توجه به یک نکته خیلی جالبه و اون اینه که چطوره همه ادویهها رو توی یک “ظرف ادویه” نگهداری می‌کنیم ولی روی اون نمی‌نویسیم “ظرف سبزی و ادویه”. حالا این نکته پیش میاد که مگه فرق بین ادویه و سبزی چیه؟ همه چیز مربوط به قسمت‌های مختلف گیاه میشه! برای کسب اطلاعات بیشتر و اینکه بدونین تفاوت سبزی و ادویه چیه و از چی و چطوری درست میشن بهتره این مقاله از سایت دیفرتو رو تا آخر بخونین و این اختلاف رو متوجه بشین.
سبزی و ادویه از کجای گاه میان؟
سبزی و ادویه از قسمت‌های مختلف گیاهان هستن. سبزی از قسمت سبز و برگدار گیاه بدست میاد. به‌عنوان مثال میشه به ریحان، رزماری، مریم گلی، آویشن، جعفری و پونه کوهی اشاره کرد.
ادویه رو میشه از ریشه، ساقه، دانه، میوه، گل یا پوست درخت یا گیاه بدست آورد. به عنوان مثال میشه به دارچین، زنجبیل، فلفل سیاه، بادیان ختایی و زردچوبه اشاره کرد.
لازمه بگیم که یک گیاه میتونه همزمان میزبان یک سبزی و یک ادویه باشه. نمونه کلاسیک این حالت میتونیم به ادویه و سبزی گشنیز اشاره کنیم. سبزی گشنیز برگ معطر گیاه Coriandrum sativum هست، در حالی که ادویه گشنیز حاصل از دانه‌ایه که از همون گیاه میاد.
برگ (علف) شوید هم دانه‌هایی تولید میکنه که به‌عنوان ادویه استفاده میشه در حالی که از برگش هم به‌عنوان گیاه دارویی استفاده میشه.
تفاوت سبزی با ادویه چیه؟
گفتیم که هم سبزجات و هم ادویه جات از گیاه بدست میان. این دوتا در اینکه از کدوم قسمت گیاه درست میشن متفاوت هستن. سبزی‌ها از قسمت سبز و برگدار گیاه بدست میاد، در حالی که ادویه میتونه از ریشه، ساقه، دانه، میوه، گل یا پوست درخت یا گیاه درست بشه.
تمام کسانی که آشپزی میکنن از سبزیجات و ادویه جات استفاده کردن و میکنن. در واقع، سبزی‌ها و ادویهها بخش جدایی‌ناپذیر آشپزی هستن در حدی که حتی کسی هم آشپزی نمیکنه اسم اونا رو شنیده. تقریباً توی هر دستور غذایی حداقل یک سبزی یا یک ادویه استفاده میشه. با این اوصاف، هر دو اصطلاح سبزی و ادویه همیشه با هم ذکر میشن، پس با این گفته‌ها تفاوت “سبزی” با “ادویه” چیه؟
بغییر از تفاوت‌هایی که در بالا گفتیم، فرق‌های بیشتری بین سبزی و ادویه وجود داره که شامل این موارد هم میشه:
عطر
سبزی‌ها نسبت به ادویهها عطر کمتری دارن و میتونن به صورت تازه یا خشک استفاده بشن. سبزی‌ها، به خصوص در مقایسه با ادویهها، معمولا به فرایند فرآوری کمتری هم نیاز دارن. ادویه جات معطرتر از سبزی‌ها هستن و معمولاً به صورت خشک استفاده میشن، به همین دلیله که نیاز به فرآوری بیشتری دارن.
ماندگاری
این هم یک دلیل دیگه از ماندگاری (تاریخ مصرف بیشتر) ادویه جات نسبت به سبزیجات هست، به خصوص سبزیجات تر و تازه. ادویه جات رو میشه برای مدت طولانیتری نگهداری کرد چون میتونن طعم و بوی خودشون رو برای مدت طولانی تری حفظ کنن. دلیل اینکه ادویهها رو میتونیم برای مدت طولانی‌تر نگهداری کنیم، اینه که آسیاب کردن ادویهها باعث میشه اونها در معرض اکسیژن بیشتری قرار بگیرن و دیگه فاسد نشن.
زمان نگهداری ادویه‌های آسیاب شده و سبزی‌های خشک شده تقریباً یکسان هستن، در حالی که گیاهان تازه رو نمیشه بیشتر از یک زمان کوتاهی نگهداری کرد، معمولا فقط برای چند روز قابل نگهداری هستن. تفاوت دیگه سبزی و ادویه در نحوه استفاده از اونها توی فرآیند پخت و پز هست. گیاهان خیلی سریعتر توی روغن و حرارت تجزیه میشن و به همین خاطر معمولاً در آخر فرآیند پخت و پز اضافه میشن.
چندتا دستورالعمل وجود داره که نیاز به افزودن سبزی در ابتدای آشپزی رو توضیح میده، با این حال، این دستورالعملها نادر هستن و معمولاً روند پخت طولانی ندارن. از طرف دیگه، ادویه جات اغلب به زمان پخت طولانیتری نیاز دارن، چون طعم اونها با نرم شدن بافت خشک تو فرایندهای پخت طولانی‌تر، بیشتر میشه.
ارزش مادی
اصلاً خبر داشتین که توی یک دوره‌های خاصی از تاریخ بشر، سبزی‌ها و ادویه جات به عنوان ارز توی تجارت استفاده میشدن؟ حتی امروزه هم برخی از سبزی‌ها و ادویهها ارزش مادی بیشتری نسبت به بعضی چیزا دارن.
در واقع ارزش بعضی از اونها از تقاضا ناشی میشه که بسته به طعم و مزه گیاه و ادویه و میزان رشد و منبع اونها، متفاوت هستن. مثلا زعفران که ادویه معروفیه خیلی گرانقیمت هست، دلیل اون هم اینه که زعفران از قسمت کوچکی از گیاه میاد و توی حجم خیلی زیادی از اون گیاه مقدار خیلی ناچیزی زعفران به دست میاد و همچنین از کاشت تا برداشتش کار خیلی طاقت فرسایی هست.
چیزی که ما به‌عنوان زعفران استفاده می‌کنیم، کلاله اون گیاه، یعنی قسمت جوانه زن گل هست. هر گل فقط سه کلاله داره، به این معنی که برای تهیه یک ۴۵۰ گرم ادویه زعفران به ۷۵۰۰۰ گل زعفران نیاز هست. ناگفته نمانه که زعفران باید فقط با دست برداشت بشه.
پس با در نظر گرفتن همه این موارد، جای تعجب نیست که زعفران به همان اندازه گرانه که فلزی مثل طلا گران هست. اما گیاهانی مثل گشنیز یا جعفری در مقایسه با اون بسیار ارزان‌تر هستن چون فرایند کاشت تا برداشتش آسان‌تره، سریعتر و بیشتر هم عمل میاد.
مقایسه سبزی و ادویه
توی این بخش مشخصات سبزی با ادویه رو از نظر ویژگی‌های مختلف توی جدول زیر مقایسه کردیم تا به درک بهتر فرق این دو با هم کمک بکنه.
| ویژگی | سبزی | ادویه |
| منبع | گیاهان | گیاهان |
| کدام بخش از گیاه | قسمت سبز و برگدار گیاه | ریشه، ساقه، دانه، میوه، گل یا پوست درخت یا گیاه. |
| کاربرد | طعم و بو رو به غذا اضافه میکنه | طعم و بو رو به غذا اضافه میکنه |
| عطر و بو | عطر کمتر و ملایم | عطر بیشتر و تندتر |
| ثبات | میتونه تازه یا خشک باشه | به طور معمول به صورت خشک وجود داره |
| فرآوری کردن | معمولا به فرآوری کردن کمتری نیاز دارن | معمولاً به فرآوری کردن بسیار بیشتری نیاز دارن، یعنی باید برداشت، خشک و آماده بشن. |
| قدرت طعم دهندگی | در مقایسه با ادویه جات، طعم کمتری میدن | در مقایسه با گیاهان معطرترند و طعم دهندگی بیشتری دارن |
| ماندگاری | به سرعت تمایل به از دست دادن طعم خودشون رو دارن | تمایل دارند طعم خودشون رو تا مدت طولانی حفظ کنن |
| ذخیره سازی | گیاهان تروتازه به سرعت فاسد میشن. میتونین اون رو خشک کنین و به طور موثرتری به مدت طولانیتری بدون فاسد شدن ذخیره کنین | اغلب خشک میشن و میتونن برای مدت بدون فاسد شدن نگهداری بشن |
| فرآیند پخت و پز | اغلب در آخر برای به حداکثر رساندن طعم اضافه میشه. پخت طولانی‌تر اون میتونه طعم رو تغییر بده. اغلب به عنوان تزئین استفاده میشه | معمولا زمان پخت طولانیتری دارن. طعم با بو دادن ادویه خشک بیشتر میشه |
سخن پایانی
پخت مواد غذایی همیشه با استفاده از چاشنی‌ها بهتر میشه حالا این چاشنی‌ها میخواد ادویه باشه یا انواع سبزی خشک یا تر. اگر شما به کاربردهای سبزیجات و ادویه جات مسلط بشین خیلی بهتر میتونین از اونها برای دادن طعم بهتر به غذاتون استفاده کنین و به دنبال اون بیشتر از آشپزی و پخت و پزتون لذت ببرین.
با سبزی‌ها و ادویه جات غذاها طعم بهتری میگیرن، بوی بهتری تولید میکنن و میتونید آشپزی خودتون رو به رخ همه بکشید فقط کافیه تفاوت سبزی و ادویه و زمان درست استفاده از اونها رو بدونین.
به نظر شما فرق سبزی و ادویه که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت سبزی و ادویه می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منابع: