تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی چیه؟

آنتی ژن و آنتی بادی دو اصطلاح به هم پیوسته‌ای هستن که توی علم ایمونولوژی بدن استفاده میشن. تفاوت اصلی بین آنتی ژن و آنتی بادی اینه که آنتی ژن ماده‌ایه که میتونه پاسخ ایمنی رو توی بدن ایجاد کنه، درحالیکه آنتی بادی تعداد زیاد پروتئین گلوبینه که در پاسخ به یک آنتی ژن خاص تولید میشه. برای برانگیختن پاسخ ایمنی، یک آنتی ژن باید به یک آنتی بادی یا گیرنده سلول T متصل بشه. ایمونوژن اصطلاح دیگه‌ای برای آنتی ژنه که یک آنتی بادی ایمونوگلوبولین (Ig) هم نامیده میشه. یک آنتی بادی از دو زنجیره سنگین و دو زنجیره سبک از پروتئین تشکیل شده که به کل مولکول یک شکل Y میده. آنتی بادی‌ها توسط سلول‌های پلاسمای خون تولید میشن و هرکدوم برای یک آنتی ژن خاص بسیار اختصاصی هستن. در ادامه این مطلب از سایت دیفرتو تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی رو دقیقتر بررسی میکنیم.

آنتی ژن چیه؟

آنتی ژن به هر ماده‌ای گفته میشه که باعث ایجاد پاسخ ایمنی توی بدن میشه. آنتی ژن‌ها رو ایمونوژن هم میگن. تعیین‌کننده‌های آنتی ژنی در سطح آنتی ژن وجود دارن و این بخش آنتی ژن به دلیل ساختار مکملشون با مولکول‌های گیرنده مطابقت دارن. این مولکول‌های گیرنده روی لنفوسیت‌های T و B توی خون وجود دارن.

اتصال قسمت تعیین‌کننده آنتی ژن به گیرنده مربوطه روی لنفوسیت، تکثیر اون نوع از لنفوسیت خاص که حامل گیرنده مکمله رو تحریک میکنه. تکثیر لنفوسیت پاسخ ایمنی رو آغاز میکنه و آنتی بادی‌های خاصی رو برای اون قسمت تعیین‌کننده آنتی ژن مورد نظر تولید میکنه. همچنین سلول‌های T سیتوتوکسیک رو فعال میکنه.

آنتی ژن‌ها رو میشه بر اساس منشاء اون به انواع مختلفی تقسیم کرد. آنتی ژن‌های اگزوژن موادی هستن که از محیط خارجی وارد بدن میشن. پاتوژن‌هایی مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها نمونه‌هایی از آنتی ژن‌های اگزوژن هستن. علاوه‌بر این، سم مار، سموم، آنتی ژن‌های گلبول قرمز و آنتی ژن‌های موجود توی سرم هم آنتی ژن‌های اگزوژن هستن.

مقالات مرتبط با توضیحات بالا:

• تفاوت ویروس و باکتری
• تفاوت انگل و باکتری

ورود آنتی ژن‌های اگزوژن میتونه از طریق بلع، تنفس، تزریق یا از طریق زخم هم رخ بده. آنتی ژن‌های درون زا محصولات متابولیکی میکروارگانیسم‌های موجود در بدن هستن. آنتی ژن‌های خودی اجزای بدن هستن که توسط سیستم ایمنی به عنوان آنتی ژن شناخته میشن. شناخت آنتی ژن‌های خودی باعث بیماری‌های خود ایمنی میشن. آنتی ژن‌های جدید هم آنتی ژن‌های سلول T موجود در سطح سلول‌های آلوده به ویروس‌های انکوژن هستن.

آنتی بادی چیه؟

آنتی بادی یک گلیکوپروتئینه که توسط سلول‌های پلاسما در پاسخ به یک آنتی ژن خاص توی خون تولید میشه. آنتی بادی‌ها رو ایمونوگلوبولین (Ig) هم میگن. یک آنتی بادی از چهار زنجیره پپتیدی، دو زنجیره سنگین و دو زنجیره سبک تشکیل شده که در نهایت مولکول کامل به صورت Y شکله. محل‌های اتصال آنتی ژن در انتهای هر دو زنجیره سبک قرار داره. این یک منطقه متنوع از اسیدهای آمینه هست که به بخش اتصال آنتی ژن حالت اختصاصی میده. محل اتصال آنتی ژن به اندازه ۱۱۰ تا ۱۳۰ اسید آمینه هست. بر اساس ساختار و عملکرد این ناحیه ثابت میتونه پنج نوع آنتی ژن رو شناسایی کنه. انواع آنتی بادی شامل مدل‌های IgM ،IgG ،IgE ،IgD و IgA میشن.

آنتی بادی‌ها هم توی خون و هم توی سیستم لنفاوی پیدا میشن. اتصال آنتی بادی به یک آنتی ژن مخصوصش، اون آنتی ژن رو خنثی میکنه و پاسخ ایمنی رو تحریک میکنه. این اتصال میتونه پاتوژن‌ها رو توی خون بی‌حرکت کنه. همچنین واکنش‌های مکمل رو القا میکنه تا پاتوژن رو لیز کنه. واکنش‌های مکمل میتونن فاگوسیت‌ها رو هم جذب کنن.

• مقاله پیشنهادی: تفاوت DNA و RNA

فرق بین آنتی ژن و آنتی بادی چیه؟

توی این بهش تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی رو بر اساس پارامترهای زیر بررسی میکنیم:

تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی از نظر مفهومی

• آنتی ژن: آنتی ژن هر ماده‌ایه که باعث ایجاد پاسخ ایمنی توی بدن میشه.
• آنتی بادی: آنتی بادی یک پروتئین درون خونه که در برابر یک آنتی ژن خاص تولید میشه.

تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی از نظر نام‌های مترادف

• آنتی ژن: آنتی ژن‌ها رو ایمونوژن هم میگن.
• آنتی بادی: به آنتی بادی‌ها ایمونوگلوبولین هم گفته میشه.

تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی از نظر عملکرد

• آنتی ژن: آنتی ژن ماده‌ای خارجیه که باعث ایجاد پاسخ ایمنی میشه.
• آنتی بادی: آنتی بادی گلیکوپروتئینیه که در پاسخ به آنتی ژن تولید میشن.

تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی از نظر ترکیب شیمیایی

• آنتی ژن: آنتی ژن‌ها میتونن پروتئین، کربوهیدرات، لیپید یا اسیدهای نوکلئیک باشن.
• آنتی بادی: آنتی بادی‌ها گلیکوپروتئین هستن.

تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی از نظر دامنه‌های عملکردی و مکان‌های اتصال

• آنتی ژن: منطقه برهمکنش آنتی ژن با آنتی بادی رو اپی توپ میگن.
• آنتی بادی: محل متغیر آنتی بادی میتونه به اپی توپ متصل بشه.

تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی از نظر نحوه عملکرد

• آنتی ژن: آنتی ژن‌ها باعث بیماری یا واکنش‌های آلرژیک میشن.
• آنتی بادی: آنتی بادی‌ها از بدن در برابر آنتی ژن‌ها با بی حرکت کردن آنتی ژن یا لیز کردن پاتوژن محافظت میکنن.

تفاوت آنتی ژن و آنتی بادی از نظر انواع

• آنتی ژن: چهار نوع آنتی ژن وجود داره که شامل آنتی ژن‌های اگزوژن، آنتی ژن‌های درون زا، آنتی ژن‌های خودی و آنتی ژن‌های جدید میشه.
• آنتی بادی: چهار نوع آنتی بادی یعنی IgM ،IgG ،IgE ،IgD و IgA وجود داره.

توی جدول مقایسه‌ای زیر ویژگی‌های آنتی ژن و آنتی بادی رو یکجا جمع کردیم تا درک این تفاوت‌ها برای شما راحت‌تر بشه:

شباهت بین آنتی ژن و آنتی بادی چیه؟

شباهت بین آنتی ژن و آنتی بادی شامل دو مورد زیر میشه:

• هم آنتی ژن و هم آنتی بادی برای تحریک پاسخ ایمنی نقش دارن.
• هم آنتی ژن‌ها و هم آنتی بادی‌ها برای از بین بردن مواد خارجی نقش دارن.

جمع‌بندی

هم آنتی ژن‌ها و هم آنتی بادی‌ها مولکول‌هایی هستن که با واکنش‌های ایمنی بدن در ارتباط هستن. آنتی ژن ماده‌ایه که میتونه پاسخ ایمنی رو توی بدن ایجاد کنه. آنتی بادی پروتئین گلوبینه که در پاسخ به یک آنتی ژن خاص تولید میشه. در کل تفاوت اصلی بین آنتی ژن و آنتی بادی در نقش هر کدوم از این ماده‌ها توی سیستم ایمنی بدنه.

منبع: pediaa.com