دو نوع واکنش هستهای مهم به اسم‌های شکافت هستهای و همجوشی هستهای وجود داره. کلیت این واکنش‌های هستهای شامل تجزیه و ترکیب هسته عنصر میشه. در مورد شکافت هستهای، یک اتم به دو یا چند اتم کوچکتر یا سبکتر تقسیم میشه. درحالیکه همجوشی هستهای زمانی اتفاق میوفته که دو یا چند اتم به هم میپیوندن یا به هم جوش میخورن و یک اتم بزرگ یا سنگینتر رو تشکیل میدن. این مقاله از سایت دیفرتو رو همراهی کنین تا بیشتر درباره تفاوت شکافت هستهای و همجوشی هستهای یاد بگیرید.
شکافت هستهای چیه؟
شکافت هستهای یک واکنش هستهایه که توی اون هسته یک اتم با نوترونهای کم انرژی بمباران میشه تا هسته رو به هستههای کوچکتر تقسیم کنه. توی این فرآیند مقدار زیادی انرژی آزاد میشه. واکنش‌های شکافت هستهای توی راکتورهای انرژی هستهای انجام میشه چون اولا این فرایند انرژی زیادی رو آزاد میکنه و ثانیا کنترل این واکنش توی راکتور آسان‌تره.
توی این فرایند وقتی که اورانیوم ۲۳۵ با نوترونهای کم انرژی به آرامی بمباران میشه، هسته سنگین اورانیوم شکافته میشه و کریپتون ۸۹ و باریم ۱۴۴ رو با انتشار سه نوترون تولید میکنه.
همجوشی هستهای چیه؟
واکنش همجوشی هستهای زمانی اتفاق میوفته که دو یا چند اتم با هم ترکیب بشن و به یک هسته سنگینتر تبدیل بشن. توی این فرایند مقدار زیادی انرژی آزاد میشه که خیلی بیشتر از انرژی آزاد شده توی واکنش شکافت هستهایه. همجوشی توی خورشید رخ میده که طی اون اتم‌های (ایزوتوپ‌های هیدروژن، هیدروژن۳- و هیدروژن۲-) دوتریوم و تریتیوم در یک جو پرفشار با دمای خیلی زیادی ترکیب میشن تا محصولی به شکل نوترون و ایزوتوپ هلیوم تولید کنن. همچنین مقدار انرژی آزاد شده توی همجوشی خیلی بیشتر از انرژی تولید شده توسط شکافت هستهایه.
فرق بین شکافت هستهای و همجوشی هستهای چیه؟
توی مطالب بالا تفاوت‌های بین این دو مقوله وجود داره ولی ما اینجا برای اینکه کار شما رو آسونتر کنیم همه تفاوت‌های شکافت هستهای و همجوشی هستهای رو در قالب جدول زیر جمع کردیم:
| مبنای مقایسه | شکافت هستهای | همجوشی هستهای |
| تعریف | وقتی که هسته یک اتم از طریق یک واکنش هستهای به هستههای سبکتر تقسیم میشه، این فرایند رو شکافت هستهای میگن. | همجوشی هستهای واکنشیه که از طریق اون دو یا چند هسته سبک با همدیگه برخورد میکنن و هسته سنگین‌تری رو تشکیل میدن. |
| انرژی آزاد شده | وقتی که هر اتم شکافته میشه، مقدار زیادی انرژی آزاد میشه | انرژی آزاد شده در طول همجوشی هستهای چندین برابر انرژی آزاد شده در طول شکافت هستهایه. |
| واکنش طبیعی | واکنش‌های شکافت هستهای توی طبیعت به طور طبیعی رخ نمیده | واکنش‌های همجوشی هستهای توی ستاره‌ها و خورشید رخ میده |
| انرژی لازم برای واکنش | برای تقسیم یک اتم توی یک واکنش شکافت هستهای، انرژی کمتری مورد نیازه | توی یک واکنش همجوشی هستهای، انرژی بالایی برای ذوب دو یا چند اتم با هم برای انجام واکنش مورد نیازه |
| مثال | بمب اتمی بر اساس اصل شکافت هستهای کار میکنه | بمب هیدروژنی بر اساس اصل همجوشی هستهای کار میکنه. |
جمع‌بندی
خلاصه بحث بالا اینه که شکافت هستهای فرایندیه که توی اون هسته یک اتم از طریق یک واکنش به هستههای سبکتر تقسیم میشه. همجوشی هستهای هم فرایندیه که توی اون دو یا چند هسته سبک با همدیگه برخورد میکنن و هسته سنگین‌تری رو تشکیل میدن. نمونه عینی واکنش همجوشی هستهای همیشه توی خورشید اتفاق میوفته ولی واکنش شکافت هستهای به طور طبیعی وجود نداره، ما نمونه اون رو فقط توی بمب اتمی دیدیم.
به نظر شما فرق شکافت هستهای و همجوشی هستهای که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت شکافت هستهای و همجوشی هستهای می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: