دو قطعه الکترونیکی RAM و ROM دو نوع مختلف از حافظه داخلی در کامپیوتر هستن، ولی از نظر کاربرد، ظرفیت ذخیره سازی، اندازه فیزیکی و موارد دیگه با همدیگه متفاوتن. بیایین ببینیم تفاوت رم و رام با همدیگه چیه. پس با این مطلب از سایت دیفرتو همراه باشین.
رم (RAM) چیه؟
RAM مخفف Random Access Memory هست. این حافظه داخلی برای CPU هست که یک سخت افزاره و روی مادربرد رایانه قرار داره. این سخت افزار برای ذخیره دادهها، برنامهها و نتایج یک برنامه موقع روشن بودن کامپیوتر طراحی شده. رم حافظه خوندنی و نوشتنی یک کامپیوتره چون میتونیم اطلاعات رو روی اون بنویسیم (ذخیره فایلهای متنی، تصویری و …) و همچنین از روی اون بخونیم.
همچنین RAM یک حافظه فراره چون نمیتونه دادهها و دستورالعملها رو به طور دائم ذخیره کنه. بهعنوان مثال، وقتی که کامپیوتر رو روشن میکنیم، دستورالعملهای هارد دیسک توی RAM ذخیره میشه. این دستورالعملها شامل سیستم عامل (OS) و سایر برنامههاییه که برای اجرای یک کامپیوتر مورد نیازه. CPU از این دستورالعملها برای انجام وظایف مورد نیاز و برای اجرای کامپیوتر استفاده میکنه. این دادهها تا وقتی که کامپیوتر روشنه توسط رم حفظ میشه، لحظهای که اون رو خاموش میکنین، رم اطلاعات رو از دست میده. دلیل انتقال اطلاعات به رم اینه که خوندن اطلاعات از رم در مقایسه با خواندن از روی هارد آسان و سریعتره.
رام (ROM) چیه؟
ROM مخفف عبارت read only memory (حافظه فقط خوندنی) هست. این یک حافظه غیر فراره که اطلاعات رو به طور دائم حتی در صورت قطع برق ذخیره میکنه. مثل RAM، حافظه اصلی کامپیوتر هم محسوب میشه ولی رام حافظه فقط خوندنی نامیده میشه چون برنامهها و دادههای ذخیره شده توی اون قابل خوندنه ولی نمیشه روی اون چیزی نوشت یا اضافه کرد.
موقع تولید، سازنده رام رو با برنامههایی پر میکنه که بعداً نمیشه اونها رو تغییر داد. پس شما نمیتونین بعد از تولیدش، دادههای اون رو دوباره برنامه ریزی، بازنویسی یا پاک کنین. البته توی بعضی از انواع رامها، میشه دادههای ذخیره شده اولیه رو تغییر داد. بعضی از نمونههای رایج رام توی کارتریج کنسولهای بازی ویدیویی، محل ذخیره دائم دادهها توی رایانههای شخصی و سایر دستگاههای الکترونیکی مثل گوشیهای هوشمند، تبلتها، تلویزیون، AC و غیره استفاده میشه.
فرق بین RAM (رم) و ROM (رام) چیه؟
با توجه به توضیحات بالا و برای اینکه تفاوت RAM (رم) و ROM (رام) رو راحتتر بشناسین، ویژگیهای اونها رو یکجا و به طور مختصر توی جدول مقایسهای زیر جمع کردیم:
| مبنای مقایسه | RAM (رم) | (رام) ROM |
| چی هست | RAM یک حافظه موقت برای کامپیوتره. | ROM حافظه دائمی برای کامپیوتره. |
| نوع | این یک حافظه خوندنی و نوشتنیه (قابل ذخیره کردن و برداشتن اطلاعات). دادهها رو میشه نوشت و خوند. | این یک حافظه فقط خوندنیه. دادهها فقط قابل خوندن هستن یعنی امکان تغییر، حذف یا اضافه به اطلاعاتش ممکن نیست. |
| ماندگاری | RAM یک حافظه فراره چون به طور موقت فایلها رو تا وقتی که کامپیوتر روشنه و کار میکنه ذخیره میکنه. | ROM یک حافظه غیر فراره چون فایلها را حتی در صورت قطع برق مثل کارتریج بازی و برنامه بایوس ذخیره شده در حافظه کامپیوتر و غیره به طور دائم ذخیره میکنه. |
| حافظه | ظرفیت ذخیره سازی اون از ۱ تا ۲۵۶ گیگابایت و بیشتر متغیره. | ظرفیت ذخیره سازی اون از ۴ تا ۸ مگابایته. |
| سایز | اندازه اون نسبت به رام بزرگتره. رم در دو اندازه مختلف برای استفاده توی رایانههای رومیزی و لپ تاپها عرضه میشه. رم کامپیوتر رومیزی حدود ۵.۵ اینچ طول و ۱ اینچ عرض داره. درحالیکه طول رم لپ تاپ تقریبا نصف رم کامپیوترهای خانگیه. | اندازه اون کمتر از یک اینچ طوله و تا چندین اینچ در طول و عرض بر اساس کاربرد اونها متغیره و ظرفیت کمتری نسبت به رم داره. |
| تغییر داده ذخیره شده | دادههای ذخیره شده توی RAM قابل بازیابی و تغییر هستن. | ما فقط میتونیم دادههای ذخیره شده توی رام رو بخونیم و نمیتونیم اون رو تغییر بدیم. |
| سرعت پردازش | RAM حافظه سریعتری از ROM هست چون یک حافظه پر سرعته. | ROM سرعتش از RAM کمتره |
| زمان استفاده از داده | دادههای ذخیره شده توی RAM توسط CPU و در زمان واقعی و لازم برای اجرای کامپیوتر استفاده میشه. | دادههای ذخیره شده توی رام تنها وقتی توسط CPU استفاده میشه که به RAM منتقل بشه. |
| نحوه کار | به طور موقت فایلها و دادههایی رو که CPU برای پردازش دستورالعملها یا کار فعلی نیاز داره، ذخیره میکنه. | برنامه BIOS رو روی مادربرد کامپیوتر ذخیره میکنه که برای bootstrap (خود راه انداز) کامپیوتر لازمه. |
| مورد استفاده | بهعنوان حافظه پنهان CPU و حافظه اصلی توی کامپیوتر استفاده میشه. | بهعنوان سختافزار توسط میکروکنترلرها استفاده میشه. |
| دسترسی به داده | دسترسی به دادههای ذخیره شده آسونه. | توی ROM دسترسی به دادههای ذخیره شده آسون نیست. |
جمعبندی
باید در نظر بگیرین که رام نسبت به رم ارزانتره و این دو مورد انواع مختلفی دارن. انواع رم (RAM) شامل: DRAM (حافظه دسترسی تصادفی پویا)، SRAM (حافظه دسترسی تصادفی استاتیک) میشه. در طرف دیگه PROM (حافظه فقط خواندنی قابل برنامه ریزی)، EPROM (حافظه فقط خواندنی قابل برنامه ریزی قابل پاک شدن)، EEPROM (رم قابل برنامه ریزی با قابلیت پاک شدن الکتریکی) و Mask ROM انواع مختلف رام (ROM) هستن.
به نظر شما فرق رم و رام که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت رم و رام میدونید یا فکر میکنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: