اکثر مردم فکر میکنن که تفاوت بین “نرم افزار آزاد” و “نرم افزار منبع باز” بابت هزینه لازم برای خرید اونهاس، بعضی‌ها هم فکر میکنن که این اصطلاحات فقط یک اسم یا یک رویکرد سادس. ویژگی نرم افزارهای منبع باز (Open-Source) توسط کاربرها قابل تغییره، پس توی طیف وسیعی از زمینهها به یک معنا تعریف میشن. همین موضوعات باعث شده که همه از نرم افزارهایی با اصطلاح “منبع باز” استقبال کنن چون این عقیده وجود داره که نرم افزاری کامل‌تره و نیات کسانی که اون رو ایجاد کردن توصیف میکنه. به طور کلی نرم افزارهای منبع باز اجازه اعمال تغییرات رو به خریدارهاش بعد از دسترسی به یک “سورس کد” خاص میده ولی نرم افزارهای آزاد بدون نیاز به هیچ کدی اجازه دسترسی رو فراهم میکنن. این مقاله از وب‌سایت دیفرتو به شما میگه که تفاوت نرم افزار منبع باز و نرم افزار آزاد چی هست پس تا آخر این مطلب با ما همراه بشین.

کلیت نرم افزارهای منبع باز و آزاد چیه؟

توی بنیاد نرم‌افزارهای آزاد (انجمن سازنده‌های نرم افزارهای آزاد) اعتقاد بر اینه که نرمافزارهای منبع باز توی دنیای واقعی، بیش از حد روی ترویج مزایای نرم‌افزارهای غیر اختصاصی تمرکز نمیکنن و اعتقاد دارن به اندازه کافی روی معضل اخلاقی محدود کردن آزادی کاربرها برای اصلاح و بهبود کد نرم افزارها تمرکز ندارن. چون نرم افزارهای منبع باز آزادی زیادی رو برای اصلاح و بهبود کد نرم افزارها ارائه میدن.

معمولا مجوز انتشار یک نرم افزار با توجه به اینکه اون نرم‌افزار به چه صورت منتشر شده، صادر میشه. یعنی یک نرم افزار منبع بازه یا آزاد یا نرم افزاریه که شامل هر دو ویژگی هست. توی مواردی هم فقط یک بخش از کل نرم‌افزار ممکنه آزاد یا منبع باز باشه. قاعده کلی اینه که بیشتر مجوزهایی که توسط چندین سازمان اعطا میشن چند استثنا هم دارن مثلا سازمان FSF موافقت نامه منبع باز ناسا رو که توسط سازمان OSI تأیید شده، بیش از حد محدودکننده میدونه. پس FSF استفاده از هر نرم افزاری رو که تحت این طور مجوزهایی منتشر میشه، ممنوع میکنه. البته در کل میشه گفت اگه نرم افزاری رو بشه بهعنوان نرم افزار آزاد طبقه بندی کرد، یعنی احتمالاً معیارهای نرم افزار منبع باز رو هم همراهش داره.

نرم افزار آزاد چیه؟

به نرم افزارهایی که به آزادی کاربرهای متخصص و هر کسی در جامعه برای اعمال تغییرات توی برنامه و رفع باگهای اون احترام میذارن، نرم افزار آزاد میگن. نرم افزار آزاد به این معنیه که کاربرها برای استفاده، کپی کردن، تحقیقات بیشتر روی برنامه، تغییر و ارتقای نرم افزار، کاملا آزاد هستن. یک درک نادرستی که از معنای “نرم افزار آزاد” رایجه اینه که مردم فکر میکنن منظور از آزاد، رایگان بودن اون نرم افزاره ولی به هیچ وجه این موضوع ربطی به هزینه نداره، بلکه موضوع اصلی فقط آزادی عمل کاربر برای اعمال تغییرات بر روی اونه.

نرم افزار منبع باز چیه؟

نرم افزار منبع باز (Open-Source) به نرم افزاری گفته میشه که میتونین اون رو در صورت فعال کردن سورس کد با دیگران به اشتراک بذارین و بدون نگرانی در مورد نقض هر گونه الزامات مجوز، مطابق با نیازهای خودتون اون رو سازگار کنین. وقتی از نرم افزار “منبع باز” اسم میبریم، منظورمان اینه که کد منبع نرم افزار تحت مجوزهای (Open-Source) مثل ((GPL GNU در دسترس عموم قرار میگیره. پس به شما اجازه میده کد منبع رو تغییر داده و اون نرم افزار رو توزیع کنین. این نرم افزارها ویژگیهای زیر رو دارن:

  • نرم افزار منبع باز از طریق همکاری آزاد آنلاین چندین مهندسین نرم افزار توی پلت فرمهای توسعه نرم افزار ساخته میشن.
  • این نرم افزارها بعداً توی مراحل عرضه توسط ابتکار منبع باز OSI)) توصیف میشن.
  • نرم افزار Open-Source به غیر از مواردی که به طور خاص به توسعه نرم افزار مربوط میشه، ارزشهای اخلاقی نرم افزار کاملا آزاد رو آشکارا بیان نمیکنه.

کلیت نرم افزارهای منبع باز و آزاد چیه؟

فرق بین نرم افزار منبع باز (Open-Source) و نرم افزار آزاد چیه؟ 

توی این بخش برای راحتی کار شما ویژگی‌های نرم افزار منبع باز (Open-Source) و نرم افزار آزاد رو به صورت یکجا و خلاصه شده توی جدول زیر آوردیم تا بتونیم درک بهتری از تفاوت شاین دو نوع نرم افزار به شما انتقال بدیم:

مبنای مقایسه نرم افزار آزاد نرم افزار منبع باز 
ابداع اولین بار توی دهه ۱۹۸۰ از بنیاد نرم افزار آزاد استفاده شد. اصطلاح “منبع باز” اولین بار در پاسخ به محدودیت‌های نرم افزار آزاد در اواخر دهه ۱۹۹۰ مورد استفاده قرار گرفت.
تاثیر بر زندگی مردم نرم افزار آزاد نقش بسزایی توی زندگی روزمره افراد داره. همه نرم افزارهای منبع باز یکسان هستن و هیچ پیامد اخلاقی مشخصی ندارن
هدف ارزشی که از هر سود مالی مهمتره آزادیه مرد برای استفاده از نرم افزاره. توی نرم افزارهای اوپن سورس دادن آزادی بدون صلاحیت ممکن نیست. آزادی توی این نرم افزارها باید اعطا بشه نه اجباری باشه.
هزینه تمامی نرم افزارهای متن باز رایگان هستن. هر نرم افزار منبع بازی بدون هزینه نیست.
مشکلات دریافت مجوز برای عرضه به بازار نرم افزار آزاد این مشکلات رو ندارن. مجوزهای مختلف و زیادی برای توزیع نرم افزار منبع باز باید گرفته بشه که بعضی از اونها خیلی هزینه بر هستن و کارو دشوار میکنن، به همین خاطر توسعه نسخه های پولی این برنامه‌ها اجباری میشه.
نمونه‌ها پایگاه داده قابل توجهی از نرم افزارهای آزاد توسط دایرکتوری نرم افزار آزاد نگهداری میشه و اونها رو ساپورت میکنن. بعضی از معروف‌ترین نمونه‌ها شامل هسته لینوکس، سیستم‌عامل‌های BSD و لینوکس، مجموعه کامپایلر GNU و C library، پایگاه‌داده رابط MySQL، وب سرور آپاچی و عامل انتقال Send mail. نمونه‌هایی از محصولات منبع باز که شامل مجموعه کامل آفیس، LibreOffice، سرور HTTP Apache، تجارت منبع باز، موزیلا فایرفاکس و کرومیوم (پروژه‌ای که توی اون توسعه رم‌افزار رایگان Google Chrome انجام میشه).

جمع‌بندی

توی بیشتر موقعیت‌ها، اصطلاح‌های «نرم‌افزار آزاد» و «نرم‌افزار منبع باز» یکسان هستن، پس ترجیح دادن یکی از اونها به دیگری معمولاً به ترجیحات معنایی یا کاربردی کاربر بستگی داره. این تمایز میتونه برای خیلی از برنامه‌نویس‌هایی که میخوان نرم‌افزاری تغییر بدن، بسازن و اون رو در دسترس عموم بزارن یا برای کمپین‌هایی که سعی در تغییر نحوه استفاده مردم از فناوری دارن، مهم باشه. پس خیلی مهمه که موقع خرید یک نرم‌افزار جدید، مزایا و معایب مجوزهای مختلف، از جمله مجوزهای اختصاصی و عمومی اونها رو در نظر بگیرین و بهترین گزینه رو که به کار شما میاد، انتخاب کنین. 

به نظر شما فرق نرم افزار منبع باز و نرم افزار آزاد که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟

اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت نرم افزار منبع باز و نرم افزار آزاد می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.

منابع:

www.tutorialandexample.com

۱/۵ - (۱ امتیاز)