آقا یه موضوع جذاب، تفاوت نینجا و سامورایی چیه واقعا؟! در سرزمین طلوع خورشید (ژاپن)، فیلمهای سامورایی یه سنت قدیمیه. فرهنگ امروزی، شمشیرزنها رو به شکل چهرههایی نزدیک به اسطوره به تصویر میکشه. به ما گفتن که ساموراییها (Samurai) متعلق به طبقهای نخبه از رزمآوران ژاپنی بودن که همیشه عادلانه میجنگیدن، وفادارانه از اربابان قرون وسطایی خودشون دفاع میکردن و به دنبال یک دستورالعمل افتخار متحدکننده بودن که به «بوشیدو (bushido)» معروفه.
فیلمنامهنویسا هم خوششون میاد که اونها رو در برابر نینجاهای قاتل مشکیپوش بگذارن، یه مزدور ترسناک! نینجاهای فیلما، ستارههای پرتابشونده تیز تیغ با خودشون دارن و به هنر رزمی بینظیری به نام «نینجوتسو (ninjutsu)» مسلط هستن. وقتی کارگردان بهشون قدرتهای ماوراء طبیعی مثل پرواز یا نامرئی بودن میده، اوضاع خیلی خفنتر میشه! استعدادهای جادویی یه طرف، اما دیدگاه مدرن ما در مورد ساموراییها و نینجاها (Ninja) چقدر دقیقه؟ برای فهمیدن این موضوع، با سه مورخ مصاحبه شده تا فرق بین سامورایی و نینجا مشخص بشه. این مقاله جالب از دیفرتو رو از دست ندید.
تاریخ جنگ و صلح ژاپن
تاریخ ژاپن به اعصار و دورههای مختلفی تقسیم میشه. دوره سنگوکو (Sengoku) از سال ۱۴۶۷ تا ۱۶۰۳ و دوره بعدی توکوگاوا (Tokugawa)، (یا «ادو») که تا سال ۱۸۶۸ ادامه داشته، به ویژه در بحث ما اهمیت داره. دوره توکوگاوا اسمشو از یه خانواده شوگون (Shogun) گرفته که در سال ۱۶۰۳ کنترل ژاپن رو به دست گرفتن. شوگونها دیکتاتورهای نظامی موروثی بودن که از سال ۱۱۹۲ بر کشور حکومت می کردن. روی کاغذ، اونها به امپراطورای ژاپن خدمت میکردن. اما در عمل، این اشخاص به مراتب قویتر بوده و در واقع اونها بودن که تصمیمساز و تاثیرگذار بودن.
قرنهای پیشین، ژاپن گرفتار جنگهای مداوم شده بود. اما در رژیم توکوگاوا اوضاع آروم بود. تجارت بینالمللی به شدت منظم شده بود و شوگون برای جلوگیری از نزاعهای سیاسی به شدت تلاش کرد. این همون زمانی بود که ژاپن رابطه خودش با ساموراییها رو دوباره تعریف کرد. همانطور که توماس کانلان – استاد تاریخ شرق آسیا در دانشگاه پرینستون – از طریق ایمیل به نویسنده این مقاله گفت، «فقط در دهه ۱۵۹۰ بود که ساموراییها به یک موقعیت اجتماعی قابل شناسایی تبدیل شدن. قبلش همه جامعه نظامی شده بودن و هیچ تفاوتی بین دهقانان و رزمآوران وجود نداشت».
چنین ابهامی به مذاق ژنرال تویوتومی هیدیوشی (Toyotomi Hideyoshi) خوش نمیومد. یه سردار جنگی تغییردهنده بازی که در سال ۱۵۸۸ «حکم شکار شمشیر» رو در سراسر کشور صادر کرد. این امر کشاورزان رو از داشتن هرگونه سلاح منع کرد. بر اساس قوانین جدید، فقط و فقط سامورایی میتوانست سلاح حمل کنه.
نیک کاپو (Nick Kapur)، مورخ دانشگاه روتگرز در ایمیلی در این باره میگه: «اساساً افرادی که اخیراً در نبردها جنگیده بودن، سامورایی محسوب میشدن و بازگشت اونها به کشاورزی ممنوع بود و افرادی که در حال حاضر در مزرعه فعالیت میکردن باید سلاحهاشون رو تسلیم میکردن. در بسیاری از موارد، این امر خوداظهاری بود و اساساً مردم خودشون باید انتخاب میکردن».
اصلاحات هیدیوشی در دوره توکوگاوا ادامه پیدا کرد. در واقع، اونها زمینه رو برای یک سیستم سفت و سخت موروثی و طبقاتی فراهم کردن که ساموراییها رو بر صنعتگران، دهقانان و بازرگانان برتری داد. در اون زمان، جنگهای فئودالی که دوره سنگوکو (Sengoku) رو مشخص میکردن، مدتها بود که سپری شده بود. ساموراییها بدون وجود هیچ گونه نبردی، وظایف اداری و اجرایی بر عهده داشتن.
رنگ و بوی نوستالژیک ساموراییها
فقط از سارا تال (Sarah Thal)، «ژاپن مدرن اولیه و مدرن» که در دانشگاه ویسکانسین مدیسون تدریس میکنه، در این مورد بپرسین. این مورخ در یه ایمیل به نویسنده میگه: «در طول صلح طولانی دوران توکوگاوا، وقتی که ساموراییها بیشتر به عنوان عوامل اجرایی کار میکردن تا به عنوان مبارز، بسیاری افراد دورانهای جنگ قبلی (به عنوان مثال در قرنهای ۱۲ تا ۱۶) که ساموراییها واقعا میجنگیدن رو به صورت خیالی درمیآوردن».
آخرین شوگون در سال ۱۸۶۸ سرنگون شد. پس از آن، ژاپن وارد دوره اصلاحاتی میجی (Meiji) شد که صنعت و حکومت متمرکز رو در برمیگرفت. از نظر تاریخی، ساموراییها که به اربابان فئودال خدمت کرده بودن، از امتیازات ویژهای برخوردار بودن. اما همه چیز به زودی تغییر کرد. تال توضیح می ده: «وضعیت رسمی ساموراییها در سال ۱۸۶۹ منسوخ و امتیازات آنها در اوایل دهه ۱۸۷۰ لغو شد. با لغو قلمروهای اربابهاشون، بسیاری از ساموراییهای سابق بیکار شدن و نمیتونستن در دولت جدید شغلی پیدا کنن».
تال میگه: «در دهه ۱۸۹۰، اونها، بچههاشون و بسیاری از ژاپنیها تلاش کردن تا «راهی برای ساموراییها» تعریف کنن که هم به عنوان نوستالژی روزهای قدیمی خوب به ظاهر اخلاقی و هم به عنوان نقدی به روندهای مدرنیزاسیون اون زمان عمل می کرد».
انتر نیتوبه اینازو (Enter Nitobe Inazō)، یه دیپلمات و نویسندهاس که نگاه نسلهای آینده به ساموراییها رو به طور بنیادی تغییر داد. در سال ۱۸۹۹، اینازو کتابی تأثیرگذار به نام «بوشیدو: روح ژاپن» منتشر کرد. این متن خودشو به عنوان مقدمهای بر «بوشیدو» معرفی میکنه. به گفته اینازو، این یه دستورالعمل رفتاری سنتی و جهانی بود که توسط سامورایهای واقعی مشاهده شد.
جز اینکه واقعیت، این نبود. کاپور خاطرنشان میکنه: «اصطلاح «دستورالعمل سامورایی» بوشیدو در دوران اوج جنگ سامورایی [سنگوکو-Sengoku] وجود نداشت». خود کلمه «بوشیدو» تا دوره صلحآمیز توکوگاوا (Tokugawa) ابداع نشده بود. اما ما برخی از اسطورههای فراگیر درباره ارزشها و رفتار ساموراییها رو از «بوشیدو: روح ژاپن» دریافت میکنیم. تال میگه: «ساموراییها همهشون شمشیرزنان اخلاقی، نجیب و خوشبرخوردی نبودن که در فیلمها به تصویر کشیده میشه. اونها یه دستورالعمل اخلاقی واحد و منسجم نداشتن که نحوه تفکر و عملکرد اونها رو مشخص کنه». کاپور میگه: «درست مثل رزمآوران در هر جای دیگه، ساموراییها تجاوز، غارتگری و چپاول کرده و دائماً به اربابهاشون خیانت می کردن».
اصل حقیقت نینجاها
صحبت از تصورات غلطه، وقت اونه که درباره نینجاها هم صحبت کنیم. ظاهراً اونها افراد اجیرشدهای بودن که عملیات پنهانی انجام میدادن، جاسوسی میکردن و افرادی رو در پوشش تاریکی ترور میکردن.
مناطق همسایه ایگا و کوکا (Iga and Kōka) در جنوب شرقی ژاپن معمولاً به عنوان زمینهای آموزشی شناخته میشدن که در اون همه نینجاها مهارتهای کشنده خودشون رو کسب میکردن. گاهی وقتها حتی خواهید شنید که نینجاها یک طبقه موروثی یا طبقاتی تشکیل میدادن که بیشباهت به ساموراییها نیست. تعداد زیادی از ژاپندوستان، علاقمندان به سینما و رزمیکاران نقش نینجا رو پذیرفتن. هر سال، برخی از علاقهمندان برای جشن «روز نینجا» در ۲۲ فوریه لباس جت مشکی میپوشن. به طرفدارای نینجا چیزی نگنید اما طبقه مزدوران به نوعی جعلیه!
کاپور میگه: «نینجاها اونطور که ما امروز میشناسیم در واقع وجود نداشتن». او میگه کلمه نینجا از «دو کلمه چینی به معنی «مخفیکاری» و «مرد» (忍者) اومده». به هر حال، نحوه تلفظ کلمه اول توسط اکثر ژاپنیزبانان «شینوبی-shinobi» است، و نه «نین-nin».
ژاپن قرون وسطایی وامدار مردمی بود که وارد قلعهها شده و از جنگهای مخفیانه استقبال میکردن. سوابق تاریخی نشان میده ساموراییها بالاتر از چنین روشهایی نبودن. کاپور میگه: «ما اسناد زیادی در مورد این فعالیتها داریم، اما اون فعالیتها توسط افراد مختلفی انجام شده. هیچ وقت طبقه خاصی از قاتلان در قبیلههای موروثی زندگی نمیکردن که خدماتشون رو به صورت اجارهای بفروشن. این یک افسانه محض است که مانند افسانههای مربوط به ساموراییها در دوره طولانی و صلحآمیز ادو (Edo) ایجاد شده».
با وجود این، افسانههای نینجا چیز جدیدی نیستن. تال میگه: «حتی در قرون ۱۸ و ۱۹، نینجا به یک پدیده فرهنگ محبوب در ژاپن تبدیل شده بود. بنابراین انواع و اقسام تصویرهای خیالی و تخیلی در هنر، ادبیات، نمایش و امثال اون وجود داشت».
تفاوت سامورایی و نینجا چیه؟
جالب اینجاست که هم تاریخ ساموراییها و هم تاریخ نینجاها در گزارشهای تاریخی ریشه دارن. یه مرد، شاهزاده یاماتو (Prince Yamato)، خودشو به صورت یک زن درآورده بود و تونست دو مرد رو به حدی اغوا کنه که نگهبانی خودشون رو رها کنن. وقتی که اونها راحت شدن، یاماتو هر دوشون رو با شمشیر کشت. اگرچه در تعریف نینجا یا سامورایی به مبدل زن اشارهای نشده، اما در هر دو مورد تاریخ شاهزاده یاماتو به عنوان آغاز راه این رزمآوران شناخته میشه.
رزمآوران سامورایی بخشی از طبقه بالا (نخبگان) بودن که بین ارتش ژاپن در اواسط سال ۷۹۴ بعد از میلاد توسعه یافتن. این مردان در فرهنگ ژاپن، بالاتر از سایر رزمآوران و بقیه شبه نظامیان دیده میشدن. دلیل این ملاحظه شاید پایبندی ساموراییها به یک رمز افتخاری رفیع به نام بوشیدو بوده یا ممکه به دلیل واقعیت وفاداری اونها به استادشان، که معمولاً یک مقام ارشد دولتی بوده، باشه.
یه سامورایی با یه نینجا متفاوته، چون یه نینجا یه مزدور طبقه پایینه. همه اینها در تاریخ قرن پانزدهم دیده میشه. نینجاها به عنوان رزمآوران نخبه در نظر گرفته نمیشدن بلکه سرباز طبقه پایین بودن، که خدمات خودشون رو به هر کسی که میتونست اونها رو استخدام کنه ارائه میدادن.
هر دو ساموراییها و نینجاها در استفاده از سلاحهای مختلف ژاپنی متخصص بودن. جنگجوی سامورایی در استفاده از نیزه، کمان و شمشیر مهارت داشت. اون به خصوص در استفاده از آخری تخصص داشت! بنابراین برای تمایز آنها از بقیه مبارزای رزمی، به نام این رزمآوران نامگذاری شده اند: شمشیرهای سامورایی.
معروفه که ساموراییها برای مأموریتهایی که نیاز به حرکات سریع و موثر داشته و همچنین برای نبردهایی که میتوان از هر گونه سلاح موجود در اون استفاده کرد، به کار گرفته میشدن. اما نینجاها از حملات متفاوتی استفاده میکردن. اونها یه سلاح ویژه برای حملات خودشون داشتن: ستاره نینجا. اونها از این سلاح استفاده میکردن چون برای نبرد نزدیک اعزام نشده بودن. اونها وظایف خودشون رو مخفیانه انجام میدادن و به دلیل مهارتهای جاسوسی و شیوه مخفیانه و غافلگیرکنندهای که قربانیان خودشون رو به قتل میرسوندن، مشهور بودن.
البته، گویی این رزمآوران وظایف مختلف و روشهای متفاوتی برای انجام آنها داشتن؛ لباسشون هم متفاوت بود. یه سامورایی به عنوان یه جنگجوی درجه یک از لباس فرم یا زره کامل استفاده میکرد. این لباس فرم از صفحات فلزی ساخته شده بود که پاها، بازوها و تنه اونها رو میپوشوند. علاوه بر این، اونها از کلاه ایمنی فلزی استفاده میکردن.
از اونجا که نینجاها قرار بود مخفیانه و سری کار کنن، اونها لباس نینجاهای سابق رو میپوشیدن. این تجهیزات همه سیاه بود و پاها، بازوها و حتی سرشون رو پوشونده بود. تنها چیزی که در معرض دید قرار داشت چشمان نینجا بود. پوشش اونها عملکرد خوبی داشت و به اونها کمک میکرد تا در شب مخفی بشن. بعضیا میگن در واقع نینجاها به طور کامل پوشونده شده بودن، چون مانند سامورایی به نخبگان تعلق نداشتن.
سامورایی و نینجاها تقریباً در هر سطحی متفاوت بودن. هر کدوم شکل متفاوتی از حمله و لباسهای متفاوت استفاده میکردن و در طبقات مختلف بودن. با این حال، منشأ هر دو به تاریخ یک شخصیت تاریخی ارتباط نزدیکی داره.
تفاوت بین نینجا و سامورایی از نگاه مردم
ساموراییها رزمآورانی بودن که معمولاً به طبقههای اصیل جامعه ژاپن تعلق داشتن. نینجاها به عنوان قاتل و مزدور آموزش میدیدن و معمولاً متعلق به طبقات پایین جامعه ژاپن بودن.
نینجاها خوب بودن یا بد؟
نینجاها غالباً در فیلمها به عنوان قاتلان شیطانی به تصویر کشیده میشن که برای انجام کارهای کثیف یک شرور بد پول میگیرن. در حقیقت، اونها مردم عادی بودن که بیش از ۴۰۰ سال پیش توسط طبقه حاکم در ژاپن مورد آزار و اذیت قرار میگرفتن.
آیا نینجاها از شمشیرهای سامورایی استفاده میکنن؟
نینجاها از شمشیرهای متفاوتی نسبت به سامورایها استفاده میکنن، چون هدف اونها حفظ مشخصات دقیقتره. شمشیر نینجا رو میتوان در چاقوزنی استفاده کرد، با این حال، شمشیر ساموراییها طوری طراحی شدن که اندامهای حریف رو جدا میکنن.
نینجا میتونه سامورایی رو شکست بده؟
نینجا و سامورایی معمولاً بیشتر از اینکه با یکدیگر بجنگن، همکاری میکردن. با این حال، وقتی اونها این کار رو کردن، بیشتر اوقات ساموراییها برنده میشدن. اگر این نبرد در کوهستان صورت میگرفت، یه نینجا میتونست برنده بشه، اما اگر یه مبارزه گروهی بزرگ بود، ساموراییها معمولاً برنده میشدن.
سامورایی قویتره یا نینجا؟
ساموراییها از نظر نیروی وحشی محض، قویتر بودن. اونها مبارزان حرفهای بودن که معمولاً دو شمشیر داشتن. اونها همچنین نفوذ سیاسی بیشتری در جامعه ژاپن داشتن. از طرف دیگه، نینجاها برای انجام جاسوسی و ترور آموزش دیده بودن. اونها به عنوان کشاورز «مشاغل روزانه» داشتن و بنابراین زمان کمتری برای تمرین مبارزه داشتن. اونها معمولاً فقط یه شمشیر داشتن.
خلاصه تفاوت نینجا و سامورایی
- ساموراییها مزدوران طبقه بالا و نینجاها مزدوران طبقه پایین بودن.
- ساموراییها بیشتر از سلاحهای جنگی تن به تن استفاده میکردن، در حالی که نینجاها از سلاحهایی برای حمله از راه دور و غافلگیرانه استفاده میکردن.
- ساموراییها لباس فرم فلزی و زره می پوشیدن، در حالی که نینجاها تماما سیاهپوش بودن تا در تاریکی مورد توجه قرار نگیرن.
به نظر شما فرق بین نینجا و سامورایی که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت نینجا و سامورایی میدونید یا فکر میکنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع:
سلام
سامورایی های ژاپن ور عصر امروز فعالیت های زیادی دارند که نسل جدید سامورایی مانند اجداد خود سامورایی های حرفه ای هستند.
باسلام خسته نباشید
اگر مبارزه ای بین سامورایی ها ونیجاها روی دهد کدام قوی تراست و پیروزی کدام حتمی تر است؟
سلام
نیجا ها در گذشته ژاپن درچه شهر ها ای بیشتر ها ای بیشترین فعالیت داشته اند و در کشتن افراد موفق بوده اند؟
داداش چی نوشتی برا خودت نینجاهای قدیم ژاپن از همه لحاظ سر تر بودن و بالای ۱۸ تا سلاح مختلف دارن با ۱۸ طریقت نینجوتسو برعکس چیزی ک گفتی سامورایی ها فقط شمشیر داشتن و نینجا ها ۱۸ هنر مخوف و چندین سلاح مرگبار داشتن علت برنده شدن سامورایی ها فقط تعداد زیادشون بود با هواداری حکومت همین ننه