تفاوت دستگاه اشعه ایکس و سی تی اسکن چیه؟

تفاوت جزئی بین دستگاه‌های اشعه ایکس و سی تی اسکن اینه که از اشعه ایکس برای تشخیص شکستگی و دررفتگی استخوان‌ها استفاده میشه، همچنین میتونه ذات الریه و خیلی از سرطان‌ها رو تشخیص بده. در طرف دیگه سی تی اسکن نوعی دستگاه پیشرفته برای تولید اشعه ایکسه که با تصاویر کامپیوتری برای تشخیص دقیق اندام‌های ظریف داخلی و صدمات مورد استفاده قرار میگیره. هر دو برای تهیه تصویر اشعه ایکس مختلف از کامپیوتر استفاده میکنن ولی توی سی تی اسکن کامپیوتر بیشتر اهمیت داره. این مقاله از سایت دیفرتو به شما میگه که تفاوت دستگاه اشعه ایکس و سی تی اسکن چیه؟ 

دستگاه اشعه ایکس چیه؟

ویلهلم رونتگن دستگاه اشعه ایکس (X-Ray) رو تو سال ۱۸۹۵ اختراع کرد. بعدها دانشمندهای دیگه‌ای شروع به استفاده از این دستگاه رادیوگرافی کردن. رادیوگرافی تصویریه که از قسمت اسکن شده بدن روی فیلم تشکیل شده. دستگاه‌های اشعه ایکس از نور یا امواج رادیویی به‌عنوان نوعی تابش استفاده میکنن. 

اشعه ایکس سریع‌ترین و ساده‌ترین راه برای متخصص‌های مراقبت‌های پزشکیه تا بتونن استخوان‌ها، بافت‌های نرم و سایر آسیب‌های بدنی رو تشخیص بدن. این روش رایج‌ترین و آسان‌ترین روشیه که تو سراسر دنیا برای تشخیص شکستگی استخوان، دررفتگی استخوان‌ها، تومورها و ذات الریه استفاده میشه.

نحوه کار کردن دستگاه اشعه ایکس به این طوره که این دستگاه از تابش نور یا امواج رادیویی استفاده میکنه، این تابش‌ها از بخش‌هایی از بدن مثل استخوان عبور میکنن که توی فیلم اشعه ایکس سفید به نظر میرسه. یک دستگاه اشعه ایکس انفجار کوچکی از تابش ایجاد میکنه که از یک قسمت متمرکز توی بدن عبور میکنه تا اونجا رو بررسی کنه. بعد از عبور این تابش از بدن، یک تصویر ثبت شده روی فیلم عکاسی تولید میشه.

بافت‌های نرم مثل ماهیچه‌ها، چربی‌ها و سایر اندام‌ها اشعه ایکس رو به میزان متفاوتی جذب میکنن. اجسام متراکم‌تر مثل استخوان‌ها تشعشعات زیادی رو جذب میکنن و توی فیلم عکاسی به رنگ سفید در میان، درحالیکه بافت‌های نرم به صورت سایه‌های خاکستری ظاهر میشن چون تابش کمتری رو جذب کردن.

سی تی اسکن چیه؟

تو سال ۱۹۷۲، مهندس گادفری هانسفیلد و فیزیکدان آلن کورمک، دستگاه سی تی اسکن (CT Scan) رو اختراع کردن. این دستگاه به‌عنوان اسکن CAT (توموگرافی محوری کامپیوتری) هم شناخته میشه. دستگاه‌های سی تی اسکن شبیه یک جعبه مربع شکل با یک تونل در داخلش ساخته شده که البته این مدل از نوع پیشرفته این دستگاه‌هاس و بر اساس اصول دستگاه‌های اشعه ایکس کار میکنن.

سی تی اسکن برای اسکن اکثر اندام‌ها، بافت‌های نرم و …  به کار میره. این دستگاه از چندین عکس اشعه ایکس برای ایجاد یک تصویر نهایی که توی مانیتور کامپیوتر دیده میشه، استفاده میکنه. دستگاه عکسبرداری سی تی اسکن خیلی بهتر از اشعه ایکس روی مناطق هدف تمرکز میکنه.

نحوه کار کردن دستگاه اشعه ایکس به این طوره که در طول انجام فرایند سی تی اسکن از بیمار خواسته میشه روی تخت متحرک دستگاه دراز بکشه تا به داخل تونل اسکنر بره. دستگاه وقتی که شروع به اسکن میکنه، منابع تولید اشعه ایکس ۳۶۰ درجه دور تخت یا بیمار میچرخن و از قسمت مورد نظر بدن بیمار، تصاویر زیادی به نام slices (برش) رو ایجاد میکنن که توسط رادیولوژیست‌ها روی مانیتور قابل مشاهدس. 

معمولا توی بعضی موارد از بیمارها خواسته میشه که قبل از تصویر برداری یک محلولی رو بنوشن. این محلول به خاطر اینکه در تضاد با تصویر سی تی اسکنه، به رادیولوژیست کمک میکنه تا یک تصویر واضح رو مشاهده کنه. این کار به تشخیص بهتر بافت‌های نرم، رگ‌های خونی و اندام‌های داخلی مختلف کمک میکنه.

فرق بین دستگاه اشعه ایکس و سی تی اسکن چیه؟

دستگاه‌های اشعه ایکس بعضی اوقات برای تشخیص بافت‌های نرم، آسیب ماهیچه‌ها و سایر اندام‌های بدن به کار نمیاد، درحالیکه این امر از طریق روش توموگرافی کامپیوتری که معمولاً به‌عنوان سی تی اسکن شناخته میشه امکان پذیره. تصاویر تولید شده توسط اشعه ایکس دو بعدی هستن، درحالیکه تصاویر توی سی تی اسکن به‌صورت سه بعدی تشکیل میشه.

پزشک‌ها برای دونستن علت اصلی و دقیق بیماری، شکستگی، ناهنجاری‌های استخوانی یا درد، پروسه عکس برداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) رو توصیه میکنن. انواع مختلفی از ماشین‌ها برای تشخیص بیماری‌ها استفاده میشه، اما بیشتر این‌ها رو به کار میبرن. فرآیند عکس برداری توسط هر دو دستگاه تحت نظر سرپرستی که به اون رادیولوژیست میگن، انجام میشه. حالا برای امکان بررسی بهتر تفاوت دستگاه‌های اشعه ایکس و سی تی اسکن اونها رو توی ۴ مورد زیر آوردیم:

1. دستگاه اشعه ایکس توسط ویلهلم رونتگن توی سال ۱۸۹۵ کشف شد، درحالیکه سی تی اسکن توسط گادفری هانسفیلد و آلن کورماک تو سال ۱۹۷۲ اختراع شد.
2. دستگاه‌های اشعه ایکس (اشعه ایکس) از نور یا امواج رادیویی برای تولید تصویری دو بعدی از قسمت آسیب‌دیده بدن استفاده میکنن. درحالیکه سی تی اسکن نوع پیشرفته تولید تصویر با استفاده از اشعه ایکسه که تصویر سه بعدی رو ارائه میده و به طور ۳۶۰ درجه بدن رو اسکن میکنه تا چندین عکس اشعه ایکس تولید کنه. 
3. اشعه ایکس تصویری از استخوان‌های شکسته و دررفته، ذات الریه و تومورها رو ارائه میکنه. درحالیکه سی تی اسکن تصاویری بسیار واضح و قابل درک از بافت‌های نرم، اندام‌های داخلی و … ارائه میده.
4. تمرکز سی تی اسکن روی ناحیه مورد نظر بدن بهتر از اشعه ایکسه.

جدول تفاوت دستگاه اشعه ایکس و سی تی اسکن

توی جدول مقایسه‌ای زیر ویژگی‌های دستگاه‌های عکس برداری اشعه ایکس و سی تی اسکن رو یکجا جمع کردیم تا درک این تفاوت‌ها برای شما راحت‌تر بشه:

جمع‌بندی

اشعه ایکس و سی تی اسکن توسط متخصص‌های مراقبت‌های پزشکی برای دونستن آسیب‌های احتمالی داخل بدن استفاده میشه که بفهمن آیا بافت نرمی مثل ماهیچه‌ها یا بافت سختی مثل استخوان‌ها آسیب دیده. این دستگاه‌ها قسمت آسیب دیده بدن رو اسکن میکنن و نتیجه دقیقی رو ارائه میدن که در نتیجه اون امکان دریافت بهترین درمان برای بیمار ممکن میشه.

منبع: biodifferences.com