تفاوت واکنش شیمیایی و واکنش فیزیکی چیه؟

تغییر اساس زندگیه و بدون تغییر زندگی جذابیت خودش رو از دست میده. همین امر در مورد تغییرات محیطی هم صدق میکنه. واکنش‌های شیمیایی و فیزیکی تغییراتی هستن که توی عناصر شیمیایی و فیزیکی محیط اطراف ما اتفاق میفتن. این تغییرات بسته به عوامل خارجی، میتونن از تغییرات خیلی خفیف تا خیلی مؤثر متغیر باشن. 

همیشه کنش‌ها و واکنش‌های زیادی تو محیط اتفاق میوفته که ما یا از اونها بی‌خبریم یا نمیدونیم فیزیکیه یا شیمیایی. عناصر شیمیایی و فیزیکی محیط از طریق تغییرات خاصی که منجر به واکنش‌های شیمیایی یا فیزیکی میشه با هم ترکیب میشن و یک چیزی رو به‌وجود میارن. این دو نوع واکنش چیزی نیستن جز انواع مختلف تغییرات محیطی که به طور طبیعی یا مصنوعی رخ میدن و این کار رو با وارد کردن یا خارج کردن یک عامل به عنصر انجام میدن. این مقاله از سایت دیفرتو به خوبی به شما میگه که تفاوت واکنش شیمیایی و واکنش فیزیکی چیه.

واکنش شیمیایی چیه؟

فرآیندی که طی انجام اون تغییراتی توی خواص شیمیایی و غیزیکی و ترکیب نهایی یک عنصر ایجاد میکنه رو واکنش شیمیایی میگن. ترکیب شدن مواد اولیه یا واکنش دهنده‌ها از طریق این واکنش، ویژگی‌های شیمیایی اونها رو تغییر میده که باعث میشه ماده یا محصول جدیدی رو تشکیل بدن. توی واکنش شیمیایی تغییر دائمیه و قابل تغییر نیست.

همونطور که گفتیم یک واکنش شیمیایی برگشت ناپذیره، یعنی به راحتی نمیشه اون رو به شکل اولیه خودش برگردونی. وقتی که ترکیب شیمیایی تغییر میکنه، برای تبدیل به شکل اصلی خودش در صورت امکان نیاز به تغییر دیگه‌ای داره. توی واکنش شیمیایی تغییر زمانی رخ میده که پیوند بین مولکول‌های یک ماده خاص یا ایجاد یا شکسته بشه که در نهایت عنصر اولیه با مجموعه خاصی از خواص شیمیایی، تغییر میکنه یا با عنصر دیگه‌ای برای تشکیل عنصر جدید ترکیب میشه.

پس از یک واکنش شیمیایی، میشه انواع مختلفی از تغییرات رو توی ماده حاصل مشاهده کرد. دما تغییر میکنه یعنی یا زیاد میشه یا کم و تغییر رنگ هم ممکنه به خاطر تغییر رنگ اصلی یا با مخلوط کردن دو ماده با دو رنگ متفاوت مشاهده بشه. همچنین طی یک واکنش شیمیایی تغییر طعم هم امکان پذیره. پس از انجام یک واکنش شیمیایی، میشه در انتهای ظرف یک ماده جامدی به نام رسوب رو دید، همچنین میشه نتیجه بخار یا مایع رو هم مشاهده کرد.

واکنش‌های شیمیایی طیف وسیع و انواع مختلفی رو دارن. سوزاندن شمع، سوزاندن گاز طبیعی توی کوره، الکترولیز، زنگ زدگی آهن، تخمیر انگور و … نمونه‌هایی از اون هستن.

واکنش فیزیکی چیه؟

فرآیندی که باعث میشه توی خواص فیزیکی یک عنصر تغییراتی ایجاد بشه رو واکنش فیزیکی میگن. توی یک واکنش فیزیکی یک ماده یا واکنش دهنده مراحلی رو طی میکنه که باعث میشه ویژگی‌های فیزیکیش تغییر کنه، ولی ترکیب شیمیاییش ثابت بمونه. این تغییر موقتیه و به راحتی قابل تغییر و برگشت پذیره.

یک واکنش فیزیکی به راحتی قابل برگشته، یعنی میشه اون رو یک بار دیگه به شکل اولیش برگردونیم. تغییرات فیزیکی چندان پایدار نیستن و با روش‌های فیزیکی اولیه قابل تبدیلن. به طور طبیعی تغییر توی عنصری که شکل، اندازه، حجم و … خاصی داره، با استفاده از روش‌های فیزیکی قابل انجامه.

همینطور که گفتیم بعد از اینکه یک واکنش فیزیکی انجام شد، تغییراتی توی خواص فیزیکی ماده تحت واکنش، دیده میشه، یعنی شکل، اندازه، رنگ، حجم، ظاهر فیزیکی، حالت ماده تغییر میکنه. در نهایت نکته مهم توی این واکنش اینه که ترکیب مولکولی ماده تولید شده، مشابه حالت اولیه باقی میمانه و یعنی هیچ ماده جدیدی تشکیل نمیشه.

درست مثل واکنش‌های شیمیایی، واکنش‌های فیزیکی هم میتونن حالتهای مختلفی داشته باشن. جوشاندن آب، آب شدن موم، خرد کردن چوب، مچاله کردن کاغذ و … همشون نمونه‌هایی از واکنش فیزیکی هستن.

فرق بین واکنش شیمیایی و واکنش فیزیکی چیه؟

تفاوت اصلی بین واکنش‌های شیمیایی و واکنش‌های فیزیکی اینه که یک واکنش شیمیایی باعث میشه یک ماده کاملا تازه تشکیل بشه، درحالیکه یک واکنش فیزیکی باعث میشه مولکول اصلی یک ماده مجددا سازماندهی بشن. یک واکنش شیمیایی برگشت ناپذیره، درحالیکه یک واکنش فیزیکی به راحتی قابل برگشته. پس میشه بگیم که واکنش فیزیکی یک تغییر موقته، ولی واکنش شیمیایی یک تغییر دائمیه.

واکنش شیمیایی فرآیندیه که توی اون اتم‌های یک عنصر تغییرات مهمی رو تحمل میکنن. پس در نتیجه یا بازآرایی اتم‌ها اتفاق میوفته یا یک ماده کاملاً جدید تشکیل میشه. وقتی که یک ماده تحت یک واکنش شیمیایی قرار میگیره، خواص شیمیایی و پیکربندی اون تغییر میکنه. توی یک واکنش شیمیایی اون موادی که با هم ترکیب میشن و این واکنش رو ایجاد میکنن به‌عنوان واکنش دهنده شناخته میشن و ماده به دست اومده هم به‌عنوان محصول شناخته میشه.

در طرف دیگه، واکنش فیزیکی به فرآیندی گفته میشه که توی اون یک عنصر بدون تغییر تو ترکیب مولکولیش از نظر ویژگی‌های فیزیکی خودش مثل حالت، شکل، اندازه، ظاهر و غیره دستخوش تغییراتی میشه. توی یک واکنش فیزیکی، هیچ ماده جدیدی تشکیل نمیشه. ماده اصلی فقط بعضی از خواص فیزیکی بازآرایی شده رو داره، ولی ترکیب مولکولی اون ثابت میمانه.

تفاوت‌های اصلی بین واکنش شیمیایی و فیزیکی رو میتونیم توی ۶ مورد زیر خلاصه کنیم:

1. واکنش شیمیایی ترکیب شیمیایی رو تغییر میده، درحالیکه واکنش فیزیکی فقط خواص فیزیکی یک عنصر رو تغییر میده.
2. واکنش شیمیایی برگشت ناپذیره، درحالیکه واکنش فیزیکی به راحتی قابل برگشته.
3. تولید انرژی تنها در صورت انجام واکنش شیمیایی صورت میگیره.
4. یک واکنش شیمیایی یک نتیجه دائمیه، درحالیکه یک واکنش فیزیکی فقط یک واکنش موقته.
5. یک ماده جدید فقط توی یک واکنش شیمیایی تشکیل میشه.
6. جذب انرژی توی یک واکنش شیمیایی با سرعت بالایی اتفاق میوفته، درحالیکه توی یک واکنش فیزیکی، جذب انرژی کم یا اصلاً وجود نداره.

جدول تفاوت واکنش شیمیایی و واکنش فیزیکی

توی جدول مقایسه‌ای زیر ویژگی‌های واکنش شیمیایی و واکنش فیزیکی رو یکجا جمع کردیم تا درک این تفاوت‌ها برای شما راحت‌تر بشه:

جمع‌بندی

به طور خلاصه این مهمه که واکنش شیمیایی با تغییر ترکیب شیمیایی ماده سروکار داره، درحالیکه واکنش فیزیکی به تغییر خواص فیزیکی ماده مربوط میشه. این تغییرها یا به طور طبیعی انجام میشن یا با استفاده از روش‌های مصنوعی رخ میدن. پس از هر واکنشی، بازآرایی یک عنصر اتفاق میوفته که منجر به تشکیل یک ماده جدید میشه یا همون ماده مجدد سازمان‌دهی میشه.

هر دو واکنش شیمیایی و فیزیکی خیلی متفاوتن. معکوس شدن برگشت پذیری واکنش‌های شیمیایی خیلی دشواره. ولی واکنش‌های فیزیکی رو میشه به راحتی معکوس کرد. به این دلیله که یک واکنش شیمیایی دائمیه، ولی یک واکنش فیزیکی موقتی هست. همچنین بعد از یک واکنش فیزیکی تولید انرژی خاصی رو نمیبینین، ولی تولید انرژی بعد از یک واکنش شیمیایی قابل مشاهدس.

منبع: askanydifference.com