تفاوت بین قیمت، هزینه و ارزش چیه؟ تو این مقاله از سایت دیفرتو چیزهایی رو به شما میگیم که بیشتر و بهتر با تفاوت بین قیمت، هزینه و ارزش آشنا بشید. توی یک معامله تجاری، یک محصول یا یک خدمات خاصی با قیمتی بین خریدار و فروشنده مبادله میشه. پس میتونیم بگیم که قیمت، مبلغیه که برای دریافت یک محصول یا یک خدمت باید پرداخت بشه. آدمای زیادی هستن که اعتقاد دارن قیمت، هزینه و ارزش یک محصول یا خدمت یکی هستن، ولی همچین چیزی وجود نداره و اینها با هم فرق دارن.
هزینه اساساً ارزش پولی مجموع چیزهای مورد استفاده توی تولید یک کالا یا ارائه یک خدمت هست. برعکس، ارزش یک محصول یا خدمات، سودمندی یا ارزشمندی محصول یا خدمات برای یک فرد هست.
توی یک بازار، میتونین طیف وسیعی از محصولات رو پیدا کنین که به وسیله بازاریاب‌های مختلف برای فروش ارائه میشن و از نظر اندازه، شکل، کیفیت، عملکرد، نوع و … متفاوت هستن. شاید متوجه شده باشین که حین خرید، اولین چیزی که معمولاً توی یک محصول یا خدمات بررسی میکنیم اینه که قیمتش چقدره؟ و همچنین سعی میکنیم تخمین بزنیم که چقدر هزینه داشته؟ ولی تنها چیزی که برای یک فرد قبل از تصمیم‌گیری برای خرید، مهمه اینه که ارزش اون محصول یا خدمات چی هست؟ چه ارزشی داره؟
تعریف قیمت (Price) چیه؟
قیمت مبلغیه که در ازای خرید یا دریافت کالا و خدمات پرداخت میشه. توی یک معامله تجاری، قیمت به مبلغی اطلاق میشه که فروشنده در ازای محصول یا خدماتش (که شامل هزینه و سودش میشه) از خریدار دریافت میکنه. این یک نوع ارائه کیفیته که اغلب با ارزشی خاص تو بازار بیان میشه. مثلا وقتی در زمینه‌های مختلف به کار میره به نام‌های مختلفی صدا میشه، یعنی زمانی که موضوع معامله تجاری، کالایی باشه به اون «قیمت» میگن، اما وقتی که موضوع اون «انجام خدمتی» باشه میتونه به‌عنوان‌های زیر شناخته بشه:
- کارمزد: برای ارائه خدمات حرفه‌ای.
- حق بیمه: در مورد دریافت بیمه.
- اجاره: برای استفاده از مکان یا ماشین آلات.
- کرایه: در مورد حمل و نقل.
- حقوق: برای کارهای انجام شده در یک سازمان یا یک شرکت.
علاوه بر این، قیمت یکی از چهار عناصر مفهوم (۴P) آمیخته بازاریابیه که سه تای دیگه شامل محصول، مکان و تبلیغات میشه. عنصر قیمت با سه عنصر دیگه این مفهوم بازاریابی تفاوت داره به این معنی که این عنصر قیمت، درآمد ایجاد میکنه، در حالی که سه عنصر دیگه به هزینه تولید اضافه میکنن.
تعریف هزینه (Cost) چیه؟
هزینه رو میشه به‌عنوان کل مبلغی که برای مواردی مثل زمین، نیروی کار، سرمایه، ماشین آلات، مواد اولیه و … با هدف تولید یک محصول یا ارائه خدمات صرف میشه، تعریف کرد. این موارد، میتونه هر چیزی باشه که به قیمت محصول یا خدمات تولید شده یا عرضه شده توسط شرکت اضافه کنه.
هزینه به زبان ساده به معنای ارزش مالی قربانی شده در تولید یک کالا یا خدماته که برای منافع فعلی یا آتی انجام میشه. عناصر اساسی هزینه شامل: مواد، نیروی کار و هزینه ثابت عمومی (مثل هزینه برق، آب، گاز و …)، میشه. در زمان تعیین قیمت برای یک کالا یا یک خدمت خاص، شناسایی و محاسبه تمام مبالغ هزینه شده ضروریه، چون تا حد زیادی روی سودآوری کسب و کار تأثیر میذاره. علاوه بر این، مبالغ هزینه شده به هزینه‌های ثابت و هزینه‌های متغیر تقسیم میشن:
- هزینه ثابت: هزینه‌هایی که صرف نظر از تعداد واحدهای تولید شده، ثابت باقی میمانه، به اون هزینه ثابت میگن. به‌عنوان مثال، اجاره مکان، استهلاک وسایل، بیمه، هزینه اینترنت و … .
- هزینه متغیر: به هزینه‌هایی که هماهنگ با تعداد واحدهای تولید شده تغییر میکنه، هزینه متغیر میگن. مثل مواد اولیه، زمان کاری نیروی کار، هزینه حمل و نقل و … .
تعریف ارزش (Value) چیه؟
ارزش رو میتونیم به عنوان سودی که مشتری از محصول یا خدمات به دست میاره توصیف کنیم. به زبان ساده‌تر بگیم، ارزش چیزیه که مشتری تصور میکنه محصول یا خدمات خریداری شدش برای او ثروت (چیزی با ارزش، بها) میاره.
ارزش توسط بازار و براساس مزایای دریافتی تعیین میشه. این مزایا به صورت ترکیب ویژگی‌ها یا مشخصات موجود تو یک محصول خاص تعریف میشه. ترکیبی از ویژگی‌ها شامل ویژگی‌های مادی یا عملکردی مثل اعتبار محصول، کاربر پسند بودن، ظاهر مورد قبول، حمایت از مشتری و … میشه.
ویژگی‌های ارزش شامل موارد زیر میشه:
- ماهیت غیر قابل اندازه‌گیری، چون ارزش یک محصول برای افراد مختلف متفاوته.
مثال: برای یک نفر که از هایپرمتروپیا (دوربینی) رنج میبره عینک با ارزشه، اما اگر شخصی بینایی کاملاً خوبی داشته باشه، عینک برای اون ارزشی نداره. پس با توجه به این مثال میتونیم نتیجه بگیریم که ارزش هر محصولی به نیاز و سودمندی فرد تو یک مقطع زمانی خاص از اون محصول بستگی داره.
- ارزش هر محصولی از یک زمان به زمان دیگه متفاوته.
مثال: ارزش یک کتاب برای دانش آموزی قبل از امتحانات در مقایسه با ارزش همون کتاب پس از اتمام امتحانات، بیشتره.
- ارزش یک محصول یا یک خدمات تا حد زیادی به عرضه و تقاضا برای اون محصول در بین خریداران بستگی داره.
مثال: فرض کنید مغازه‌ای تو یک منطقه از بازار برای فروش اعلام شده، وقتی که صدها خریدار داره یعنی به وضوح تقاضا برای اون رو نشون میده، از اونجایی که عرضه کمتر و تقاضا بیشتره، پس ارزش اون بالا میره (پیشنهاد مطالعه: تفاوت عرضه و تقاضا)
- ارزش هر محصول یا خدمت، از مکانی به مکان دیگه متفاوته.
مثال: لباس‌های پشمی تو مناطق سردسیر در مقایسه با مناطق کویری ارزش بیشتری دارن.
جدول فرق بین قیمت، هزینه و ارزش
تو جدول زیر به طور مختصر جزئیاتی رو آوردیم که تشخیص فرق بین قیمت، هزینه و ارزش رو راحت‌تر میکنه:
| مبنای مقایسه | قیمت | هزینه | ارزش |
| تعریف
|
قیمت مبلغیه که برای خرید هر محصول یا خدماتی پرداخت میشه. | هزینه، مبلغیه که در تولید و نگهداری محصول مصرف میشه. | ارزش، سودمندی یک کالا یا خدمت برای مشتریه. |
| نماد و شکل |  |
 |
 |
| تعیین‌کننده | پرداختی‌های یک شرکت یا شخص چیه؟ | یک شرکت چه چیزی متحمل میشه یا هزینه میکنه؟ | مشتریان با پرداخت پول برای یک محصول چه چیز باارزشی بدست میارن. |
| قابلیت تشخیص | قیمت از دیدگاه مشتری یا فروشنده مشخص میشه. | هزینه از دیدگاه تولیدکننده مشخص میشه. | ارزش از دیدگاه مصرف‌کننده مشخص میشه. |
| روش برآورد کردن | از طریق سیاست قیمت‌گذاری | از طریق محاسبه هزینه تولید | از طریق سودمندی خریدار |
| تاثیر تغییرات در بازار | قیمت محصولات زیاد یا کم میشه. | هزینه ورودی‌ها (مواد اولیه) زیاد یا کم میشه. | ارزش بدون تغییر باقی میمونه. |
| قابلیت سنجش مالی | داره | داره | نداره |
سخن پایانی
تفاوت اصلی بین قیمت، هزینه و ارزش توی ۷ مورد خلاصه میشه که در زیر به اونها اشاره میکنیم. شما با مطالعه این مطلب و ویژگی‌های زیر میتونین به راحتی این سه مفهوم رو درک کنین و بین اونها تفاوت قائل بشین.
- قیمت به معنای پرداخت مال (جبران مالی) برای عرضه یا استفاده از یک محصول یا یک خدمات خاصی هست. هزینه تمام شده به مقدار مبلغی اطلاق میشه که برای تولید یک محصول خاص یا انجام هر فعالیتی خرج میشه. ولی ارزش، سودمندی و مزیت یک محصول یا خدمات برای مشتری رو مشخص میکنه.
- قیمت، چیزیه که یک شرکت یا یک فروشنده برای ارائه کالاها یا خدماتش از مشتریاش میگیره. هزینه چیزیه که شرکت برای تولید کالاها و ارائه خدماتش صرف میکنه. ارزش چیزیه که کالاها یا خدمات به مشتریا میدن، یعنی بها، ثروت، سودمندی.
- در حالی که قیمت محصول از دیدگاه مشتری یا بازاریاب یا تولیدکننده تعیین میشه، هزینه هم از دیدگاه تولید کننده مشخص میشه، ولی ارزش رو فقط میشه از دیدگاه مصرف‌کننده تعیین کرد، چون مصرف‌کنندس که کاربر نهایی یک محصول یا یک خدماته و قراره نهایتاً از محصول استفاده کنه.
- به زبان ساده قیمت چیزیه که شما برای محصولی پرداخت میکنین، یا محصولی که بازار فکر میکنه ارزشمندیش برابر با فلان مقدار پوله. ولی ارزش چیزیه که شما فکر میکنین خرید یک محصول واقعاً ارزشش رو داره.
- وقتی صحبت از اندازه‌گیری بر حسب پول میشه، هم قیمت و هم هزینه رو میتونیم به صورت پولی اندازه‌گیری کنیم. ولی ارزش رو نمی‌تونیم با پول اندازه‌گیری کنیم.
- قیمت از طریق سیاست قیمت‌گذاری و استراتژی شرکت‌ها تعیین میشه. در مقابل، هزینه بر اساس پرداختی‌های واقعی برای تولید یک محصول خاص ارزیابی میشه، اما برآورد ارزش بر اساس نظر مشتری در مورد یک محصول یا یک خدماته.
به نظر شما فرق قیمت، هزینه و ارزش که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت قیمت، هزینه و ارزش می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: