تفاوت موجودات تک سلولی و چند سلولی بیشتر به خاطر تفاوت توی ترکیب، عملکرد و آرایش سلولهای اونهاست. موجودات تک سلولی یک سلول واحد دارن، درحالیکه موجودات چند سلولی حاوی چندین سلول هستن.
موجودات تک سلولی تمام فعالیتهای سلولی رو به وسیله یک سلول منفرد هماهنگ میکنن، درحالیکه موجودات چند سلولی فعالیتهای سلولی خاصی رو از طریق یک گروه کاملاً مشخص از سلولهاشون انجام میدن. آرایش سلولها توی موجودات تک سلولی خیلی سادهتره، درحالیکه ترتیب سلولها توی ارگانیسمهای چند سلولی پیچیدهتره. این فقط یک مورد از تفاوت موجودات تک سلولی با چند سلولی هست، برای اینکه بیشتر با این موضوع آشنا بشین این مطلب از سایت دیفرتو رو تا آخر بخونین.
موجودات تک سلولی چی هستن؟
ارگانیسمهای تک سلولی رو میشه بهعنوان موجودات زنده تعریف کرد که فقط از یک سلول تشکیل شدن. این تک سلولیها قادر به انجام فرآیندهای مختلف زندگی یا فعالیتهای سلولی هستن. تک سلولیها از موجودات پروکاریوتی مثل باکتریها و آغازیان و ارگانیسمهای یوکاریوتی مثل تک یاختهها، جلبکهای تک سلولی و قارچهای تک سلولی تشکیل شدن.
ویژگی موجودات تک سلولی چیه؟
ویژگی اصلی موجودات تک سلولی میکروسکوپی بودن اونهاس. نمیشه اون رو به راحتی با چشم غیر مسلح مشاهده کرد. بیشتر ارگانیسمها معمولاً از طریق روشهای غیر جنسی مثل تکه تکه شدن، جوانه زدن و شکافت دوتایی تولید مثل میکنن، درحالیکه تعداد کمی از اونها میتونن از طریق همیوغگی هم تولید مثل کنن. به دلیل ترکیب تک سلولی، آرایش سلولی خیلی ساده، این موجودات میتونن توی گرمای شدید، اسیدیته زیاد، شوری و غیره به خوبی رشد کنن.
- پیشنهاد مطالعه: تفاوت سلول گیاهی و جانوری
موجودات چند سلولی چی هستن؟
ارگانیسمهای چند سلولی رو میشه بهعنوان موجودات زنده تعریف کرد که از چندین سلول تشکیل شدن. با این اندامکهای سلولی متمایز میتونن فرآیندهای مختلف زندگی یا فعالیتهای سلولی جداگانه رو توی بدن انجام بدن. چند سلولیها شامل موجودات یوکاریوتی مثل حشرات، حیوانات، پرندگان، انسان و غیره میشن.
ویژگی موجودات چند سلولی چیه؟
ویژگی اصلی موجودات چند سلولی اینه که این موجودات ماکروسکوپی هستن. از طریق چشم باز به راحتی قابل تشخیصن. بیشتر ارگانیسمها معمولاً از طریق روشهای جنسی (با تشکیل زیگوت) تولید مثل میکنن، البته تعداد کمی از اونها میتونن به روشهای غیر جنسی مثل جوانه زدن، تشکیل هاگ و غیره هم تولید مثل کنن. به دلیل ترکیب سلولی متعدد، آرایش سلولهای اونها خیلی پیچیدس. اندازه این موجودات با افزایش تعداد سلولها بزرگ میشه.
فرق بین موجودات تک سلولی و چند سلولی چیه؟
در اینجا تفاوتهای بین ارگانیسمهای تک سلولی و چند سلولی رو توی ۸ مورد زیر آوردیم:
- موجودات تک سلولی اندازه خیلی کوچکی دارن، درحالیکه موجودات چند سلولی حاوی سلولهای متعدد با اندازه بزرگ هستن.
- آرایش سلولها توی موجودات تک سلولی نسبت به موجودات چند سلولی سادهتره.
- موجودات تک سلولی میکروسکوپی هستن و اونها رو فقط زیر میکروسکوپ میشه دید، درحالیکه موجودات چند سلولی ماکروسکوپی هستن، پس میشه اون رو با چشم غیر مسلح تشخیص داد.
- موجودات تک سلولی از انواع میکروارگانیسمهای پروکاریوتی (باکتریها، آغازیان) و یوکاریوتی (پروتوزوآ، جلبکهای تک سلولی، قارچهای تک سلولی) تشکیل شدن.
- طول عمر ارگانیسمهای تک سلولی در مقایسه با موجودات چند سلولی به دلیل حجم کاری زیاد کوتاهتره.
- موجودات تک سلولی در مقایسه با گونههای چند سلولی کارایی عملیاتی پایینتری دارن.
- موجودات تک سلولی به جز مخمرهای تک سلولی معمولاً هیچ نوع تفکیک سلولی رو پشت سر نمیذارن. درحالیکه موجودات چند سلولی از طریق تقسیم سلولی طبقهبندی شده برای تشکیل سلولهای تمایز یافته اقدام میکنن که میتونن وظایف خاصی رو انجام بدن.
- موجودات تک سلولی فناناپذیر هستن، چون قادر به بازسازی خودشونن، درحالیکه موجودات چند سلولی توانایی بازسازی برای رشد سلولی و تمایز سلولهای پیر رو از دست میدن.
جدول تفاوت موجودات تک سلولی و چند سلولی
توی جدول مقایسهای زیر ویژگیهای موجودات تک سلولی و چند سلولی رو یکجا جمع کردیم تا درک این تفاوتها برای شما راحتتر بشه:
مبنای مقایسه | موجوات تک سلولی | موجودات چند سلولی |
سلول | یک موجود تک سلولی شامل یک سلوله. | یک موجود چند سلولی حاوی چند سلوله. |
شکل | نامنظمه. | به خوبی مشخصه. |
طبیعت اونها | موجودات تک سلولی میکروسکوپی هستن. | موجودات چند سلولی ماکروسکوپی هستن. |
نوع سلول | این شامل ارگانیسمهاییه که هر دو نوع سلول پروکاریوتی و یوکاریوتی رو دارن. | این شامل موجوداتیه که فقط از انواع سلولهای یوکاریوتی تشکیل شدن. |
ساختار سلولی | سازماندهی سلولی اون ساده هست. | ساختار سلولی پیچیده داره. |
تفکیک سلولی | به طور کلی وجود نداره، اما مخمرهای تک سلولی ممکنه تحت تفکیک قرار بگیرن | تفکیک سلولی تخصصی رخ میده |
طول عمر | کوتاه | بیشتر |
سیر تکاملی | قدیمیترین اشکال حیات اونها از ۳.۸ تا ۴ میلیارد سال پیش تکامل پیدا کردن | اینها تکامل یافته پروکاریوتها |
کارایی موثر | راندمان عملیاتی پایین. | راندمان عملیاتی بالایی دارن |
تولید مثل | از طریق جوانه زدن و تقسیم دوتایی اتفاق میوفته. | از طریق تداخل گامت اتفاق میوفته. |
توانایی بازسازی | ارگانیسمهای تک سلولی تمایل بیشتری به بازسازی نشون میدن. | ارگانیسم چند سلولی توانایی بازسازی پایینی رو نشون میده. |
مثالهای اونها | باکتریها، تک یاختهها، آمیبهای تک سلولی و غیره | انسانها، حیوانات، گیاهان و غیره |
هر دو نوع موجودات تک سلولی و چند سلولی بسته به تعداد، شکل و اندازه سلولها، دو دسته اصلی از نوع سلولی هستن.
شباهت بین موجودات تک سلولی و چند سلولی چی هستن؟
شباهتهای این دو نوع ارگانیسمها شامل ۵ مورد زیر میشه:
- هم موجودات تک سلولی و هم موجودات چند سلولی واحدی از حیات رو در بر میگیرن که به اسم «سلول» شناخته میشه.
- هر دوی اونها از غشای پلاسمایی و سیتوپلاسمی تشکیل شدن.
- اونها ویژگیهای مشابهی با داشتن DNA و ریبوزوم برای بیان ژن دارن.
- فرآیند تقسیم سلولی معمولاً از طریق میتوز یا میوز رخ میده (مقاله مرتبط: تفاوت تقسیم سلولی میتوز و میوز)
- اونها برای عملکرد مناسب به انرژی سلولی نیاز دارن.
جمعبندی
در آخر مهمه که بگیم ارگانیسمهای تک سلولی فقط از یک سلول تشکیل شدن و همه فعالیتهای حیاتی خودشون رو مجبورن توی همون یک سلولشون انجام بدن. ولی توی جاندارهای چند سلولی فرق داره چون اونها تعداد زیادی سلول دارن پس بین سلولها تقسیم کار انجام میشه. بغیر از تعداد سلولها، یک فرق عمده دیگه بین موجودات تک سلولی و چند سلولی اینه که طول عمر موجودات تک سلولی معمولاً کوتاهه ولی موجودات چند سلولی طول عمر نسبتاً بیشتری دارن.
به نظر شما فرق موجودات تک سلولی و چند سلولی که در این مقاله توضیح داده شد، درست بوده؟ اگر شما اطلاعات بیشتری از تفاوت بین موجودات تک سلولی و چند سلولی میدونید یا فکر میکنید تعریف دقیقتری وجود داره، حتما در بخش نظرات، برای ما ارسال کنید تا مقاله رو اصلاح و تکمیل کنیم.
منبع: toppr.com