شیوع بیماری یک اتفاق شایعه، اما شدت اون میتونه کاملا متفاوت باشه. درحالیکه شیوع صرفاً با افزایش تعداد موارد یک بیماری مرتبطه، اما اپیدمی زمانیه که یک بیماری عفونی به سرعت توی جمعیت زیادی گسترش پیدا کنه. این مورد با یک بیماری پاندمی (همه گیر) که توی اون یک بیماری عفونی در سراسر جهان گسترش پیدا میکنه، متفاوته. با این مقاله از سایت دیفرتو همراه باشین تا تفاوت پاندمی و اپیدمی رو بیشتر بشناسین.
اپیدمی چیه؟
اپیدمیها بیشتر توی یک مقیاس محلی در نظر گرفته میشن و بر جمعیت محدود، اما قابل توجهی تأثیر میذارن. تلفات معمولی برای موارد اپیدمی آنفولانزا حدود ۲۱۰۰۰ نفره. اپیدمی‌های آنفولانزا میتونن به طور منظم با طغیان‌های همه‌گیری سالانه یا تقریباً ماهانه رخ بدن، یک نکته جالب اینه که شیوع اپیدمی آنفولانزا میتونه خیلی منظم‌تر رخ بده.
یکی از معروف‌ترین اپیدمی‌های اخیر، اپیدمی سارسه که در سال ۲۰۰۳ در خاورمیانه شروع شد و جان نزدیک به ۸۰۰ نفر رو گرفت. اپیدمیها میتونن توی پاندمیها (همه گیری‌ها) به‌عنوان راهی برای تقسیم مناطق تمرکز مختلف رخ بدن. به‌عنوان مثال، تا مارس ۲۰۲۰، کووید-۱۹ سه کانون اپیدمی داشت.
پاندمی (همه گیری) چیه؟
یکی از عوامل تعیین‌کننده توی تبدیل شیوع یک بیماری به یک بیماری پاندمیک (همه گیری)، میزان مسری بودن اونه. همهگیریها معمولاً توسط ویروسهای جدید یا گونههای جدید ویروسها ایجاد میشن که برای اکثر سیستمهای ایمنی ناشناخته هستن، چون برای مدت طولانی در گردش نبودن. این موضوع با اپیدمی‌هایی که بیشتر به صورت سالانه اتفاق میوفتن متفاوته و به ویروسها این امکان رو میده به سرعت بین مردم پخش بشن.
آنفولانزا تو سال‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ که به‌عنوان آنفولانزای اسپانیایی شناخته میشه، نمونه‌ای از یک پاندمی بسیار کشنده در تاریخ به شمار میره. تخمین زده میشه که توی پاندمی آنفولانزای اسپانیایی بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر کشته شدن. نمونه‌های جدیدتر دیگه پاندمی (همه گیری) شامل: آنفولانزای H1N1 2009 و COVID-19 2019 میشه.
فرق بین پاندمی (همه گیری) با اپیدمی چیه؟
تفاوت اصلی بیماریهای همه گیر با اپیدمیها از طریق وسعت دامنه انتشار اونهاس. پاندمیها مناطق جغرافیایی وسیعتری، اغلب کل جهان رو پوشش میدن و افراد بسیار بیشتری رو نسبت به یک بیماری اپیدمی تحت تاثیر قرار میدن. به طور مشابه، بیماریهای پاندمیک (همه گیر) بیشتر از یک اپیدمی باعث مرگ و میر میشن. در مجموع پادمیک بیشتر اختلالات اجتماعی، زیان اقتصادی و به طور کلی مشکلات زیادی ایجاد میکنه.
مقایسه پاندمی و اپیدمی
بیشتر تحقیقاتی که به طور مستقیم اپیدمیها و بیماریهای پاندمی (همه گیر) رو با هم مقایسه میکنن، روی آنفولانزا متمرکز هستن، چون به طور منظم هر ساله به صورت اپیدمی رخ میده و تو برخی موارد نادر به‌عنوان یک بیماری همه گیر (پاندمی) ظاهر میشه. با این حال، مطالعه اپیدمیها و همه‌گیری‌های آنفلوآنزا تو قرن بیستم نشون داد که مقایسه همهگیریها و اپیدمیها به دلیل تنوع فصل‌ها و بیماری‌زایی سویه‌های مختلف میتونه دشوار باشه.
اپیدمیها و پاندمیها میتونن بعضی اوقات روی همدیگه تأثیر بذارن. یک مطالعه که به الگوی مرگ و میر توی اپیدمیها و همه‌گیری‌های آنفولانزا میپردازه، نشون داده که افراد مسن بالای ۶۵ سال، سهم بالایی از مرگ و میرهای اولیه رو توی همه‌گیری آنفولانزا داشتن، اما نسبت مرگ و میر سالمندها به سرعت تو دهه‌های بعد از همه‌گیری کم شد. خطر مرگ ناشی از اپیدمی آنفولانزا به دنبال یک بیماری همه گیر بین ۷ تا ۲۸ برابر کم شد.
از دیدگاه مقامات مربوطه، کنترل یک بیماری پاندمی میتونه در مقایسه با یک بیماری اپیدمی بسیار سخت باشه. همونطور که در طول همه گیری کووید-۱۹ دیده شد، بیماریهای همه گیر محاسبات دقیقتری رو در مورد بیمارهای نیازمند بستری شدن در بیمارستان لازم داره. این محاسبات شامل تعداد تخت‌های موجود و سایر محاسبات مربوط به تجهیزات بیمارستانی میشه.
اقدامات واکنشی متعددی در طول یک پاندمی یا اپیدمی وجود داره، مثل پیدا کردن موارد ابتلا و تماس افراد باهم، یعنی شامل: افراد آلوده و اقداماتی برای جلوگیری از گسترش عفونت تو مراکز بهداشتی، خانه‌های سالمندان و یا مراکز عمومی. با این حال، خیلی از مکان‌های جهان هم میتونن به شدت در معرض خطر همه‌گیری باشن. اگه اقدامات بهداشت عمومی مثل استفاده از آب تمیز و آداب شستن صحیح دست‌ها و … امکان‌پذیر نباشه، همهگیریها میتونن به سرعت توی اون جمعیت پخش بشن.
جمع‌بندی
در نهایت اپیدمیها برخلاف پاندمی اختلالات کمتری رو توی زندگی روزمره ایجاد میکنن، درحالیکه از زمان همه‌گیری‌های قرن بیستم تا الان، آماده‌سازی وزارت‌های بهداشت کشورها برای مقابله با همه‌گیری‌های ممکن توصیه شده. به هرحال کارشناس‌های بهداشت عمومی میگن که قبل از کووید-۱۹ هم این کار رو انجام دادن، اما مسئله اینه که چه زمانی یک بیماری همه گیر رخ میده. بعضی از تمهیداتی که افراد میتونن برای جلوگیری از پاندمی و اپیدمی انجام بدن، ایجاد طرحی بر اساس گروه‌های در معرض خطره، مثل اطمینان از راهی برای ارائه سریع داروها و مواد غذایی به افراد آسیب‌پذیر.
در زمینه بیماریها، شاید مقالات زیر هم برای شما جالب باشه:
به نظر شما فرق پاندمی و اپیدمی که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت پاندمی و اپیدمی می‌دونید یا فکر می‌کنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منبع: news-medical.net