های اصلاح شده پروتستان مثل کالوینیست‌ها یا پروتستان‌های متعصب استفاده می‌کنن. این گروه‌ها شامل آنجلیکان‌های کلیسای اعظم یا همون «آنگلو کاتولیک ها»، نئولوتران‌های قرن نوزدهم، لوتران‌های کلیسای اعظم و یا کاتولیک‌های اوانجلیک و غیره هستن.

مکتب پروتستان به شکل‌های از ایمان مسیحیت قطبیت می‌ده و اعتقادات سنتی رو به نحو اصلاح شده دنبال می‌کنه. واژه پروتستان از کلمه لاتین پروتستاتیو به معنی اظهارنامه میاد که ریشه در نامه اعتراضی شاهزاده های لوتران بر علیه diet of speyer در سال ۱۵۲۹ داره که این اعتراض‌نامه در نهایت به ایجاد شاخه پروتستان انجامید. بعد از اون دوره، این کلمه به معانی مختلفی به کار برده شده ولی نه به عنوان اسم کلیساها تا سال ۱۷۸۳ که کلیسای اسقفی پروتستان در ایالات متحده که شاخه‌ای از اتحادیه آنجلیک بود، کلمه پروتستان رو در عنوان خودش به کار برد.

تفاوت بین لباس کشیشان کاتولیک (سمت راست) و پروتستان (سمت چپ)

کاربرد اسم کاتولیک و پروتستان در تاریخ

یه نامه که از طرف ایگناتیوس به مسیحیهای اسمیرنا در سال ۱۰۶ بعد از میلاد مسیح نوشته شده، قدیمی‌ترین شاهد باقیمانده برای واژه «کلیسای کاتولیک» محسوب میشه. قدیس سریل از دارالسلام (از سال ۳۱۵ تا ۳۸۶) پیروان آیین مسیحیت رو ملزم کرد: «اگر هر زمانی در شهرها سفر کردید، تنها دنبال خانه خدا یا فقط کلیسا نگردید. بلکه دنبال کلیسای کاتولیک باشید. چرا که این نام تنها کلیسای مقدس، مادر همه ما، که خانه عیسی مسیح، تنها فرزند خداست». واژه «مسیحیان کاتولیک» از سال ۳۷۹ تا ۳۹۵ در دوره امپراطور تئودوسیس، وارد قوانین امپراطوری رم شد. به عنوان اسمی برای وارثهای «دینی که از طرف قدیس الهی پیتر به دست رمی‌ها رسیده و توسط سنتهای اعتقادی حفظ شده و هم اکنون توسط پاپ و پیتر، اسقف الکساندریا تبلیغ می‌شه». استفاده از واژه کاتولیک برای جدا کردن کلیسای حقیقی از گروه‌های کافر حتی در نوشته‌های آگوستین هم رایج بوده.

مکتب پروتستان همچنین به طور کلی اشاره داره به عقاید و کلیساهایی که مستقیم یا غیر مستقیم از اصلاحات پروتستان به وجود اومدن که طی این فرایند، کاتولیکهای رومی زیادی از بدنه اصلی منشعب شدن. در کاربرد غربی رایج، این لغت معمولاً به عنوان لغت متناقض با مکتب کاتولیسم رومی و ارتودکس شرقی استفاده میشه؛ اما این کاربرد کلمه به عقیده خیلی گروه‌ها نامناسب دونسته شده چون خیلی از افراد کاتولیکهای غیر رومی، معتقدین غیر ارتودکس شرقی هستن که از خیلی قبل‌تر از اصلاحات وجود داشتن.

مورد آنجلیک‌ها هم تفاوت داره چون با وجود اینکه در دوره اصلاحات به وجود اومدن، عقیده اصلی آنجلیک به طور زمینه‌ای با عقاید اصلاحات و پروتستانهای اون دوره متفاوت هست و معمولاً ازش به عنوان راه بینابین کاتولیک رومی و عقاید پروتستان یاد میشه. با این وجود بعضی گروه ها، مثل مورمون‌ها و فرقه مسیحی گواهان خداوند، معتقدن پروتستان‌ها از مسیحیت اصلی منحرف شدن و خودشون رو به عنوان بازگرداننده مسیحیت اصلی میدونن.

بیشتر کلیساهای در ارتباط با پروتستان می‌تونن به چهار دسته تقسیم شدن:

• پروتستانهای اصلی: این کلمه در آمریکای شمالی استفاده میشه و برای کساییه که معتقدن ریشه مذهبشون به لوتر، کالوین یا مذهب آنجلیکان برمیگرده. اصول اصلاحات عقاید اونها هم هست. شامل شاخه‌هایی مثل لوتران‌ها، پریزبیتاریان‌ها و متودیست‌ها میشن.
• آناباپتیست‌ها: این جنبش، اعتقاد تثلیث رو رد میکنه. امروزه این اعتقاد شامل شاخه‌های باپتیست، پنتکوستال‌ها، برترن، منونیت‌ها و آمیش‌ها (Baptists, Pentecostals, Brethren, Mennonites and Amish) میشه که نوزادان رو غسل تعمید میدن و غسل تعمید رو روشی برای تجسم نعمت روح انسان میدونن.
• ناباورهای تثلیث: جنبش‌هایی که اعتقاد تثلیث رو رد میکنن. امروزه این اعتقاد شامل گسترده اندیشان، یکتاپرست‌ها و دیگر شاخه‌ها میشه.
• کسانی که معتقدن بشر به سعادت اولیه خود نائل میشه: جنبش جدیدتریه. امروزه این اعتقاد شامل شاخه‌های معتقدین به قدیس‌ها، گواهان خداوند و فرقه معتقد به ظهور مجدد نزدیک حضرت مسیح میشه.

منابع:

• diffen.com