اقتصاد به دو شاخهی اصلی تقسیم میشه: “اقتصاد خرد”، و “اقتصاد کلان”. تو اقتصاد خرد، دنبال مطالعهی حوزهها و بازارهای مشخصی از اقتصاد هر کشور هستیم. تو اقتصاد خرد، مسائلی همچون رفتار مصرفکننده، بازار نیروی کار و نظریه شرکتها مورد توجه قرار میگیرن. از سوی دیگه، اقتصاد کلان رو داریم که علم مطالعهی ماهیت کلی اقتصاده. اقتصاد کلان، دنبال بررسی متغیرهای کلانه. تقاضای کل، تولید ملی و تورم، چند نمونه از متغیرهای بررسی شده تو اقتصاد کلان هستن. با خوندن این مقاله در سایت دیفرتو، اطلاعاتتون راجع به تفاوتهای اقتصاد خرد و اقتصاد کلان رو براحتی افزایش بدید. تو همه بحثهای مقاله، واسه انتقال بهتر مطلب از مثالهای کاربردی و بیانی ساده استفاده شده.
اقتصاد خرد چیه؟
انتخابهای مصرفکنندگان عادی و شرکتها، موضوع بحث اقتصاد خرد (Micro-economics) هستن. هزینه کالاها و خدمات ارائه شده در اقتصاد دچار نوسان هستن. اقتصاد خرد، مسائل مختلفی رو پوشش میده. چند نمونه از این مسائل اینا هستن:
- عرضه و تقاضا واسه کالاهای ارائه شده در بازارهای مختلف
- رفتار مصرفکننده در سطوح فردی و گروهی
- تقاضا واسه خدمات و نیروی کار، وضعیت بازار کار، تقاضا و عوامل دیگهای همچون دستمزد کارکنان
یکی از ویژگیهای اصلی اقتصاد خرد، تمرکز بر نتایج ظاهری هست. موقعی که یه سری از شرایط بازار تغییر میکنن، یه نمونه از این نتایج ظاهر میشن. رویکرد استفاده شده واسه تحلیل اقتصاد، یه رویکرد “پایین به بالا” هست.
اقتصاد خرد از چه مؤلفههایی تشکیل شده؟
مؤلفههای مختلف اقتصاد خرد اینا هستن:
- عرضه و تقاضای بازار (برای مثال محصولات نساجی)
- رفتار مصرفکننده (برای مثال نظریه انتخاب مصرفکننده)
- تولیدکنندگان، طبق سلیقهی شخصیشان عمل میکنن
- بازار نیروی کار، با توجه به ماهیت بازار تغییر میکنه (برای مثال تو یه سری بازارها، افراد خواهان تعیین دستمزد از طریق بازار هستن).
اقتصاد کلان چیه؟
اقدامات صورت گرفته توسط کشورها و میزان پیشرفت اقتصادی حاصله، موضوعات مورد تمرکز اقتصاد کلان (Macro-economics) هستن. این شاخه از اقتصاد سعی میکنه عوامل جانبی و سیاستهای تاثیرگذار بر اقتصاد کشورها رو هم بررسی بکنه. اقتصاد کلان، رویکرد “بالا به پایین” رو تو دستور کارش داره. چند نمونه از استراتژیهای قابل اجرا تو اقتصاد کلان اینا هستن :
- رشد اقتصادی کُلی یک کشور
- عوامل احتمالی مؤثر بر بیکاری و تورم
- سیاستهای مالی به عنوان یه عامل تاثیرگذار بر نرخهای بهره
- اثرات جهانی شدن و مبادلات بین المللی
- عوامل مؤثر بر ناهمسانی رشد اقتصادی کشورها
علاوهبر موارد ذکر شده، اقتصاد کلان سعی میکنه روی رشد تجاری هر کشور و ارتباطش با وضعیت اقتصادی همون کشور تمرکز بکنه.
اقتصاد کلان از چه مؤلفههایی ساخته شده؟
مؤلفههای اقتصاد کلان یا ماکرو اکونومیک اینا هستن :
- تولید ملی
- نرخ بیکاری
- نرخ تورم
چه ارتباطی بین اقتصاد خرد و اقتصاد کلان وجود داره؟
اقتصاد خرد و اقتصاد کلان، دو شاخهی علم اقتصاد هستن که نه تنها ربطی به یکدیگر ندارن، بلکه بحثهای مشترکی هم بین اونا پیدا نمیشه. هر چند نمیشه منکر رابطه تنگاتنگی شد که از زاویهای دیگه، بین این دو حوزه وجود داره. همه مطالعات تو حوزه اقتصاد خرد، دنبال فهم بهتر متغیرهای خرد و کلان هستن. صاحبنظران از نتایج این مطالعهها، واسه فرمولبندی هر چه موثرتر سیاستها و برنامههای اقتصادی سود میبرن.
همونجور که میدونیم، فرایندها و تغییرات اقتصادی، تحت تأثیر مجموعهای از عوامل خرد و کلان هستن که از پتانسیل اثرگذاری روی همدیگه برخوردار هستن، یا اینکه مستقیماً روی همدیگه اثر میذارن. به عنوان مثال، با وجود اینکه “افزایش مالیات” یک تصمیم تو حوزه اقتصاد کلانه، اما از زاویهی تحلیلهای اقتصاد خرد، روی “پساندازهای شرکتها” اثر داره.
بذارید مثال دیگری رو دقیقتر بررسی بکنیم. اگر بدونیم که قیمت هر کالا چگونه تعیین میشه و نقش خریدار – فروشنده در فرایند قیمتگذاری چیه، اون وقته که تغییرات ایجاد شده در “شاخص کُلی قیمتها” رو بهتر درک میکنیم. درک تأثیر اجزا، به درک بهتر ماهیت کُلی پدیدههای اقتصاد کمک میکنه. تلاش برای بررسی قیمت کالا و نقش خریدار – مصرفکننده در تعیین اون، ذیل بحثهای اقتصاد خرد قرار میگیرن. اما هنگامی که بحث تعیین قیمت کُلی کالاها مطرح باشه، تمرکزمون به حوزهی اقتصاد کلان معطوف میشه.
به طریق مشابه، قبل از بررسی کلیات یک اقتصاد، بایستی عملکرد هر یک از مؤلفههای تشکیلدهنده اون رو بررسی کنیم. هر بخش اقتصادی هم از افراد و گروههایی تشکیل شده که بایستی عملکردشون رو به طور جداگانه بررسی کنیم. مطالعه راجع به ارکان مختلف سیستم تولید، یا گروههای حاضر در بستر جامعه، مثالی از تحلیل اقتصاد خرد به شمار میرود. اما هنگامی که عملکرد تمامی واحدهای تولیدی، فعال در تمامی حوزههای اقتصادی رو بررسی کنیم، دامنهی بحث رو به اقتصاد کلان گسترش دادیم. بدین ترتیب واضحه که اقتصاد خرد و اقتصاد کلان، دو مؤلفهی به هم پیوسته از هر سیستم اقتصادی هستن. لذا مطالعهی هر حوزه، به نوبهی خود در علم اقتصاد مهم تلقی میشه.
تفاوتهای موجود بین اقتصاد خرد و اقتصاد کلان
ردیف | اقتصاد خُرد | اقتصاد کلان |
۱ | واحدهای اقتصادی کوچک رو مطالعه میکنه | اقتصاد کُلی یک کشور و ترکیب اون با مسائل مختلف رو بررسی میکنه |
۲ | تمرکز اصلیاش روی درآمد فردی، تولید، قیمت کالاها و غیره است | متغیرهای کلان از جمله تولید ملی، درآمد کُل و سطح عمومی قیمتها رو بررسی میکنه |
۳ | بدنبال ارائه راه حل برای نگرانیهای بوجود آمده در حوزههایی همچون تخصیص منابع، یا تمایز قیمتی هست | دنبال ارائه راه حل برای مسائل روزمرهای همچون اشتغال و درآمد کُلی خانوارهاست |
۴ | وضعیت عرضه و تقاضا برای کالایی خاص رو بررسی میکنه | عرضه و تقاضای کُلی در اقتصاد هر کشوری رو مورد توجه قرار میده |
۵ | تلاش میکنه تصویری از کالاها و خدمات مورد نیاز با قدرت تأمین کارایی سیستم اقتصادی رو ارائه بده. همچنین کالاها و خدماتی که در آینده نزدیک دچار تقاضای فزاینده میشن رو شناسایی میکنه | استفاده بهینه از منابع در دسترس هر کشوری رو تضمین میکنه |
۶ | چگونگی برقراری تعادل اقتصادی در مقیاس کوچک رو مشخص میکنه | در راستای تعیین سطوح تعادلی از درآمد و اشتغال قرار میگیره |
۷ | دنبال رسیدگی به مسائل ناشی از نوسانات قیمت و سطوح درآمدی ناهمسان هست | بحث درآمد، اصلیترین بحثیه که در چارچوب بررسیهای اقتصاد کلان مورد توجه قرار میگیره |
چند مثال راجع به اقتصاد خرد و اقتصاد کلان
مثالهای اقتصاد خُرد (میکرو اکونومیک)
- تعیین قیمت کالایی خاص
- حالت تعادلی مصرفکننده
- دستاورد اقتصادی هر شرکت
- درآمدها و پساندازهای شخصی
مثالهای اقتصاد کلان:
- درآمدها و پساندازهای ملی
- سطح عمومی قیمتها
- عرضه و تقاضای کُل
- نرخ فقر
- نرخ بیکاری
تاثیرات اقتصاد خرد و کلان
هرگونه تغییر در شرایط اقتصاد خرد و کلان، بطور مستقیم بر روی اقتصاد کشور اثرگذار هستن. عوامل مختلفی روی وضعیت اقتصادی اثرگذار هستن، بگذارید چند عامل رو بررسی کنیم:
تصمیمات اقتصادی
یک سری عوامل خارجی و غیر قابل کنترل وجود دارن که اثر قابل ملاحظهای روی عملکرد و استراتژی شرکت بجا میذارن. تغییرات نرخ بهره، مقررات اقتصادی، تعداد رقبا، حضور در بازار، ترجیحات فرهنگی و غیره، چند نمونه از این عوامل هستن. این عوامل، بطور کُلی روی اقتصاد هر کشور تاثیرگذار هستن
چرخههای اقتصادی
متخصصان معتقدن که اقتصاد کلان، مثل یه پروسهی چرخهای تکرار میشه. افزایش تقاضا، میزان درآمد فردی و غیره، همگی به نوبهی خود روی سطح قیمتها اثرگذار هستن. همین عوامل به نوبهی خود، بر روی اقتصاد هر کشور تاثیرگذار هستن. برعکس، موقعی که میزان عرضه، بیشتر از میزان تقاضا باشه، هزینهی تهیهی کالاهای روزمره افزایش پیدا میکنه. این الگو، تا آغاز چرخهی عرضه – تقاضای بعدی، ادامه داره.
قیمت محصولات و خدمات
هدف اصلی هر سازمان، رسوندن هزینهها به حداقل و افزایش حاشیهی سوده. هزینهی نیروی کار، یکی از مهمترین هزینههاییه که به شرکتهای تولیدی تحمیل میشه. کاملاً مشخصه که هزینههای نیروی کار، بطور مستقیم روی هزینههای تولید، و قیمت خُرده فروشی کالاها اثرگذاره.
دانستنیهای اقتصادهای خرد و کلان
- جان مینارد کینز که از او به عنوان پدر علم اقتصاد کلان یاد میشه، کتاب “نظریهی عمومی بهره، اشتغال و پول ” رو در سال ۱۹۳۶ نوشته.
- آلفرد مارشال، به منزلهی پدر علم اقتصاد خرد معرفی میشه.
- جان مینارد کینز، تلاش کرد با معرفی مبانی اقتصاد خرد سازگار با اقتصاد کلان، این دو شاخه از علم اقتصاد رو در یکدیگر ترکیب بکنه. صاحبنظران فکر میکنن خانوارها و کسب و کارها، همیشه در راستای حداکثرسازی منافع اختصاصی خودشون عمل میکنن.
- مطالعات اقتصاد خرد، روی “حالت تعادلی جزئی” تمرکز دارن. اما اقتصاد کلان، نگاه تحلیلی منطبق با روش “تحلیل حالت شبه تعادلی عمومی” رو در دستور کارش داره.
- کاربرد اصلی اقتصاد خرد، به حوزههایی همچون “اقتصاد کشاورزی”، “اقتصاد بین المللی”، “اقتصاد کار”، “مقایسه اقتصادی”، “اقتصاد مصرفکننده”، “اقتصاد ناحیهای”، “اقتصاد رفاه”، برخی جنبههای تأمین مالی عمومی و سایر حوزهها مربوط میشه. از اون طرف، اقتصاد کلان واسه فرمولبندی و اجرای سیاستهای اقتصادی، مطالعهی پیشرفتهای اقتصادی، درک جزئیات اقتصاد خرد، مطالعات رفاه، بررسی تورم و تورمزدایی، و مقایسههای بین المللی کاربرد داره.
نتیجهگیری و جمعبندی
علیرغم وجود یه سری تفاوتها بین ” اقتصاد خُرد” و “اقتصاد کلان”، هر دو تا مفهوم به نوبهی خود مهم هستن. واسه رسیدن به درکی کامل از وضعیت اقتصادی هر کشور، باید به هر دو مورد توجه بشه. اقتصاد داخلی هر کشوری، به نوبهی خود موضوع مهمیه. از زاویهای دیگه، اقتصاد خانوار و چارچوب کُلی اقتصاد هم در حد خودشون مهمن. این بحثها به شما کمک میکنن اقتصاد هر کشور رو بهتر بفهمید.
به نظر شما فرق اقتصاد خرد و کلان که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت بین اقتصاد خرد و اقتصاد کلان چیه؟ میدونید یا فکر میکنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع:
سلام
اقتصاد بخش بی شماری از اجتماع امروز رو به خودش مربوط میکنه و از با اتفاقت مهم اقتصاد جامعه ها تغییر می کنه.
سلام همانطور که می بینید در این هفته در طی جنگ اوکراین و روسیه اقتصاد نقش مهمی در این جنگ داشته و ضررهای زیادی به کشور روسیه زده.
سلام
اقتصاد شاخه های زیادی داره و یکی از این شاخه ها بورس هست که متاسفانه در ایران با مشکلات تحریم و تحریم های جهانی علیه اقتصاد ایران بورس ایران بسیار سقوط کرده و باعث ضرر و زیان بسیاری از افراد شده.
سلام روز بخیر
اقتصاد یکی از بزرگترین پدیده های ساخت بشرح و اقتصاد همیشه بزرگترین پشتوانه است حکومت های بزرگی مثل آمریکا چین انگلیس و ژاپن هستند که اقتصاد جهان را در دست دارن.
امروزه تاثیرات اقتصاد بر روی همه چیز تاثیر میزاره مثل خرید ملک خرید ماشین لوازم خانگی اجناس خرید طلا و جواهرات و ارزش پول که تو ایران میشه دید.
سلام بازآی که ایران در وقت ساعت پیش میره حتی اگر تحریمها لغو اقتصادش همینجور باقی میمونه و حداقل باید زمان با ۵۶ سال بگذرد تا اقتصاد ثابت بشید که تو ایران انجام نشده و قابل اجرا نیست و در طی تاریخ گیران داشت هیچ وقت پول ثابت نبوده از ریال به تومان و……..